زايمان طبيعي بدون درد، چگونه؟ (3)

فوائد و مزایای استفاده از روش هاي بی حسی نخاعي : اپیدورال و اسپاينال

- کاهش درد در حین زایمان طبیعی که هدف اصلی این روش می‌باشد.

- اگر زن بارداری دارای فشار خون بالا باشد، معمولاً برای انجام زایمان طبیعی با مشکل روبرو می‌شود. اما اين روش با كاهش ميزان استرس و اضطراب، به كاھش فشار خون مادر كمك مي كند.

- اين روش ھمچنين موجب مي گردد بعضي از زايمان ھا كه به علت اضطراب طولاني مي شود، تسريع گردد. اضطراب مادر موجب آزاد شدن ھورمون ھاي استرس به نام اپي نفرين و نوراپي نفرين مي شودكه اين ھورمون ھا موجب كاھش انقباض رحم و افزايش طول زمان زايمان مي گردد. 

- برخي از مطالعات نشان داده كه كاھش درد زايمان سبب اكسيژن رساني بيشتر به كودك مي گردد.

- مادر در حین زایمان هوشیار است و می‌تواند انقباضات رحم خود را بدون درد زایمان حس کند و لحظه به دنیا آمدن نوزاد خود را به خوبی درک کند.

- ترس از درد زایمان علت اصلی گرایش مادران به انجام سزارین است. اگر این روش در کشوری مانند ایران که آمار زایمان سزارین بالایی دارد همه گیر شود هم به نفع مادران است و هم به نفع نوزادان و در کل سلامت مادر و کودک را تا حد زیادی ارتقا می‌بخشد. اگر مادران بدانند که زایمان طبیعی نيز بدون درد امکان پذیر است، بسیاری از مادرانی که به علت فرار از درد طبیعی به سراغ سزارین می‌روند، به این روش روی می‌آورند.

- همچنين داشتن كاتتر اپيدورال موجب مي شود كه در صورت نياز فوري به سزارين احتياجي به بيھوشي عمومي نبوده و از طريق ھمين اپيدورال ناحيه تحتاني بدن و محل عمل سزارين بي حس و بيمار به راحتي تحت عمل سزارين قرار گيرد. 

معایب استفاده از روش هاي بي حسي نخاعي: اپیدورال و اسپاينال

- گاهی استفاده از این داروها مۆثر واقع نمی‌شود و تنها بخش‌هایی از شکم مادر بی حس می‌شود و تا حدی درد زایمان طبیعی را دارند (حدود یک در هر هشت نفر). در این صورت متخصص بی هوشی باید دوز دارو را افزایش دهد.

- ممکن است حس خارش در فرد ایجاد شود که معمولا شدید نمی‌باشد.

- ممکن است فرد احساس لرزش داشته باشد.

- احتمال بروز تب در فرد وجود دارد.

- ممکن است پاهای فرد احساس ضعف و یا سنگینی پیدا کند و نیاز به ماندن در رختخواب باشد.

- فرد باید هر چند وقت یکبار وضعیت خود را بر روی تخت تغییر دهد تا مناطقی که دچار بی حسی شده‌اند، زخم نشوند.

- ممکن است بر توانایی فرد برای دستشویی رفتن تأثیر بگذارد و فرد مجبور به استفاده از سوند برای تخلیه مثانه خود شود.

- مادرانی که با این روش نوزاد خود را به دنیا آورده‌اند، باید بعد از زایمان تحت نظر باشند. فشار خون مادر هر 5 دقیقه یکبار پس از شروع بی حسی اپی دورال چک می‌شود. همچنین تپش قلب جنین نیز باید در 30 دقیقه اول پس از شروع این روش بررسی شود. این بررسی‌ها به این دلیل است که بی حسی اپی دورال می‌تواند فشار خون را پایین بیاورد.

- مرحله‌ای که نوزاد باید با فشاری که مادر می‌آورد خارج شود و اصطلاحاً به دنیا بیاید، در این روش زیاد طول می‌کشد، زیرا مادر احساس درد نمی‌کند و عجله‌ای برای فشار ندارد. در این حالت پزشک باید مادر را تشویق کند که با فشار نوزاد را به دنیا آورد. متأسفانه شانس استفاده از فورسپس در این روش زیاد می‌باشد.

- اگر سوزن اپی دورال، به کیسه اطراف ستون فقرات آسیب بزند و مایع آن نشت پیدا کند، مادر به سردردهای شدید مبتلا می‌شود.

موارد منع مصرف روش هاي بي حسي نخاعي: اپیدورال و اسپاينال

- وجود اختلالات خونريزي دھنده (مانند هموفيلي) يا مصرف داروھاي ضد انعقاد خون 

- وجود عفونت در محل ورود سوزن اپيدورال

- كم بودن مقدار پلاكت خون

- عدم تمايل خانم باردار

- بالا بودن فشار مغز و احتمال خطر خونریزی

- فشار خون پایین مادر 

- وجود ناهنجاری در ستون مهره ای 

در مقابل، کسانی که بیماری های سیستمیک مثل بیماری های قلبی و ریوی، سردردهای میگرنی و فشار خون متغیر دارند یا معده شان پر است، بهتر است از اين روش ها استفاده نمايند.

هشدارها

- استفاده از این روش اگرچه ترس بسیاری از مادران را برای زایمان طبیعی از بین می‌برد، اما لازم به ذکر است که متخصص بیهوشی و متخصص زنان خبره‌ای را برای این کار می‌طلبد تا همه چیز به خوبی پیش برود.

- در صورت اشتباه متخصص بیهوشی، مادر پس از زایمان به آسیب‌های عصبی دائمی دچار می‌شود.