عوارض ناشی از زخم‌ها

جوان افغانی را به دلیل سفتی در اندام‌ها به اورژانس آوردند، بیمار قادر به انجام حرکات ارادی نبود. او کارگر ساختمانی بود که شرحی از زخم جزئی در حین کار را می‌داد که با بستن خونریزی …

جوان افغانی را به دلیل سفتی در اندام‌ها به اورژانس آوردند، بیمار قادر به انجام حرکات ارادی نبود. او کارگر ساختمانی بود که شرحی از زخم جزئی در حین کار را می‌داد که با بستن خونریزی بند آمده و خودبه‌خود جوش‌خورده بود. به تدریج حال بیمار بحرانی شد و با تشخیص کزاز در بخش مراقبت‌های ویژه یا همان آی‌سی‌یو بستری شد.

زخمی ساده که مراقبت مناسب نداشت، با عارضه‌ای مهلک خود را نشان داد. متخصصان می‌گویند: «اگر بیماری از خونریزی ناشی از زخم زنده بماند، نمی‌توان گفت که عوارض بعدی زخم او را زمینگیر نمی‌کند.» به بیان دیگر زخم و خونریزی ناشی از آن چنان جلب توجه می‌کند که گاهی پزشک نیز فراموش می‌کند که عوارض ناشی از زخم را بررسی کرده و علائم هشدار را به بیمار گوشزد کند.

عفونت زخم:

خروج چرک یا تجمع مایع سفیدرنگ در محل بخیه‌ها از علائم رایج در عفونت است. این نشانه‌ها عموما در حین تعویض پانسمان یا در حین کشیدن بخیه‌ها خود را نشان می‌دهند. عفونت می‌تواند جوش‌خوردگی زخم را به تاخیر بیندازد. به همین منظور توصیه می‌شود، که محل زخم توسط پزشک پس از یک تا ۲ روز و در حین کشیدن بخیه‌ها معاینه ‌شود.

یکی از عفونت‌های ناشی از زخم، کزاز است. اگر واکسیناسیون علیه کزاز کامل نیست لازم است که در اورژانس واکسیناسیون شروع شود. برای ارزشمند بودن واکسیناسیون لازم است که حداقل ۳ نوبت واکسن تجویز شده باشد.

عدم جوش‌خوردگی:

بسته به بیماری‌های زمینه‌ای، عفونت یا قرار نگرفتن لبه‌های زخم در کنار هم ممکن است، جوش‌خوردگی را با تاخیر مواجه کند. درمان عامل ایجاد زخم اغلب کفایت می‌کند، هرچند گاهی علل مولد چنان در ترمیم اثرگذار می‌شود که برای بهبود نیاز به جراحی است.

پارگی سرخرگ:

یکی از عوارض ناتوان کننده بریدگی‌ها، پارگی سرخرگ است. در پارگی سرخرگ مهم‌ترین اصل بندآوردن خونریزی است، اما بعد از کنترل خونریزی باید بیمار از نظر نیاز به ترمیم بررسی شود. اگر سرخرگ قطع شده رگ اصلی خون‌رسان باشد، باید ترمیم شود؛ اما گاهی سرخرگ آسیب دیده از سرخرگ‌های فرعی است و ممکن است بیمار بدون ترمیم نیز ناتوانی نداشته باشد. تصمیم گیری در این بیماران بر عهده جراح عروق است.

پارگی سیاهرگ:

عموما خونریزی سیاهرگ خفیف بوده و براحتی قابل کنترل است. از طرفی معمولا خون توسط سیاهرگ‌های متعدد از اندام‌ها تخلیه می‌شود. همین اصل باعث شده که ترمیم سیاهرگ به دلیل وجود سیاهرگ‌های جایگزین، انجام نشود.

پارگی تاندون:

تاندون که همان بخش انتهایی عضله را تشکیل می‌دهد اتصال‌دهنده‌ عضله به استخوان است. قطع تاندون معادل از دست رفتن عملکرد عضله است. بسته به تاندون قطع شده و میزان آسیب وارده، روند ترمیم تغییر می‌کند. عده‌ای از متخصصان نظر به ترمیم در ساعات اولیه آسیب دارند.

آسیب عصبی:

آسیب به عصب از مواردی است که در اورژانس ممکن است تشخیص داده نشود. در فاز حاد زخم به دلیل درد و بی‌قراری مصدوم، ممکن است وی با پزشک برای معاینه همکاری نکند. همین عدم همکاری منجر به عدم تشخیص صحیح آسیب عصبی می‌شود. تاخیر در درمان آسیب‌های عصبی ممکن است به ناتوانی فرد در استفاده از عضو برای تمام عمر شود.

دکتر بهروز هاشمی

متخصص طب اورژانس