تخریب, راه توسعه پایدار نیست

به مناسبت روز جهانی محیط زیست

کارشناسان می‌گویند زمین هر روز گرم‌تر می‌شود، این گفته را ما ایرانیان که هر سال برف کمتری نسبت به سایر مناطق نصیب می‌بریم بیشتر درک می‌کنیم؛ در کنار آن آمارهای مربوط به آلودگی هوای شهرهای بزرگ کشورمان در برخی فصول سال متخصصان سلامت و بهداشت عمومی را نگران کرده است، زیستگاه‌های حیات وحش با نام توسعه و پیشرفت، به محلی برای پروژه‌های صنعتی تبدیل شده‌اند.

جنگل‌ها که با جاده‌های پاکوب و خاکی به حیات خود ادامه می‌دادند، در سال‌های اخیر با راه‌های آسفالته به دو بخش تقسیم و گاه در برخی مناطق گونه‌های نادر زیر چرخ‌ها تلف شده‌اند. بر رودخانه‌ها به بهانه تامین آب کشاورزی سد زده‌اند و در مقابل تالاب‌ها و دریاچه‌ها خشکیده‌اند. با هر اعتراض مسوولان‌ به تکاپو افتاده، راه‌حل‌هایی ارائه کرده و وعده‌هایی داده‌اند که هیچگاه عملی نشده‌اند و باز در بر همان پاشنه چرخیده است.

در انتخابات‌ گوناگون، در شعارهای تبلیغاتی کاندیداها هرازگاهی صحبتی از محیط زیست کرده و حتی گاه برنامه‌هایی در رابطه با حفظ آن ارائه کرده‌اند اما پس از هر انتخابات، رویه‌های قبلی حفظ شده و توسعه پایدار به فراموشی سپرده شده است.

اگر بر‌اساس رویکرد توسعه پایدار توانمندسازی جوامع بومی و محلی برای حفظ منابع طبیعی کشورمان به عنوان یک اصل در نظر گرفته می‌شود، در رویه‌های فعلی شاهدیم که مردمان این مناطق همچنان به پول یارانه‌ها وابسته‌اند و زندگیشان از راه تخریب محیط زیست اعم از چرای بی رویه دام در جنگل‌ها، شکارهای غیرقانونی، تبدیل اراضی جنگلی به کشاورزی و... می‌گذرد، سطح زندگی این خانوارها همچنان پایین است و آموزش و رفع سوءتغذیه به ویژه در مناطق محروم جزو مخارجی است که خانواده توان هزینه‌کرد آن را ندارد. حال ما در آستانه انتخابات دیگری هستیم؛ انتخاباتی که در آن قرار است رییس قوه مجریه مشخص شود.

آنکه بر سکان مدیریت این قوه می‌نشیند می‌تواند با یک انتخاب درست و انتصاب یک فرد شایسته در راس سازمان محیط زیست کیفیت بخش اعظم ایرانیان را بهبود بخشد تا شهروندان شهرهای بزرگ روزهای پاک بیشتری داشته و از بابت سلامتشان نگرانی کمتری داشته باشند و با یک سرمایه‌گذاری محدود مردمان جوامع بومی بتوانند با حفظ شیوه زندگی خود به عنوان یک مزیت، میزبان شهرنشینان در روزهای تعطیل سال باشند و به این ترتیب تحرکی در اقتصاد خود ایجاد کرده و محصولات تولیدی خود را نیز به فروش برسانند و خود به حافظان محیط اطرافشان تبدیل شوند.

تقارن انتخابات ریاست جمهوری با روز جهانی محیط زیست ما را بر آن داشت پرونده‌ای را به خواسته‌های استادان و فعالان حوزه محیط زیست از رییس‌جمهور آینده اختصاص دهیم، افرادی که سال‌ها است در این حوزه تلاش کرده و درصدد رفع مشکلات این عرصه با کمترین کمک از سازمان‌های مرتبط برآمده‌اند.

فاطمه باباخانی