کدام یک را انتخاب می کنید فوتبال تولیدی یا تجاری

در این دیدگاه دو نوع نگرش را می توان مطرح کرد, ابتدا افرادی که در مناسبات تجاری گام برمی دارند و جای پایشان را محکم کرده اند که خوی «دلالی» یافته اند و در پی پولی بیشتر فوتبال را می کاوند و برخی دیگر در مناسبات تولیدی سرمایه گذاری کرده اند و خصلت «سازندگی» را در وجودشان حفظ کرده اند و آن را افتخار زندگی شان می دانند

فوتبال ایران در زیربناهای خود اسیر دو تفکر متضاد و خلاف جهت شده که البته قدرت یکی بیشتر از دیگری است و تقریباً می توان ادعا کرد که رقیب را تحت فشار قرار داده است.

در این دیدگاه دو نوع نگرش را می توان مطرح کرد، ابتدا افرادی که در مناسبات تجاری گام برمی دارند و جای پایشان را محکم کرده اند که خوی «دلالی» یافته اند و در پی پولی بیشتر فوتبال را می کاوند و برخی دیگر در مناسبات تولیدی سرمایه گذاری کرده اند و خصلت «سازندگی» را در وجودشان حفظ کرده اند و آن را افتخار زندگی شان می دانند. در حقیقت این دو نوع دیدگاه وقتی در مقابل هم قرار می گیرد که اگر فلان بازیکن درخششی قابل وصف داشته باشد، اولی پا را روی پایش می اندازد و با لبخند رضایت به فکر فروش بالای بازیکن - کالا می افتد اما در دیدگاه دوم بازیکن ظهورکرده انگیزه را برای تربیت کننده دوچندان می کند تا استعدادهای جدیدتری را رشد دهد و به عنوان سازنده، فعالیت برنامه دارتری را در دستور کار قرار دهد. فوتبال ایران به این دلیل گران شده است که سیستم تجاری را برگزیده و به دلیل محدودیت های کالاهایش نمی تواند جایگزین مناسبی تربیت کند و در جهت تولید بیشتر قدم بردارد.

اگر از مشکلاتی همانند دلالی، مدیران ناکارآمد یا مربیان رده پایین نام می بریم باید ذهن خود را به این سمت سوق دهیم که این محصول در کجا تولید می شود و آیا اصلاً تولیدی در کار است؟ روابط ها در فوتبال تجاری و تولیدی تفاوت های اساسی دارد، مدیران تجاری باشگاه هیچ گاه به فکر تولید نبوده اند چراکه نمی توانند ضامن بقای آنها باشند، آنان مجبورند با فلان خبرنگار یا دلال عهد اخوت ببندند چراکه به توجه عمومی و بالا رفتن موقعیت اجتماعی محتاجند و بدین لحاظ در فوتبال تجاری چون تولیدی وجود ندارد، قیمت ها بالا می کشد و تورم کمرشکن می شود و ارزش کالا به اندازه پولی که برایش پرداخته می شود، نیست اما در فوتبال تولیدی هرچه بازیکن مرغوب تر باشد قیمتش نیز به همان اندازه بالا می رود. در فوتبال ایرانی -که ترجمه فوتبال تجاری است- همه در سیستم به فکر جیب شان هستند و تیمی که توانایی هایش برای خرید بالاتر باشد نام بزرگ تری می یابد و در حقیقت تیم های متمول می توانند تیم های کوچک را تلکه کنند، فریب دهند و حتی مرعوب سازند تا همه ما امروز شاهد «عدم تعادل» در فوتبالی باشیم که سر کوچکی دارد اما از اندام بزرگی سود می برد.

فوتبال ما به همین دلایل کوچک اما تاثیرگذار ضعیف و نحیف است و نمی تواند آینده روشنی را برای خودش تصویر کند. همین می شود که مازندران می تواند بازیکن بسازد اما نمی تواند از استعدادهایش نصیبی ببرد، خوزستان بازیکن می سازد اما از خارجی ها در ترکیب سود می برد، تبریز بازیکن تحویل می دهد اما تیم هایش در گرداب بازیکن خواهی اسیرند. فوتبال اروپا تلفیقی از فوتبال تجاری و تولیدی است و برای همین همه تیم ها امکانات دارند و می توانند پله های ترقی را بالا روند اما فوتبال ایران کپی جدیدی از فوتبال اروپاست که فقط فوتبال تجاری آن را آموخته و نمی تواند از این مسیر خوش اما فریب دهنده نجات یابد.

فوتبالی که نتوانسته چهار بازیکن خوب تحویل دهد چگونه می خواهد چهار مربی خوب تحویل دهد تا منجر به مدیریت مناسب از چهار مدیر خوب شود؟ یقیناً نگرش صرف تجاری به فوتبال و حرکت بر روبناها، ما را به سرانجامی نخواهد رساند. چه کسی می تواند ادعا کند آرش برهانی ساخته اوست در حالی که آرش تنها استعدادی بوده است که خودش را نشان داده و هیچ تلاشی برای بهتر شدنش صورت نگرفت. فوتبال تجاری مهره ها را در حد استعداد بزرگ می کند و به نمایش می گذارد و به فروش می رساند و کسی در این میان به کیفیت توجهی ندارد. سقوط فوتبال ایرانی با دیدگاه تجاری صرف ما را به جایی رسانده که روزگار زیادی است لژیونر جدیدی را به اروپا نفرستاده ایم و حداکثر ظرفیت مان لیگ های عربی شده است ، خیلی مسخره است اگر بخواهیم از تولید در فوتبال مان حرف بزنیم، بدون ساختار، زیربنا، پیش زمینه، امکانات و از همه مهم تر توجه.

علی عالی