از فردای ارتودنسی

با یک سیم کشی روی دندان هایتان به خانه برگشته اید و با خودتان می گویید تا چند ماه دیگر از شر آن دندان های خرگوشی راحت می شوید, ولی این پایان ماجرا نیست نگهداری از سیم ها و براکت ها و پلاک های ارتودنسی هم بایدها و نباید هایی دارد که دانستن آنها برای سلامت دندان هایتان بسیار ضروری است

با یک سیم‌کشی روی دندان‌هایتان به خانه برگشته‌اید و با خودتان می‌گویید تا چند ماه دیگر از شر آن دندان‌های خرگوشی راحت می‌شوید، ولی این پایان ماجرا نیست. نگهداری از سیم‌ها و براکت‌ها و پلاک های ارتودنسی هم بایدها و نباید‌هایی دارد که دانستن آنها برای سلامت دندان‌هایتان بسیار ضروری است...

می‌خواهیم از همان بایدها و نبایدها حرف بزنیم؛ ‌بایدها و نبایدهایی که به شما می‌گویند چگونه از دندان‌های ارتودنسی‌شده‌تان مراقبت کنید...

استفاده از نخ دندان مخصوص برای آنهایی که سیم و نگین دندان دارند، ضروری است. این نخ دندان‌ به‌دلیل داشتن ۳ قسمت عمده یعنی تنیده‌شده و سخت‌تر، قسمت کاموایی و قسمتی که شبیه دیگر نخ دندان‌هاست، می‌تواند دندان‌های شما را از تماس با موادغذایی و عوامل فساد دندان محافظت کند. حتی استفاده از دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید ۲ تا ۳ بار در هفته توصیه می‌شود. مطمئن باشید اگر این نکته‌ها را رعایت کنید، دندان‌های شما دچار پوسیدگی نخواهند شد.

پوسیدگی‌ دندان یا بیماری لثه متعاقب ارتودنسی، فقط به علت بی‌توجهی به سلامت دندان‌ها اتفاق می‌افتد. بیشتر افرادی که هر ماه به ارتودنتیست خود مراجعه نمی‌کنند و طی درمان (یک ساله یا کمتر و بیشتر) نکات بهداشتی را رعایت نمی‌کنند، در مناطق اطراف براکت‌ها با پوسیدگی‌های مربعی یا مکعب مستطیل به صورت تغییررنگ مواجه خواهند شد. جالب است بدانید امروزه به دلیل حذف روش‌های قدیمی، بسیاری از مشکلاتی که متعاقب ارتودنسی ایجاد می‌شد، از بین رفته‌اند. در قدیم به جای براکت‌ها، حلقه‌هایی دور دندان قرار می‌دادند که فلزی بود و علاوه بر نمای نازیبا، به علت ازبین‌رفتن چسب زیرین، ایجاد پوسیدگی هم می‌کرد اما امروزه با استفاده از چسب مخصوص با نام کامپوزیت، براکت‌ها به سطح مینا چسبانده می‌شوند.

بیشتر ارتودنتیست‌ها نیز دقت می‌کنند از کامپوزیت مناسبی برای دندان‌های جلویی که دید بیشتری دارند، استفاده کنند تا ته‌رنگ زردرنگ روی دندان‌ها نماند. پس از ارتودنسی نیز فقط با برداشتن آن لایه نازک میکرونی که برای آماده‌سازی مینا و چسباندن براکت‌ها، در حد میکروسکوپی دارای خلل و فرج شده است، علاوه بر دندان‌های مرتب و متناسب در فک بالا و پایین، از سفیدی و درخشندگی آنها لذت می‌برید.

۱) قرص‌های آشکارساز

شما می‌توانید این قرص‌ها را از دندان‌پزشکتان بخواهید. با جویدن این قرص‌ها تمام پلاک‌های میکروبی روی سطح دندان‌هایتان رنگ می‌گیرند و می‌توانید به آسانی آنها را ببینید و با مسواک از روی سطح دندان‌هایتان پاک کنید.

۲) مسواک‌های مخصوص

مسواک‌هایی در بازار وجود دارند که موهای بخش مرکزی سر آنها، کوتاه‌تر از موهای محیط قرار دارند بنابراین می‌توانید سر این مسواک‌ها را روی براکت‌ها (نگین‌ها) منطبق کنید و اطراف آنها را به‌راحتی تمیز کنید. اگر هم در اثر خارج‌کردن دندان‌هایتان میان آنها فاصله افتاده است، می‌توانید از مسواک‌های بین دندانی «Inter dental Brush» برای تمیزکردن این فاصله استفاده کنید.

۳) دهانشویه یادتان نرود

توصیه دیگر، استفاده از دهانشویه‌های حاوی فلوراید است. فلوراید موجود در این دهانشویه‌ها روی سطوح دندان‌ها می‌نشیند و از پوسیدگی‌ دندان‌ها طی درمان ارتودنسی جلوگیری می‌کند.

۴) مسواک‌های برقی

مسواک‌های برقی به‌خصوص به کودکان برای تمیزکردن براکت‌ها و سیم‌ها کمک و آنها را به رعایت بهداشت دهان تشویق می‌کنند. سرعت این وسایل را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که باعث جابجایی و آسیب سیم‌ها و براکت‌ها نشوند.

۵) پلاک‌های متحرک

اگر پلاک‌های متحرک ارتودنسی دارید، رعایت بهداشت آن آسان‌تر است زیرا می‌توانید برای تمیزکردن، آن را از دهان خارج کنید. برای تمیزکردن می‌توانید از مسواک نرم و صابون مایع و آب ولرم استفاده ‌کنید. برای این کار از خمیردندان‌های معمولی استفاده نکنید چون باعث سایش پلاک می‌شوند. پلاک ارتودنسی را روی کاسه دستشویی تمیز نکنید چون اگر از دستتان رها شود، در اثر برخورد با سرامیک کف خواهد شکست. بهتر است یک کاسه پلاستیکی پر از آب زیر دستتان قرار دهید و پلاک را داخل آن بشویید. می‌توانید پلاک‌ ارتودنسی‌تان را روی یک سطح نرم تمیز کنید تا در صورتی که از دستتان رها شد، نشکند.

۶) فقط آب

اگر بیرون منزل هستید و مسواک‌زدن دندان‌هایتان بعد از غذا ممکن نیست، حداقل کمی آب در دهانتان بگردانید تا باقیمانده موادغذایی از دهانتان خارج شود.

۷) جعبه نگهداری پلاک ارتودنسی

اگر پلاک ارتودنسی دارید، می‌توانید آن را در ساعت‌هایی از روز برای مثال هنگام خوردن غذا از دهانتان خارج کنید. این پلاک‌ها و سیم‌های آن مطابق دندان‌های شما شکل داده شده‌اند تا نیروهای مناسب و کافی بر دندان‌هایتان وارد کنند، بنابراین باید مراقب باشید دچار تغییر شکل نشوند. پلاک را پشت پنجره‌ اتاق یا اتومبیل و زیر نورمستقیم آفتاب رها نکنید. بهتر است از یکی از مغازه‌های فروش لوازم پلاستیکی، یک جعبه پلاستیکی مناسب دردار بخرید و پلاک را در مواقعی که از دهانتان خارج کرد‌ه‌اید، درون آن بگذارید. نگهداری پلاک در این جعبه از آلودگی و آسیب آن پیشگیری خواهد کرد.

۸) خوردنی های ارتودنسی

وقتی دندان‌هایتان سیم‌کشی شده‌اند یا پلاک ارتودنسی دارید، باید مراقب غذاها و تنقلاتی که می‌خورید باشید. بسیاری از شیرینی‌ها، شکلات‌های چسبناک و آبنبات‌ها اطراف سیم‌ها جمع می‌شوند و تمیزکردن باقی‌مانده‌های موادغذایی از اطراف سیم‌ها را برایتان دشوار می‌کنند. اگر این موادغذایی به خوبی از اطراف سیم‌ها پاک نشود، باعث پوسیدگی دندان‌ها خواهد شد. خوردن خوراکی‌های سفت و سخت مانند گز، سوهان و آبنبات را کنار بگذارید چون باعث شکستن یا کج‌شدن وسایل ظریف درون دهانتان می‌شود. خوردن نوشیدنی‌ها و غذاهای شیرین را تا جایی که می‌توانید، محدود کنید. خوراکی‌های چسبناک به سیم‌ها می‌چسبند و حتی جداکردن آنها می‌تواند سیم‌ها و براکت‌ها را از روی دندان‌هایتان جدا کند.

دکتر گلرخ ثریا