شان نزول سوره اللیل

۱) وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشی.
۲) وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّی.
۳) وَ ما خَلَقَ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثی.
۴) إِنَّ سَعْیَكُمْ لَشَتَّی.
۵) فَأَمَّا مَنْ أَعْطی وَ اتَّقی.
۶) وَ صَدَّقَ …

۱) وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشی.

۲) وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّی.

۳) وَ ما خَلَقَ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثی.

۴) إِنَّ سَعْیَكُمْ لَشَتَّی.

۵) فَأَمَّا مَنْ أَعْطی وَ اتَّقی.

۶) وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنی.

۷) فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْری.

۸) وَ أَمَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنی.

۹) وَ كَذَّبَ بِالْحُسْنی.

۱۰) فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْعُسْری.

۱۱) وَ ما یُغْنِی عَنْهُ مالُهُ إِذا تَرَدَّی.

۱۲) إِنَّ عَلَیْنا لَلْهُدی.

۱۳) وَ إِنَّ لَنا لَلْآخِرَهَٔ وَ الْأُولی.

۱۴) فَأَنْذَرْتُكُمْ ناراً تَلَظَّی.

۱۵) لا یَصْلاها إِلاَّ الْأَشْقَی.

۱۶) الَّذِی كَذَّبَ وَ تَوَلَّی.

۱۷) وَ سَیُجَنَّبُهَا الْأَتْقَی.

۱۸) الَّذِی یُؤْتِی مالَهُ یَتَزَكَّی.

۱۹) وَ ما لِأَحَدٍ عِنْدَهُ مِنْ نِعْمَهٍٔ تُجْزی.

۲۰) إِلاَّ ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلی.

۲۱) وَ لَسَوْفَ یَرْضی.

□□□

۱) سوگند به شب چون پرده افكند،

۲) سوگند به روز چون جلوه‏گری آغازد،

۳) و [سوگند به‏] آنكه نر و ماده را آفرید،

۴) كه همانا تلاش شما پراكنده است‏.

۵) اما آنكه [حق خدا را] داد و پروا داشت‏،

۶) و [پاداش‏] نیكوتر را تصدیق كرد،

۷) بزودی راه آسانی پیش پای او خواهیم گذاشت‏.

۸) و اما آنكه بخل ورزید و خود را بی‏نیاز دید،

۹) و [پاداش‏] نیكوتر را به دروغ گرفت‏،

۱۰) بزودی راه دشواری به او خواهیم نمود.

۱۱) و چون هلاك شد، [دیگر] مال او به كارش نمی‏آید.

۱۲) همانا هدایت بر ماست‏.

۱۳) و در حقیقت‏، دنیا و آخرت از آن ماست‏.

۱۴) پس شما را به آتشی كه زبانه می‏كشد هشدار دادم‏.

۱۵) جز نگون‏بخت‏تر[ین مردم‏] در آن درنیاید:

۱۶) همان كه تكذیب كرد و رخ برتافت‏.

۱۷) و پاك‏رفتارتر[ین مردم‏] از آن دور داشته خواهد شد:

۱۸) همان كه مال خود را می‏دهد [برای آنكه‏] پاك شود،

۱۹) و هیچ كس را به قصد پاداش‏یافتن نعمت نمی‏بخشد،

۲۰) جز خواستن رضای پروردگارش كه بسی برتر است [منظوری ندارد].

۲۱) و قطعاً بزودی خشنود خواهد شد.

□□□

این سوره در شأن مردی از انصار نازل شده كه در خانهٔ مرد فقیری درخت خرمایی داشت. او برای چیدن خرما و یا سركشی به درخت بدون اجازه وارد خانهٔ مرد فقیر می‌شد و آنقدر بخیل بود كه اگر كودكان آن مرد دانهٔ خرمایی را به دهان گذاشته بودند به زور از دهان آنها بیرون می‌كشید. سپس مرد فقیر به پیامبر شكایت نمود و آن حضرت درخت را طلبید و فرمود: درخت خرمای خود را به من در مقابل درخت خرمایی در بهشت بفروش. آن مرد قبول ننمود. فرمود: به من به حدیقه‌ای یعنی باغ مخصوصی در بهشت بفروش. گفت: حاضر نیستم چون من درختان بسیاری دارم و خرمای هیچ كدام به خوبی خرمای این درخت نیست. این را گفت و رفت. یكی از یاران پیامبر به نام «ابودحداح» این سخنان را شنید و گفت: اگر من این درخت را از این مرد خریداری كنم، به من همان چیزی را كه می‌خواستید به او بدهید، می‌دهید. پیامبر فرمود: آری. ابودحداح رفت و آن درخت را به مبلغ چهل نخل از او خرید و نزد پیامبر آمد و عرضه داشت: یا رسول الله از من آن درخت را بگیر و به من آن باغ را كه به او وعده فرمودی عطاكن. پیامبر فرمود: برای تو در بهشت باغها و باغهایی است و خداوند در شأن ابودحداح و آن مرد بخیل سوره اللیل را نازل فرمود.