عـلایم رادیـویی ناشنــاس

پچ پچ کردن کسالت‌آور نیست، اما سروکار داشتن با علم گاهی اندکی کسالت‌آور است. یک پژوهشگر بطور سنتی یک اندیشه را به عنوان یک فرض می‌پذیرد، آزمایشی که برای امتحان آن می‌اندیشد …

پچ پچ کردن کسالت‌آور نیست، اما سروکار داشتن با علم گاهی اندکی کسالت‌آور است. یک پژوهشگر بطور سنتی یک اندیشه را به عنوان یک فرض می‌پذیرد، آزمایشی که برای امتحان آن می‌اندیشد و بعد نتیجه را گزارش می‌کند. گاهی این نتیجه، فرض را تأیید می‌کند و گاهی رد می‌کند. اما هرازگاهی یک چیز غیرمنتظره اتفاق می‌افتد و آن زمانی است که کار کسالت‌آور هیجان‌انگیز می‌شود.

یک چنین شوکی، کشف اطلاعات مربوط به ریزموج عادی کیهانی در سال ۱۹۶۴ بوسیله آرنوینزیاس و رابرت ویلسون دو اخترشناس رادیویی بود که داشتند گیرنده‌ای را آزمایش می‌کردند که درنظر داشتند از آن برای جستجوی منابع ریزموج‌ها از آسمان استفاده کنند.

صدای فس فسی که آنها در یک فرکانس ویژه یافتند معلوم شد یک مدرک برای یک اندیشه در آن زمان جنجالی بود که می‌گفت جهان با یک انفجار بزرگ متولد شده است. یک نتیجه عجیب مشابه این کشف نیز اخیراً بوسیله منجمانی که در یک گردهمایی جامعه اخترشناسی آمریکا در لانگ‌بیچ کالیفرنیا جمع شده بودند گزارش شد. بعضی از آنها به این نتیجه رسیدند که آسمان علاوه بر ریزموج‌ها از طنین صدای امواج رادیویی دیگر نیز پر است. اگر آنها درست بگویند، در حقیقت، باید گفت یک چیز بسیار عجیب دارد در جهان اتفاق می‌افتد.

اخترشناسان مورد بحث برای ناسا ـ سازمان فضایی آمریکا ـ کار می‌کنند: مایکل سیفرت در آزمایشگاه نیروی رانش جت در پاسادونا، کالیفرنیا و آلن کوگات در مرکز پرواز فضایی گوهه. فرضیه‌ای که آنها درنظر داشتند مورد آزمایش قرار دهند این بود که اولین ستارگانی که پس از انفجار بزرگ شکل گرفته علایمی به شکل امواج رادیویی از خود به‌جای گذاشتند که باید هنوز باقی می‌بود.

هدف آزمایش آنها پیدا کردن این علایم بود. آنها در جستجوی خود از تلسکوپ‌هایی که بوسیله بالن‌های ویژه به جو فرستادند استفاده کردند. اما نتیجه‌ای که بدست آمد چیزی نبود که آنها دنبالش می‌گشتند.

اطلاعات موجود درباره ریزموج‌ها قدیمترین تصاویر کیهانی است که نزدیک به ۳۰۰هزار سال پس از انفجار بزرگ و تقریباً ۷۰۰هزار سال پیش از زمانی که گفته می‌شود اولین ستارگان درهم ادغام شدند گرفته شده‌اند. این عکس‌ها نشان می‌دهند جهان تازه متولد شده یک گلوله آتشین شدیداً یکدست بوده است. دکتر سیفرت و دکتر کوگات خواستند زمانی را که چیزها از صاف و یکدست بودن دست برداشتند و شروع به شکل گرفتن کردند ـ کهکشان‌ها، ستارگان، سیاره‌ها و غبار ـ پیدا کنند. به این دلیل بود که دنبال علایم ستاره‌ها می‌گشتند.

اما چیزی که آنها یافتند یک پس‌زمینه فس فس صدای رادیویی، شبیه فس‌فسی بود که دکتر پنزیاس و دکتر ویلسون یافته بودند. آنها پس از آنکه امکان وجود منابع امواج رادیویی را در آن نزدیکی‌ها رد کردند به این نتیجه رسیدند که صدای فس‌فس آنها هم‌چنین از پشت راه شیری می‌آید و بنابراین یک پس‌زمینه رادیویی فضایی است.

چهار مقاله که تلسکوپ‌ها، رصدها و تحلیل احتمالی آنها را شرح می‌دهند تسلیم مجله ستاره‌شناسی شده است.

چرا یک پس‌زمینه رادیویی فضایی که باید در آن‌جا باشد یک چیز اسرارآمیز باقی می‌ماند؟ این پس‌زمینه به نظر نمی‌رسد از ستارگان ابتدایی که ستاره‌شناسان دنبال‌شان بودند بیاید. آنها در حقیقت هرگونه علامتی را از ستارگان اولیه که موضوع جستجوی اصلی بوده است در خود پنهان می‌کنند. همچنین کهکشان‌های رادیویی آنقدر زیاد نیستند که بشود به‌حساب‌شان آورد. بنابراین، به‌نظر می‌آید آنها علامت یک پدیده قبلاً ناشناس هستند.

البته هنوز امکان دارد یک اشتباه نامعلوم در اینجا صورت گرفته باشد. در این صورت به همان کار کسالت‌آور باز می‌گردیم. اما دکتر سیفرت و دکتر کوگات امیدوارند اینطور نباشد، و کشف آنها واقعاً چیزی باشد که بشود سر و صدایی درباره‌اش کرد.

منبع: اکونومیست ــ مترجم: فریدون دولتشاهی