قدیمی ترین جشنواره سینمایی کشور

نگاهی به سی و هفتمین جشنواره بین المللی فیلم های علمی آموزشی رشد

از آنجا که زیربنای فرهنگ و تمدن ملت‌ها بر میزان اطلاعات و آگاهی از تحولات و نوآوری‌های علمی، آموزشی و تربیتی استوار است، ضروری است جهت شناخت فرهنگ و تمدن خود و دیگر سرزمین‌ها ارتباطی عمیق میان نسل کنونی و فرآورده‌های علمی، آموزشی و تربیتی فراهم آید و این مهم جز با ترویج، تثبیت وتوسعه فرهنگ استفاده از تصاویر در فرآیند یاددهی- یادگیری میسر نمی‌باشد. از این رهگذر خطیر بودن رسالت آموزش و پرورش و نقش آن در ساختار تمدن و فرهنگ حال و آینده احساس می‌گردد. هم‌اکنون در این فراز بلند از تاریخ کشورمان و باتوجه به چشم‌اندازهای وسیع پیشرفت و تعالی در عرصه‌های علمی، فرهنگی و نیز حساسیت بیشتر دشمنان دین و ملت ضرورت رویکردی جدید و نو به مسئله تعلیم و تربیت احساس می‌شود. از این رهگذر است که متولیان آموزش و پرورش که در عمق بخشیدن به پیوند میان فرآیند یاددهی- یادگیری و فراگیرنده‌ها نقش اساسی دارند، می‌بایست از جشنواره‌های علمی و فرهنگی نظیر جشنواره بین‌المللی فیلم رشد نهایت استفاده را در ایجاد یک خیزش جدید متناسب با دگرگونی‌ها و پیشرفت‌های جامعه برای دستیابی به آرمان‌های مطلوب ببرند.

طی چند سال اخیر، جشنواره بین‌المللی فیلم رشد همگام و همسو با تحولات پیشرونده جامعه تغییرات چشمگیری در اهداف، شیوه‌ها و شکل اجرا داشته است. اجرای جشنواره در استان‌ها چتر حمایت خود را بر سر مخاطبین جدید شهرستانی و فیلمسازان پراستعداد، اما گمنام سراسر کشور باز کرده و هر دوره، افراد بیشتری را به زیرسایه خود فرا می‌خواند. به‌طوری که این روند به عنوان یک هدف از اهداف اصلی جشنواره درآمده و با وجود نوپایی و مشکلات فراوان همان‌گونه که از نتایج ارزیابی استان‌ها بر می‌آید از موفقیت چشمگیری برخوردار بوده است.

● تاریخچه

در سال ۱۳۴۲، برای نخستین بار به همت اداره فعالیت‌های سمعی و بصری وزارت آموزش و پرورش جشنواره بین‌المللی فیلم‌های آموزشی، تربیتی که نخست جشنواره بین‌المللی فیلم‌های آموزنده نامیده می‌شد، به عنوان نخستین جشنواره فیلم در ایران شروع به ‌کار کرد.

در آغاز عنوان فستیوال انتخاب شده بود،‌ولی مسئولین مربوطه کلمه جشنواره را به جای لفظ خارجی فستیوال برای این رویداد بین‌المللی برگزیدند که امروزه کاملا جای خود را در فرهنگ لغات باز کرده است. جشنواره در سالهای نخستین فقط در تهران برگزار می‌شد، اما از دوره بیست و پنجم برحسب ضرورت در مراکز استان‌ها و شهرستان‌های محروم نیز برگزار شد.

در نخستین سال که جایزه منحصر به فردی برای این جشنواره لازم بود،‌پس از جستجوی بسیار در موزه ایران باستان به پیکره زیبا و کوچکی برخورد کردند که قدمت آن به حدود یک هزار ودویست سال قبل از میلاد می‌رسید و در حفاری از تپه‌ای به نفام دلفان در استان لرستان به‌دست آمده بود. این پیکره به‌وسیله هنرمندان با ذوق، قالب‌گیری و دوبرابر و نیم بزرگ‌تر شد و در سه نوع طلایی، نقره‌ای و برنزی با پایه‌های مرمری به عنوان جایزه در طول چهارده جشنواره نخستین به فیلم‌های برگزیده هر رشته اعطا می‌شد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و چند دوره وقفه در برگزاری جشنواره، در سال ۱۳۶۴ نخستین جشنواره یا به عبارتی پانزدهمین جشنوراه با شکلی جدید و به مناسبت هفته معلم در سالروز شهادت استاد مطهری از ۱۲ تا ۱۹ اردیبهشت در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.

جایزه فیلم‌های برگزیده با مفاهیم زیر در سه نوع طلایی، نقره‌ای و برنزی طراحی و به برگزیدگان رشته‌های مختلف اهدا شد.

۱) گل نشانه حاکی از گل لاله و به‌عنوان نمادی از جشنواره و برگرفته از خون پاک شهداست.

۲) کتاب باز که نشانه تعلیم و تربیت وآموزش است.

۳) دو دست زیر کتاب که حمایت از امر آموزش و پرورش وعلم و دانش را برعهده گرفته و در عین حال برگ‌های گل‌ لاله محسوب می‌شود.

۴) پرفرا ژ فیلم، نشانه فیلم است.

نام جشنواره از بیستمین دوره به “جشنواره بین‌المللی فیلم‌های آموزشی و تربیتی رشد”‌تغییر یافت. گروه سنی فیلم‌های به نمایش درآمده در جشنواره در طول بیست دوره گذشته به محورهای علمی، جهان‌شناسی، تکنولوژی آموزشی، تربیتی، اخلاقی و... بود که به تدریج و به تناوب در نام یا دسته‌بندی آنها تغییراتی ایجاد شد.

اکنون در حالی در آستانه برگزاری سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم رشد هستیم که دوره‌های موفقی از اجرای جشنواره در مراکز استان‌های کرمان، یزد و خراسان رضوی را برگزار کرده و باتوجه به اینکه یکی از مهمترین اهداف جشنواره بین‌المللی فیلم رشد تحت پوشش قرار دادن تمامی دانش‌آموزان است، بعد از یک دوره سه ساله اجرای موفق جشنواره در استان‌ها و دوری از مرکز، ضرورت برگزاری سی و ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم رشد در استان تهران احساس شد. حال امید است این جشنواره که از سوی دفتر تامین رسانه‌های آموزشی وزارت آموزش و پرورش، ۱۱ تا ۱۸ آبان ماه در تهران برگزار خواهد شد به تناوب در دیگر استان‌های کشور برگزار شود.

جشنواره سی و هفتم فیلم رشد در ۴ بخش و ۶ گروه با شرکت ۲۷۹ فیلم ایرانی و خارجی، ۱۱ تا ۱۸ آبان ماه در تهران برگزار می‌شود. تعداد فیلم‌های پذیرفته شده ایرانی، در بخش مسابقه شامل ۱۲۸ فیلم بخش خارج از مسابقه ۵۵، فرهنگیان فیلمساز ۲۰ و دانش‌آموزان فیلمساز نیز ۱۲ فیلم و تعداد فیلم‌های پذیرفته شده خارجی نیز در بخش مسابقه ۴۳، بخش خارج از مسابقه ۱۴ و بخش دانش‌آموزان فیلمساز ۷ فیلم بوده‌اند.

فیلم‌های جشنواره در ۸ سالن شامل سالن سینما،‌فرهنگسراها و دانشگاه به نمایش در می‌آید. اعضای کمیته انتخاب فیلم‌های جشنواره عبارت بودند از آقایان: مهدی آقابیگی، سیدامیر هاشمی، پرویز شیخ طادی، علی میرزایی،‌قدرت‌الله صلح میرزایی، وحید گلستان، مهدی حقیقی و یدالله کریمی.

فیلمسازان ۵۸ کشور آثار خود برای شرکت در جشنواره را به دبیرخانه ارسال کردند که در نهایت توسط کمیته انتخاب فیلم‌های برتر خارجی از ۲۷ کشور برای عرضه در جشنواره انتخاب شدند.

گروه‌های ۶ گانه جشنواره فیلم رشد امسال شامل نماهنگ یا فیلم‌های کوتاه و بلند با موضوع اتحادملی- انسجام اسلامی، فیلم‌های علمی، فیلم‌های مستند، فیلم‌های انیمیشن، فیلم‌های تربیتی داستانی کوتاه کودک و نوجوان، اولیا و مربیان و فیلم‌های تربیتی داستانی بلند کودک و نوجوان، اولیا و مربیان هستند.

آئین آغازین و پایانی جشنواره بیست و هفتم رشد روزهای ۱۱ و ۱۸ آبان ماه در سینما فلسطین تهران با حضور مسئولان کشوری، مدیران وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و ارشاد، هنرمندان و سینماگران و علاقه‌مندان به هنر سینما و فعالان عرصه تعلیم و تربیت برگزار می‌شود.