خلاصه ای از تاریخچه انجمن اسلامی دانشجویان لندن

پس از مدتی فعالیت و در سال ۱۳۵۵ ۱۹۷۶ که اعزام دانشجویان ایرانی به خارج از کشور به شدت افزایش یافته بود, اعضای انجمن جلسات خود را در زیزمین مکان دیگری در غرب لندن به نام امام باره حسینیه پی گرفتند

در بهار سال ۱۳۵۲ (۱۹۷۳)، جمع محدودی از دانشجویان ایرانی دانشگاه های شهر لندن با تشکیل جلساتی در منازل خود، پایه گذار آغاز مجموعه ای گردیدند که سال ها بعد، انجمن اسلامی دانشجویان لندن، نام گرفت. هدف اصلی از تشکیل این جلسات، خودسازی فکری شرکت کنندگان از طریق پرداختن به بحث های فلسفی و مذهبی و به تدریج در کنار آن، بحث های مبارزاتی علیه رژیم شاهنشاهی در ایران بود.

پس از مدتی فعالیت و در سال ۱۳۵۵ (۱۹۷۶) که اعزام دانشجویان ایرانی به خارج از کشور به شدت افزایش یافته بود، اعضای انجمن جلسات خود را در زیزمین مکان دیگری در غرب لندن به نام "امام باره"(حسینیه) پی گرفتند. ساختمان امام باره که در محله Hammersmith لندن قرار دارد، در حقیقت کلیسای کوچکی است به نام سیون (Capel Seion M.C.)، که در سال ۱۸۸۶ میلادی در این محل ساخته شده است. از این پس جلسات هفتگی عمومی انجمن به زبان فارسی و صرفا با حضور ایرانیان در بعد از ظهر روزهای شنبه در این مکان آغاز گردید و جمعیت شرکت کنندگان در این جلسات به شدت افزایش یافت.

محور کار انجمن در این برهه زمانی دفاع از آزادیخواهان ایرانی و ستیز با دیکتاتوری رژیم پهلوی بود، به طوری که این مکان بخصوص در طی ماه های منتهی به پیروزی انقلاب محلی فوق العاده شلوغ بود و شخصیتهای بزرگ و فعال از نقاط مختلف اروپا و حتی ایران مرتباً در این مکان سخنرانی می نمودند.

شاید مهمترین واقعه در تاریخ "امام باره" و فعالیت های انجمن، درگذشت دکتر علی شریعتی، در خرداد ماه ۱۳۵۶ باشد. اعضای انجمن که با اطلاع از حضور وی در انگلستان، خود را میزبانان امین وی می دانستند و مهیای برگزاری دیداری مخفیانه با وی بودند، با اطلاع از این واقعه ناگهانی چنان ضربه و شوکی به روحیه آنان وارد آمد که در بهت و حیرتی شگرف فرو رفتند. با همت و تلاش گسترده اعضای انجمن لندن و اتحادیه انجمن‌های اسلامی ‌دانشجویان در اروپا یک بسیج عمومی‌ و سراسری از تمامی‌ دانشگاه‌های اروپا و ایرانیان و فعالین سیاسی خارج از کشور در مراسم تشییع پیکر دکتر شریعتی در ۴ تیر ۱۳۵۶ در لندن گرد آمده بودند، که پس از آن در مجلسی بسیار باشکوه برای ترحیم مرحوم دکتر علی شریعتی در سالن اصلی ساختمان امام باره شرکت جستند.

با سرعت گیری موج انقلاب اسلامی در ایران انجمن لندن نیز بر میزان فعالیت های خود افزود، بطوری که فعالیت های انجمن در آن زمان تنها محدود به برگزاری جلسات سخنرانی علیه رژیم شاه در امام باره و دانشگاه های مختلف لندن، نمی شد و گستره وسیعی از فعالیت های مختلف و متنوع از جمله برگزاری اعتصابات و تظاهرات، تکثیر و توزیع اطلاعیه ها و بیانیه های حضرت امام (ره) و تهیه و توزیع کتب و نوارهای سخنرانی در سطح لندن و شهرهای مختلف بریتانیا و چاپ نشریات در راستای معرفی ایران و اسلام به خارجیان، را در برمی گرفت. در این زمان و با مهاجرت امام خمینی (ره) به پاریس، عده کثیری از اعضای انجمن، جهت‌ تشرف‌ به‌ محضر ایشان به‌ پاریس‌ می شتابند. با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی عده کثیری از اعضای انجمن برای پیوستن به موج عظیم انقلاب به داخل کشور بر می گردند. از وقایعی که در این زمان و در بحبوحه پیروزی انقلاب توسط اعضای انجمن رقم می خورد، تصرف و آزادسازی کنسولگری ایران در لندن از دست عمال شاهنشاهی است.

پس از انقلاب و در اردیبهشت ماه ۱۳۵۹ که ماجرای گروگانگیری در سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن توسط شش نفر ایرانی مسلح اتفاق افتاد نیز انجمن نقش بسزایی داشت. در این گروگانگیری دو تن از دانشجویان و فعالان عضو انجمن اسلامی دانشجویان لندن، شهید لواسانی و شهید صمد زاده، که با سفارت ایران همکاری می کردند و هر دو از گروگان های داخل سفارت بودند، به شهادت رسیدند. نکته مهمی که نباید در این جریان به فراموشی سپرده شود، حضور فعال حدوداً ۳۰۰ تن از دانشجویان و ایرانیان در جلوی سفارت ایران در لندن بود که نقش موثری در پایان دادن به این جریان داشت. تعداد زیادی از این گروه هم با پوشیدن کفن داوطلب تعویض خود با گروگان های داخل سفارت بودند. پس از این واقعه، مراسم تشییع جنازه و ترحیم شهید صمد زاده و شهید لواسانی، در امام باره برگزار می گردد و سپس اجساد این دو شهید انجمن به ایران ارسال می گردد.

با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، از تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور به شدت کاسته می شود، اما همچنان فعالیت های انجمن و اعضای آن ادامه می یابد. در سال ۱۳۶۴، با حمایت مهندس موسوی نخست وزیر وقت ایران و کمک آیت الله منتظری، جانشین وقت ولایت فقیه، ساختمان امام باره در جهت ایجاد کانون فرهیختگان و فرهنگیان و مرکز تجمع دانشجویان ایرانی در لندن، خریداری می شود. از آن پس بود که این مکان به نام کنونی آن ”کانون توحید لندن“ نامیده شد و اداره آن به انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی لندن سپرده شد.

واقعه دیگر، ماجرای سلمان رشدی است، که در این زمینه نیز انجمن لندن بسیار فعال عمل می نماید، بطوریکه تعدادی از اعضای این انجمن که همراه با اعتراضات شدیدی که از سوی جامعه مسلمانان انگلستان نسبت به چاپ و نشر کتاب موهن آیات شیطانی، اقدام به برگزاری راهپیمایی ها و اعتراض ها نمودند، از این کشور اخراج و به ایران بازگردانده شدند.

فعالیت انجمن اسلامی لندن که با فراز و نشیب های مختلفی در طی تاریخ خود همراه بوده است، با پایان جنگ و آغاز دوران سازندگی و با حضور طیف های متنوعی از دانشجویان مسلمان ایرانی وارد مرحله نوینی می گردد. در این زمان، بحث اصلی در زمینه فلسفه وجودی انجمن و هویت آن شکل می گیرد. این مجموعه بویژه از دوم خرداد ۷۶، به عنوان یکی از فعال ترین بخش های بدنه جنبش دانشجویی خارج از کشور روح و جان تازه ای به خود گرفته و به عنوان گروهی از نخبگان ایرانی در خارج از کشور همواره یار ومددکار جنبش اصلاحات در داخل ایران بوده است. نگاهی به مجموع بیانیه های صادره از سوی اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا، که انجمن لندن نیز عضو آن می باشد و به عنوان نمونه برنامه ها و سخنرانی های برگزارشده در کانون توحید لندن در عصر روزهای شنبه در طول سالیان اخیر گواه این مدعاست.

هم اکنون نیز این مجموعه تلاش خود را بر ایجاد فضای سالم مباحثه و گفتگو در جلسات عمومی و داخلی خود بین دانشجویان و ایرانیان مقیم لندن متمرکز کرده است وشاید بتوان اهداف این مجموعه را در موارد زیر خلاصه نمود:

▪ ایجاد زمینه فکری و علمی در مورد مسایل مختلف

▪ توجه ویژه به مسایل ایران، اسلام و تشیع

▪ فراهم نمودن فضای مناسب برای ابراز آزاد عقاید و ارایه نقطه نظرات مختلف در زمینه مسایل متنوع

▪ نگاه به مسایل سیاسی و اجتماعی در عرصه بین المللی

▪ خودسازی فکری و اعتقادی اعضای انجمن

▪ ایجاد زمینه رشد اعضا و شرکت کنندگان در جلسات عمومی انجمن، باشد که این مجموعه و اعضای آن بتوانند همواره در راستای عزت وسربلندی ایران و اسلام عزیز گام بردارند.