او عاشق حقیقی امام ره بود

به مناسبت سالروز شهادت حجت الاسلام محلاتی و ۵۰ نفر از همراهانش

در اول اسفند ،۱۳۶۴ نماینده امام (قدس سره) در سپاه پاسداران، حجت الاسلام والمسلمین شیخ فضل الله محلاتی در رأس هیأتی عالی رتبه عازم جبهه های جنگ بودند که هواپیمای حامل آن ها مورد حمله دو فروند جنگنده عراقی قرار گرفت و در ۲۵ کیلومتری شمال اهواز سقوط کرد . در جریان این حمله کلیه سرنشینان هواپیما که نزدیک به ۵۰ تن بودند، به شهادت رسیدند.

در میان این افراد هشت تن از نمایندگان مجلس به نام های حجج اسلام ابوالقاسم رزّاقی، سید نورالدین رحیمی، غلامرضا سلطانی، مهدی یعقوبی و ابوالقاسم موسوی دامغانی و آقایان محمد کلاته ای، علی معرفی زاده و سید حسن شاه چراغی و چند تن از قضات و مسئولین دیگر، دیده می شدند.

جهت ارج نهادن به فداکاری های روحانیون در طول هشت سال دفاع مقدس، این روز به نام روز «روحانیت و دفاع مقدس» نامگذاری گردید.

● پیام حضرت امام به مناسبت شهادت

حجت الاسلام محلاتی

حضرت امام (قدس سره) در پیام تاریخی که خطاب به مراجع تقلید و روحانیون صادر کردند، به تاریخ مبارزات روحانیت اشاره کردند. در قسمتی از این پیام آمده است:

صلوات و سلام خدا و رسول خدا بر ارواح طیبه شهیدان، خصوصاً شهدای عزیز حوزه ها و روحانیت. درود بر حاملان امانت وحی و رسالت، پاسداران شهیدی که ارکان عظمت و افتخار انقلاب اسلامی را بر دوش تعهد سرخ و خونین خویش حمل نموده اند. سلام بر حماسه سازان همیشه جاوید روحانیت که رساله علمیه و عملیه خود را به دم شهادت و با مرکب خون نوشته اند و بر منبر هدایت و وعظ و خطابه ناس از شمع حیاتشان گوهر شب چراغ ساخته اند. افتخار و آفرین بر شهدای حوزه و روحانیت که در هنگامه نبرد رشته تعلقات درس و بحث و مدرسه را بریدند و عقال تمنیات دنیا را از پای حقیقت علم بر گرفتند و سبکبالان به میهمانی عرشیان رفتند و در مجمع ملکوتیان، شعر حضور سروده اند.

سلام بر آنان که تا کشف حقیقت تفقه به پیش تاختند و برای قوم و ملت خود منذران صادقی شدند که بند بند حدیث صداقتشان را قطرات خون و قطعات پاره پاره پیکرشان گواهی کرده است و حقاً از روحانیت راستین اسلام و تشیع جز این انتظاری نمی رود که در دعوت به حق و راه خونین مبارزه مردم خود، نخستین قربانی ها را بدهد و مهر ختام دفترش شهادت باشد. آنان که حلقه ذکر عارفان و دعای سحر مناجاتیان حوزه ها و روحانیت را درک کرده اند در خلسه حضورشان آرزویی جز شهادت ندیده اند و آنان از عطایای حضرت حق در میهمانی خلوص و تقرب جز عطیه شهادت نخواسته اند...

از مجاهدات علمی و فرهنگی آنان که بحق از جهاتی افضل از دماء شهیدان است که بگذریم، آنان در هر عصری از اعصار برای دفاع از مقدسات دینی و میهنی خود مرارت ها و تلخی هایی متحمل شده اند و همراه با تحمل اسارت ها و تبعیدها، زندان ها و اذیت و آزارها و زخم زبان ها، شهدای گرانقدری را به پیشگاه مقدس حق تقدیم نموده اند. شهدای روحانیت منحصر به شهدای مبارزه و جنگ در ایران نیستند، یقیناً رقم شهدای گمنام حوزه ها و روحانیت که در مسیر نشر معارف و احکام الهی به دست مزدوران و نامردمان، غریبانه جان باخته اند، زیاد است.

در هر نهضت و انقلاب الهی و مردمی، علمای اسلام نخستین کسانی بوده اند که بر تارک جبین شأن خون و شهادت نقش بسته است. کدام انقلاب مردمی اسلامی را سراغ کنیم که در آن حوزه و روحانیت پیشکسوت شهادت نبوده اند و بر بالای دار نرفته اند و اجساد مطهرشان بر سنگفرش های حوادث خونین به شهادت نایستاده است در ۱۵ خرداد و در حوادث قبل و بعد از پیروزی، شهدای نخستین، از کدام قشر بوده اند خدا را سپاس می گذاریم که از دیوارهای فیضیه گرفته تا سلول های مخوف و انفرادی رژیم شاه و از کوچه و خیابان تا مسجد و محراب ائمه جمعه و جماعات و از دفاتر کار و محل خدمت تا خطوط مقدم جبهه ها و میادین مین، خون پاک شهدای حوزه و روحانیت افق فقاهت را گلگون کرده است و در پایان افتخار آمیز جنگ تحمیلی نیز رقم شهدا و جانبازان و مفقودین حوزه ها نسبت به قشرهای دیگر زیادتر است. بیش از دو هزار و پانصد نفر از طلاب علوم دینیه در سراسر ایران در جنگ شهید شده اند و این رقم نشان می دهد که روحانیت برای دفاع از اسلام و کشور اسلامی ایران تا چه حد مهیا بوده است...

● زندگی نامه شهید محلاتی

شهید در سال ۱۳۰۹ شمسی، در خانواده ای متدین و مذهبی در شهرستان محلات متولد شد و دروس مقدماتی را در همان شهر فرا گرفت و در سال ،۱۳۲۴ وارد حوزه علمیه قم شد.

آشنایی و سکونت او در بیت مرحوم آیت الله العظمی حاج سید محمد تقی خوانساری - که از عراق به ایران تبعید شده بود - موجب شد تا از همان ایام با مسائل سیاسی آشنا گردد. شهید محلاتی دروس حوزوی را درمحضر استادان و آیاتی همچون بروجردی (قدس سره)، امام خمینی (قدس سره) و علامه طباطبایی (قدس سره) فرا گرفت. مدتی نیز نزد شهید صدوقی تلمّذ کرده بود. سوابق مبارزاتی فعالیت های سیاسی شهید از سال ،۱۳۲۶ به دنبال آشنایی با فداییان اسلام و مرحوم آیت الله کاشانی، آغاز گردید. خود در این باره چنین می گوید:

«در همان سال های اوّل در منزل آیت الله سید محمد تقی خوانساری با فداییان اسلام ارتباط پیدا کردم. فداییان اسلام از جمله مرحوم نواب صفوی و مریدان ایشان به منزل آقای خوانساری می آمدند و در آن جا ضمن آشنایی با ایشان شروع به همکاری با آنان کردم.»

وی در انتخابات دوره هفدهم مجلس شورای ملی، از طرف فداییان اسلام و آیت الله کاشانی مأمور شد تا به آذربایجان سفر کند و مردم را ترغیب نماید که به نماینده های فداییان اسلام رأی دهند. بعد از کودتای ننگین ۲۸ مرداد، به خاطر سخنرانی بسیار تند علیه کنسرسیوم نفت و کودتای شاه دستگیر و به مشهد تبعید گردید. بعد از آغاز نهضت امام (قدس سره) در سال ،۱۳۴۱ فعالیت های شهید محلاتی بیشتر شد. مقام معظم رهبری در این باره می فرمایند:

شهید محلاتی از قبل هم با امام آشنایی داشتند و از شاگردان امام بودند. ما، در ماجراهای سال ۴۱ و ۴۲ که امام مرکز مبارزه بود و خانه امام کانون رفت و آمدها و الهام دهنده مبارزات مردم بود، مرحوم محلاتی را دیدیم و با ایشان آشنا شدیم.

مبارزات شهید تا پیروزی انقلاب ادامه - یافت - و بارها به زندان افتاد. در آستانه پیروزی از اعضای فعال کمیته استقبال امام بود و بعد از پیروزی، در کمیته مرکزی به عنوان نماینده امام فعالیت داشتند و در نخستین انتخابات مجلس به عنوان نماینده مردم محلات و دلیجان انتخاب شدند. در اوایل حضور در مجلس، طی حکمی از سوی امام (قدس سره) به عنوان نماینده ایشان در سپاه پاسداران منصوب گردید.

شهید در دوران دفاع مقدس نیز نقش ارزنده ای داشت و در شب های عملیات در سنگر فرماندهی حضور می یافت و با سخنان حکیمانه خویش تردید و ابهام را تبدیل به قاطعیت، ایمان و اعتقاد می کرد. علاقه و عشق وافری به امام (قدس سره) داشت و در این مسیر بارها از تشخیص و منفعت و مصلحت خویش صرف نظر کرد و بنا به فرموده مقام معظم رهبری حتی حاضر بود در این مسیر از آبروی خویش بگذرد. او آن قدر به امام (قدس سره) علاقه داشت که خانه ای در قم روبه روی منزل امام در محله یخچال قاضی فراهم کرد تا قرابت روحی را با قرب مکانی تقویت کند.

شهید در وصیت نامه اش علاقه خود را نسبت به امام (قدس سره) این گونه ابراز می کند:

«از معظم له امام (قدس سره) بخواهید برای آمرزش من دعای مخصوص نماید. من در این عالم به او عشق می ورزیدم و امر او را امر خدا و رسول صلی الله علیه و آله و سلم می دانستم. امید است ایشان هم بعد از این عالم و در پیشگاه خداوند شفاعت کند تا ان شاء الله در آن دار بقاء در کنار ایشان باشم.»

حضرت امام (ره)نیز درباره شهید بزرگوار فرمودند:حجت الاسلام حاج شیخ فضل الله محلاتی، شهید عزیز را که من و شما او را می شناسیم، عمر خود را در راه اسلام و انقلاب صرف کرد و باید گفت از چهره های درخشان انقلاب بود و در این راه که راه خداوند است، تحمل سختیها نمود و رنجها کشید و با قامت استوار ایستادگی کرد.

مقام معظم رهبری نیز درباره شهید محلاتی اظهار داشتند: در مرحوم آقای محلاتی یک خصوصیت وجود داشت که آن خصوصیت برای عناصر انقلابی خیلی مهم است و آن خصلت سازش ناپذیری و مبارزه گری و غیرت دینی و آمادگی برای فداکاری و تلاش...

... همه کارهایی که احتیاج به یک پیگیری مداوم و خستگی ناپذیر داشت از دست شهید محلاتی بر می آمد. هیچکس دیگر این نشاط و این تحرک را نداشت،... من تا الآن هیچ فردی را ندیدم که در مبارزات عمومی آن جور سازش ناپذیر و خستگی ناپذیر باشد، در کار جمعی زود آشنا و زود آشتی و آسانگیر باشد، آن آدمی که آن جور در مقابل دشمن سازش ناپذیر بود و مبارزه را به هیچ وجه ترک نمی کرد، به دوستان که می رسید یک آدم سازش پذیر و رام و بدون لجاجتی مشاهده می شد، چه دوران پیش از انقلاب، چه دوران بعد از انقلاب.

چهره ایشان اجمالاً چهره یک مبارز خستگی ناپذیر، صمیمی و مخلصی است که وقتی او نباشد جای او را به آسانی نمی شود پر کرد.... از خصوصیات دیگر شهید محلاتی، عشق و ارادت وافر به امام (ره)بود. به قدری به امام(ره) علاقه و اعتماد داشت که هر موقع امام یک چیزی را بیان می کردند، مثل یک امر تعبدی، برایش لازم الاجرا بود. چه روزی که امام حکم داده بودند که باید این کار بشود و چه آن روزی که حکم نداده بودند. ایشان می فهمیدند که تمایل امام، به چیزی است آن را انجام می دادند.

... اعتماد و ارادت ایشان به امام به نظر من یکی از عوامل خستگی ناپذیری ایشان بود. این را من احساس می کردم که حضرت امام (ره) یک اعتمادی به او داشتند و نظراتش را گوش می کردند.

درباره علاقه و عشق شهید محلاتی به امام (ره) همسر آن شهید نیز خاطراتی دارد که در بخشی از آن می خوانیم: همیشه تحت نظر بود و از طرفی هم مرتب به مجالس سخنرانی روحانیون می رفت و بعد از آن هم ساواک توی خانه ما می ریخت و ایشان را می برد. بعد از درگذشت آیت الله بروجردی، ایشان اعلامیه های امام را پخش می کرد و ساواک او را دستگیر کرد. این حبس، چهل و پنج روز طول کشید و او را به این شرط آزاد کردند که در کار سیاست دخالت نکند، حتی به او گفته بودند: مگر (امام) خمینی به شما چه می دهد که اینقدر از او پشتیبانی می کنید.

در پانزده خرداد هم در چاپ اعلامیه های امام همراه شهید عراقی فعالیت می کردند. یعنی اینها وقتی نزد امام می رفتند، صحبتها و یا مطالب ایشان را می گرفتند و در یک چاپخانه مخفی در میدان ( امام خمینی ) چاپ می کردند و توزیع می شد. البته با این همه فعالیت، درس ایشان خیلی خوب بود. در آغاز زندگی، به ایشان گفتم شما چرا به خانه و بچه ها نمی رسید

گفتند: من کاری که انجام می دهم، ثواب دارد و شما در این ثواب شریک هستید. بعد از این که امام در پانزده خرداد یا محرم فرمودند: در سخنرانی های خود مردم را آگاه کنید فقط گریه نباشد. ایشان با وعاظ و مداحان قرار گذاشتند که این مسئله را رعایت کنند. ولی، شب نهم یا دهم محرم بود که می خواستند ایشان را دستگیرکنند. ولی ایشان نجات یافت و تا آخر قیام پانزده خرداد، ایشان مخفی بود و به خانه نمی آمد. چون مدام به خانه ما می آمدند تا ایشان را دستگیر کنند و ما را هم تهدید می کردند.

اگر او را بگیریم، اعدام می کنیم تا درس عبرتی برای دیگران باشد.

سهیلا طائی