ارقامی که سر به فلک می زنند

کاماروی ۵۰ میلیونی, موستانگ ۴۰ میلیونی و

کاماروی ۵۰ میلیونی، موستانگ ۴۰ میلیونی‌ و ... . اینها تنها بخشی از قیمت‌هایی است که این روزها بر روی خودروهای ماسل و کلاسیک‌ها گذاشته می‌شود. اما چه شد که ناگهان قیمت‌ها به این شدت افزایش یافت و خودرویی که تا چندی پیش با قیمت زیر پنج میلیون تومان خرید و فروش می شد، این روزها قیمت‌های بالای ۱۰ میلیون تومان را هم به خود می‌بیند، آن هم در شرایطی که هر روز خبری مبنی بر ممانعت از تردد این خودروها، ابطال کارت سوخت، جلوگیری از شماره‌گذاری و ... به گوش می‌رسد، عواملی که هر یک به تنهایی می‌توانند بازار این مدل‌ها را به کسادی بکشانند و موجب سقوط قیمت‌ها شوند. آیا عواملی غیر از عرضه اندک و تقاضای بالا در این میان نقش دارند؟ آیا امیدی به کاهش قیمت‌ها در آینده نزدیک است.

زمانی نه چندان دور اتومبیل‌های قدیمی در ردیف اتومبیل‌های ارزان قیمت بازار رده‌بندی می‌شدند و با شروع طرح اسقاط اتومبیل‌های فرسوده تعداد بسیاری از این اتومبیل‌ها به اولین هدف‌های این طرح تبدیل شدند. اما با کمال تعجب شاهد بودیم همزمان با اجرایی‌شدن طرح از رده خارج‌کردن خودروهای فرسوده ناگهان این مدل‌های قدیمی که تا مدتی قبل از آن به چشم یک خودروی از رده خارج به آنها نگاه می‌شد چنان دچار جهش قیمتی چشمگیری شدند که این روزها خرید و فروش ماسل‌های آمریکایی به مبلغ ۵۰ میلیون تومان هم چندان عجیب نیست.

اما این افزایش قیمت چه دلایلی دارد و چگونه در شرایطی که هر روز مانعی جدید بر سر راه تردد و نگهداری این خودروها ایجاد می‌شود،‌ همچنان شاهد افزایش قیمت آنها هستیم؟ این امر در حالی اتفاق می‌افتد که این خودروها غیر از هزینه خرید، هزینه‌های نگهداری بالایی هم دارند و نمی‌توان مانند یک خودرو روز از آنها به صورت روزمره استفاده کرد و به قول یکی از دوستان این اتومبیل‌ها، به ازای هر یک ساعت سواری برای نگهداری در وضعیت مناسب نیازمند ۱۰ ساعت رسیدگی هستند. اینها در کنار هزینه قطعات یدکی و تزئینی که این روزها سر به فلک می‌زند باعث شده مالکیت این خودروها بسیار پر هزینه و زمان بر ‌باشد که این عوامل وقتی در کنار افزایش قیمت‌ها قرار می‌گیرند این سئوال را مطرح می‌کنند که چه عواملی باعث افزایش قیمت‌ها شده و چگونه است که عده‌ای با تمام این عوامل بازدارنده حاضر به خرید این خودروها می‌شوند؟

● از کلوپ‌ها تا سقف زدن کلاسیک‌ها

همان‌گونه که در شماره‌های گذشته اشاره کردیم یکی از عوامل بالا رفتن قیمت این خودروها، فعالیت‌ها کلوپ‌ها است چرا که این کلوپ‌ها با در چشم قرار دادن این خودروها باعث جلب توجه عمومی و در نتیجه افزایش علاقه‌مندی به این خودروها می‌شوند که حاصل آن افزایش تقاضا برای خرید و بالا رفتن قیمت‌ها است، اما در میان اعضای این کلوپ‌ها هم گاهی عده‌ای با انگیزه کسب سود بیشتر اقدام به خرید و فروش خودروها با قیمت‌های بالا میان عده‌ای محدود می‌کنند که این امر باعث افزایش کاذب قیمت‌ها می‌شود.

در این میان زمانی که عده‌ای از مالکان دور هم جمع می‌شوند شرایطی پیش می‌آید که با شنیدن رقم‌های بالایی که برای خرید و فروش خودروها پرداخت می‌شود، هر یک از اعضاء با بررسی و مقایسه خودرو خود با خودروی به فروش رفته، اقدام به قیمت گذاری جدید می‌کنند که این امر هم در نهایت باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود.

در کنار این عوامل بسیاری معتقدند جوی که پس از اجرای طرح خروج خودروهای فرسوده به وجود آمد باعث شد با کم شدن تعداد مدل‌های کلاسیک بر ارزش این خودروها اضافه شود، هر چند در بسیاری از مدل‌ها تعداد خودروهای خارج شده آنقدر نبود که بتواند تاثیر چندانی بر روی قیمت‌ها داشته باشد اما در این مدل‌ها هم جو حاصل از این طرح باعث بالا رفتن قیمت‌ها شد.

برای بررسی تاثیر کلوپ‌ها بر این افزایش قیمت و سایر عوامل موثر به سراغ دکتر علوی‌زاده مدیر کلوپ خودروهای عضلانی ایران (ایران ماسل کار) رفتیم. این کلوپ جزو با سابقه‌ترین کلوپ‌های اتومبیل ایران به شکل امروزی آن و پایه گذار همایش‌های دوره‌ای این خودروها به شکلی که امروزه به مناسبت‌های مختلف شاهد برپایی آنها هستیم، بوده است.

علوی‌زاده مدیر این کلوپ در رابطه با تاثیر اجرای طرح از رده خارج کردن خودروهای فرسوده بر افزایش قیمت این اتومبیل‌ها گفت: «اجرای این طرح با کاستن از تعداد این خودروها و همین طور حذف اتومبیل‌های واقعاً از بین رفته، باعث افزایش قیمت ماشین‌هایی که باقی مانده بودند شد و همین افزایش قیمت سبب شد عده ای ماشین‌های در انبار مانده را بیرون بیاورند. از طرف دیگر ورود عده‌ای دلال به این عرصه در نهایت بازار سیاه این مدل‌ها را سبب شد. اسقاط تعداد زیادی از خودروهایی مانند آریا سبب شد تا نمونه‌هایی که تا دو سال قبل به آنها به چشم یک اتومبیل ارزان قیمت نگاه می‌شد، شاهد افزایش قیمت‌های عجیبی باشند.»

البته او عوامل مهمترین از اجرای طرح اسقاط خودروهای فرسوده را در این افزایش قیمت موثر می‌داند. وی می‌گوید: «یکی از علل این افزایش قیمت‌ها را باید در علاقه بعضی از جوانان عاشق سرعت جست‌وجو کرد. این قشر که به اتومبیل تنها به چشم وسیله‌ای برای تفخر و برتری‌جویی‌های خیابانی نگاه می‌کنند با دیدن اتومبیل‌هایی که به نظر آنها قدیمی اما پر قدرت و به راحتی آنها را در این نبردهای خیابانی مغلوب می‌کردند با ورود به بازار این خودروها و پرداخت مبالغ عجیب برای این خودروها یکی از علل مهم این افزایش قیمت‌ها بودند. از طرف دیگر باید پذیرفت که یکی از علل مهم پرداخت رقم‌های نجومی برای خودروهای متفاوت و گران قیمت نیاز انسان‌ها به دیده شدن است و چهره متفاوت و مهیج این اتومبیل‌ها خود به راحتی ارضاکننده این نیاز و یکی از علل توجه عمومی به این ماشین‌ها بوده است.» البته علوی زاده این اقبال عمومی به این مدل‌ها را همانند یک شمشیر دو دم می‌داند که می‌تواند برای خود این اتومبیل‌ها هم شدیداً مهلک باشد. چرا که هجوم این عده که نه اطلاع چندانی از نحوه صحیح نگهداری و استفاده از این اتومبیل‌ها را دارند و نه اصولاً علاقه‌ای به این‌گونه فعالیت‌ها، سبب می‌شود که به رغم پرداخت رضایت‌مندانه مبالغ اولیه گزاف برای خرید آنها، پس از روبه‌رو شدن با دردسرهای فراوان نگهداری این ماشین‌ها یا آنها را به قیمت پایین بفروشند و یا در گوشه پارکینگ رها کنند.

البته او تاثیر کلوپ‌ها را هم در امر افزایش قیمت برندهای خاص زیاد می‌داند و حتی به طنز خودش را در افزایش قیمت ترانس‌ام‌ها مقصر می‌داند.«آن زمان که کلوپ Iran trans AM شروع به فعالیت کرد کامارو در مقایسه با پونتیاک به علت کم هزینه‌تر بودن نگهداری و ارزان‌تر بودن قطعات بیشتر مورد توجه خریداران بود اما فعالیت‌های این کلوپ و برپایی گردهمایی‌های اختصاصی پونتیاک‌سواران که درحقیقت اولین گردهمایی‌ها از این نوع در ایران بود سبب ایجاد یک فاصله شخصیتی مشخص بین پونتیاک و کامارو در بین طرفداران اتومبیل‌های امریکایی شد.»

او معتقد است: «باید دیدگاهمان نسبت به مدل‌های کلاسیک و ماسل‌ها تغییر کند. این خودروها وسیله نقلیه‌ای برای استفاده روزمره نیستند و تنها کسانی به سمت آنها بروند که توانایی مالی و فنی و عشق کافی به نگهداری این اتومبیل‌ها داشته باشند. در غیر این صورت دوران ماه عسل طولانی با این اتومبیل نخواهند داشت.»

در کنار افزایش قیمت خودروها، شاهد افزایش دستمزدها و هزینه قطعات هم هستیم، امری که خود می‌تواند دلیلی مضاعف برای افزایش قیمت خودروها باشد. در این رابطه به سراغ شهرام‌ نظری، یکی از نقاشان با سابقه خودروهای کلاسیک رفتیم تا علت رقم‌های هنگفتی که گاهی برای کار بر روی خودروها گرفته می‌شود را جویا شویم.

نظر مهمترین علت این امر را زمان‌بر بودن کار روی این خودروها می‌داند. وی می‌گوید: «این ماشین‌ها کار زیادی برای صافکاری و رنگ دارند چون اکثراً قبلاً چند بار تصادف کرده‌اند و به صورت غیراصولی صافکاری شده‌اند. به خاطر همین مسایل گاهی تا شش ماه هم خودرو در مغازه می‌ماند، زمانی که می‌تواند صرف رنگ‌آمیزی کامل چند خودروی کم زحمت‌تر شود و همین افزایش مدت اشغال کارگاه می‌شود. البته این یک طرف مشکل است. از طرف دیگر این روزها کارگری که تخصص کار بر روی این ماشین‌ها را داشته باشد کم است. این ماشین‌ها تکنیک‌های خاصی دارند که از عهده هر کسی برنمی‌آید» در کنار افزایش دستمزدها قیمت قطعات یدکی و تزیینی هم به شدت بالا رفته است.

نظر در این رابطه می‌گوید: « وارد کردن قطعات اصلی به ایران بسیار هزینه بر هستند و از طرفی دیگر در خارج از کشور نیز قیمت قطعات تا حدودی با افزایش روبه‌رو شده البته این افزایش در ایران خیلی شدیدتر است. زه‌ بنزهای ۱۰۷ را تا شش سال پیش ۱۲۰ هزار تومان می‌خریدیم اما امروز یک میلیون تومان قیمت دارند. ما هم این قطعات را گران می‌خریم و قیمت خودرویی که این قطعات را روی آن می‌بندیم بالا می‌رود.

در رابطه با افزایش قیمت ها، هادی نیک‌پور که علاوه بر امور تبلیغاتی در زمینه بازسازی خودروها هم دستی دارد، می‌گوید: «بخشی از افزایش قیمت‌ها ناشی از خروج تعدادی از مدل‌ها بود اما دلیل اصلی به نظر من فعالیت دلال‌های خودرو است که برای سود بیشتر قیمت‌ها را بالا برده‌اند. البته در بین ماشین‌ها هم قیمت همه آنها به یک میزان بالا نرفته. مثلاً در میان انواع مدل‌های موستانگ هنوز قیمت مدلی مثل مک‌وان درحد معقول باقی مانده است».

نیک‌پور رکود حاصل از این افزایش قیمت را تایید می‌کند، اما معتقد است خودروهایی با قیمت‌های پایین هم هنوز در بازار وجود دارد اما مدل‌هایی که قیمت‌های بالا دارند شرایط خاص دارد. در نهایت نیک‌پور در مورد روند آینده قیمت‌ها معتقد است قیمت‌ها در آینده باز هم افزایش خواهد یافت و این رکود نمی‌تواند جلوی افزایش قیمت‌ها را بگیرد.

البته او معتقد است: «قیمت‌های بالا الزاماً به معنی خرید و فروش با قیمت‌های بالا نیست و بسیاری از خریداران با توجه به اینکه نیاز مالی ندارند حاضر نمی‌شوند خودرو را به هیچ عنوان با قیمت پایین بفروشند. البته در یکی دو سال اخیر اتفاق دیگری هم افتاده که قیمت‌ها را به شکل کاذب بالا برده است.

عده‌ای ماشین‌ها را بین خودشان دست به دست می‌فروشند. شاید اصلاً رقمی هم رد و بدل نشود اما هر بار قیمت ماشین بالا می‌رود. در این شرایط خریداران و فروشندگان بیرون این بازی هم وقتی قیمت‌ها را می‌بینند با قیمت‌های بالا خرید و فروش می‌کنند و قیمت نرم ماشین بالا می‌رود».

او تاثیر نمایشگاه‌ها را در افزایش قیمت‌ها بسیار زیاد می‌داند اما معتقد است کارکرد کلوپ‌ها هنوز آنقدر سازمان یافته نیست که توانسته باشد آنقدر تاثیرگذار باشند.

در نهایت برای جمع‌بندی موضوع به سراغ دکتر رامین صالح‌خو رییس کمیته کلاسیک فدراسیون اتومبیلرانی رفتیم. او یکی از مهمترین دلایل را افزایش توجه عمومی به خودروهای کلاسیک می‌داند و معتقد است موج این گرانی از خارج از کشور آغاز شده است.

«از سال ۲۰۰۴ به بعد در آمریکا و اروپا هم شاهد این افزایش قیمت‌ها بودیم. علت آن است که بسیاری از افراد که دوران کودکی و نوجوانی خود را در دهه۶۰ و ۷۰ میلادی گذراند‌ه‌اند، در حال حاضر به سنی رسیده‌اند که می‌توانستند در کنار خودروی روزمره خود یک مدل کلاسیک را هم خریداری کنند که این مدل معمولاً مدلی بوده که در دوران کودکی و نوجوانی از آن خاطره داشته‌اند. به همین دلیل تقاضا برای این خودروها بالا رفت و به دنبال آن قیمت‌ها هم افزایش پیدا کرد».

اما حکایت این افزایش قیمت در ایران اندکی متفاوت است. در ایران گروهی با مشاهده افزایش قیمت این خودروها، با نیت سرمایه‌گذاری به سراغ آنها رفتند که این خود به شدت تقاضا افزود.

از طرف دیگر قانون عرضه و تقاضا هم مطرح است. تقاضای این خودروها رو به افزایش اما عرضه به عللی چون اسقاط بخشی از ماشین‌ها وعدم تمایل بعضی از مالکان به فروش،رو به کاهش است که در نهایت سبب بالا رفتن قیمت‌ها شده است، هر چند صالح‌خو بیشتر به اثر روانی طرح خروج خودروهای فرسوده معتقد است و تعداد خودروهای خاص خارج شده را آنقدر زیاد نمی‌داند که بر روی قیمت‌ها تاثیر داشته باشد.

صالح‌خو معتقد است: «برای نسل جوان این خودروها جاذبه دارد. آنها می‌بینند با پولی که برای یک ماشین روز می‌پردازند می‌توانند یک ماسل آمریکایی بخرند که قطعاً بیشتر در چشم است. به همین دلیل جذب این مدل‌ها می‌شوند».

با توجه به آنکه در خارج از کشور هم محدودیت برای عرضه به رغم بیشتر بودن تعداد این مدل‌ها وجود دارد، قیمت‌گذاری آنها در سایر کشورها موضوع سوال بعدی ما بود.

صالح‌خو گفت: «در خارج از کشور در سال چند مزایده مهم برگزار می‌شود که قیمت خودروها از این مزایده به دست می‌آید. قیمت‌هایی که نشریات هم اعلام می‌کنند براساس قیمت میانگین این حراجی‌ها است. در حال حاضر با توجه به دسترسی ایرانیان به اینترنت این قیمت ها به کشورمان هم می رسد. اما اینجا هم قانون عرضه و تقاضا وجود دارد. در آمریکا کوروت ۷۵ حدود ۱۰ هزار دلار قیمت دارد اما در ایران بالای ۲۵ میلیون تومان خرید و فروش می شود. ».

● امیدی به کاهش قیمت‌ها نیست

در مجموع به نظر می‌رسد روند افزایش قیمت‌ها در آینده نزدیک متوقف نخواهد شد چرا که بازار روز به روز برای این مدل‌ها تشنه‌تر می‌شود و از طرف دیگر با گسترش گردهمایی‌ها و نمایشگاه‌ها و در دید قرار گرفتن این مدل‌ها مالکان فعلی هم بیش از پیش به ارزش این خودروها پی می‌برند. با توجه به محدودیت تعداد این خودروها در ایران شاید یک راه حل عملی، آزادسازی ورود خودروهای کلاسیک به کشور باشد.

در صورت آزادسازی ورود این خودروها می‌توان مدل‌های موجود در کشورهای همسایه را که نیاز به بازسازی دارند وارد کشور کرد و در داخل کشور اقدام به بازسازی آنها کرد که با توجه به مهارت بازساز‌های ایرانی، نتیجه کار به گونه ای خواهد بود می‌تواند نیاز بازار داخلی را تامین کند. امری که به نظر می‌رسد به این زودی‌ها محقق نشود.

نویسنده: مهندس بابک وفایی