اولین تشکل سیاسی زنان

اولین تشکل سیاسی زنان در دوره اول مجلس شورای ملی که در سال ۱۳۲۵ ۶۵۲۵۹;. ق. / ۱۹۰۷ م در تهران تشکیل شد، اتحادیه غیبی نسوان بود. این تشکل بیشترین مخالفت‌ها را علیه خود داشت. به نظر می‌رسد …

اولین تشکل سیاسی زنان در دوره اول مجلس شورای ملی که در سال ۱۳۲۵ ۶۵۲۵۹;. ق. / ۱۹۰۷ م در تهران تشکیل شد، اتحادیه غیبی نسوان بود. این تشکل بیشترین مخالفت‌ها را علیه خود داشت. به نظر می‌رسد علت مخالفت اکثریت نمایندگان مجلس شورای ملی و سنت‌گرایان با موجودیت و فعالیت این تشکل، آن بود که، این اتحادیه بر خلاف دیگر تشکل‌های زنانه آن دوره، به اموری مانند خیاطی یا تحریم کالاهای وارداتی نمی‌پرداخت و فعالیت آن کاملا سیاسی بود. اتحادیه غیبی نسوان خواستار به رسمیت شناخته شدن حقوق زنان، برابرشدن حقوق سیاسی و اجتماعی زنان و مردان از سوی مجلس شورای ملی و رفع موانع موجود در برابر فعالیت خود بود.

تشکیل اتحادیه غیبی نسوان و ارایه برنامه اصلاحی از سوی آنان، نشانه آشکار و جدی از دگرگونی فکری زن ایرانی و خواست و اراده آنان در تغییر شرایط زندگی فردی و اجتماعی خویش و تلاش برای دستیابی به برابری با مردان است. به واقع اتحادیه غیبی نسوان تعریفی را که در فرهنگ حاکم بر جامعه ایران برای زن و وظایف او مطرح بود، نفی می‌کرد و مفهوم جدیدی از زن و وظایف او را مطرح کرد. همچنین آنان بر لزوم مشارکت فعالانه زنان در حوزه‌هایی از حیات اجتماعی تاکید می‌کردند که نه فقط در آن زمان که حتی تا چند دهه بعد نیز کاملا مردانه محسوب می‌شد. علاوه بر این، اتحادیه غیبی نسوان ثمره و حاصل تفکر و عمل مردان را ناقص و ناکارآمد می‌دانست و مدعی تکمیل و تصحیح آن از سوی زنان بود.

تشکیل اتحادیه غیبی نسوان و فعالیت آن نه فقط در جامعه ایران بلکه در منطقه خاورمیانه هم یک تحول و رخداد عظیم اجتماعی بود؛ زیرا تا آن زمان در منطقه خاورمیانه، زنان نه تنها در مبارزه اجتماعی مشارکت نداشتند، بلکه در مقابله باروند آزادی‌خواهی و تجددطلبی فعالیت می‌کردند، مثلا در سال ۱۳۲۶ ۶۵۲۵۹;. ق. / ۱۹۰۸ م، هنگامی که در ترکیه نظام مشروطه اعلام شد، زنان با طومارهای گوناگون به مخالفت سرسختانه با حکومت قانون برخاستند.

منابع:

ــ روزنامه حبل‌المتین، سال اول، شماره ۶۴ (چهارشنبه ۲۸ جمادی‌الاول ۱۳۲۵)

ــ ناطق، هما، کارنامه فرهنگی فرنگی در ایران، پاریس، تهران ۱۳۷۵.

ــ امامی، فیض‌الله، «نقش نشریات و تشکل‌های سیاسی و اجتماعی زنان در انقلاب مشروطه»، مجموعه مقالات همایش بزرگداشت مشروطه، تبریز ۱۳۸۳