روش های انتقال ایدز

درست است که ایدز یک بیماری واگیردار است, یعنی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود, اما شاید بشود گفت خوشبختانه انتقال اچ آی وی براحتی ویروس های دیگر نظیر سرماخوردگی نیست

درست است که ایدز یک بیماری واگیردار است، یعنی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود، اما شاید بشود گفت‌ خوشبختانه انتقال اچ‌آی‌وی براحتی ویروس‌های دیگر نظیر سرماخوردگی نیست. در واقع اچ‌آی‌وی از طرق خاصی سرایت می‌کند که آگاهی عمومی از آنها مهم‌ترین و موثرترین راه مواجهه فردی و اجتماعی با این مقوله است و هر چه این آگاهی بیشتر باشد، توانایی ما در مهار گسترش آن بیشتر و نیز نوع رفتارمان با مبتلایان «انسانی‌تر» خواهد بود.

مصادیق اصلی شناخته شده برای انتقال اچ‌آی‌وی از فردی به فرد دیگر به این قرار است:

ـ استفاده از سرنگ‌های مشترک بین معتادان تزریقی

ـ آمیزش جنسی

ـ خون و فرآورده‌های خونی

ـ از مادر به جنین یا نوزاد شیرخوار

در واقع سازوکار اصلی انتقال اچ‌آی‌وی آن است که ویروس موجود در بدن فرد مبتلا به طریقی وارد خون فرد دیگری شود و از این طریق او را نیز مبتلا سازد. مثلا در معتادان تزریقی که از سرنگ‌های مشترک استفاده می‌کنند، مقداری از خون آلوده فرد ناقل در سرنگ باقی می‌ماند و هنگام تزریق فرد دیگر، به خون او منتقل می‌شود یا در رابطه جنسی، بخصوص رابطه محافظت نشده، ویروس از طریق ترشحات بدن فرد آلوده می‌تواند به بدن فرد دیگر منتقل شود. همان‌گونه که در بالا اشاره شد، خون و فرآورده‌های خونی نیز یکی از راه‌های مهم ابتلا به این ویروس است.

این شیوه به لحاظ تاریخچه ایدز در ایران حائز اهمیت است؛ زیرا نخستین موارد ابتلا در کشورمان سال ۱۳۶۵ از طریق تزریق خون آلوده به بیماران نیازمند هموفیلی و تالاسمی بوده است.

● پیشگیری و پذیرش

آگاهی از این شیوه‌ها دو جنبه دارد؛ یکی جنبه بازدارنده که در واقع جنبه پیشگیرانه است و فرد را در همه حال هوشیار نگه می‌دارد تا از موقعیت‌ها و رفتارهای منجر به ابتلا به اچ‌آی‌وی بپرهیزد. این رفتارها را اصطلاحا «رفتارهای پر‌خطر» می‌نامند. مصادیق بارز رفتارهای پرخطر استفاده از سرنگ‌های مشترک در بین معتادان تزریقی و نیز آمیزش‌های مراقبت نشده است. مورد اخیر، چنان‌ که به آن خواهیم پرداخت، در حال رشد و گسترش است و حتی هشدارهای موکدی را از سوی بالاترین مسئولان کشور در امر بهداشت و درمان درپی داشته است.

جنبه دیگر که آن را «پذیرش» می‌نامیم، در واقع چگونگی مواجهه افراد جامعه با یک فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی یا ایدز خواهد بود. ظاهرا به دلیل نداشتن آگاهی‌های لازم در مورد شیوه‌های انتقال این ویروس، افراد سالم، حتی افراد خانواده فرد بیمار، از هر گونه رویارویی با او اکراه دارند و از او پرهیز یا در مواردی حتی او را طرد می‌کنند. این امر، بار بیماری را برای فرد مبتلا گران‌تر خواهد ساخت و بر رنج‌های او خواهد افزود. به همین دلیل شاید خالی از لطف نباشد که بدانیم راه‌های زیر به هیچ وجه سبب انتقال این ویروس نخواهد شد. راه‌هایی که به نظر می‌رسد بسیاری از افراد نسبت به آنها سوءظن دارند:

ـ دست دادن

ـ روبوسی کردن ‌(منظور روبوسی‌های معمول هنگام دید و بازدید است‌)

ـ خوابیدن در یک اتاق یا در یک تختخواب

ـ استفاده از ظرف غذای مشترک

ـ استفاده از حمام مشترک

ـ استفاده از توالت مشترک ‌(حتی توالت فرنگی)

ـ استفاده از استخر مشترک

ـ نیش حشرات ‌(مثلا برخلاف تصور رایج تاکنون هیچ مورد سرایت از طریق نیش پشه مشاهده نشده است‌).

به این ترتیب افراد خانواده و حتی همسر فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی یا ایدز براحتی و با خیالی آسوده می‌توانند در کنار او برای سال‌های متمادی زندگی سالمی را تجربه کنند. با این حساب، فرد مبتلا می‌تواند براحتی در مدرسه یا دانشگاه کنار همکلاسی‌هایش به تحصیل خود ادامه دهد یا در محل کار خود مانند زمان سلامتش حضور داشته و به فعالیت‌های شغلی بپردازد بدون آن‌که بیم سرایت ویروس یا بیماری او به دیگران برود. فقط در این بین باید توصیه‌های بهداشتی را جدی گرفت.

هرگز از وسایل و لوازم شخصی مشترک با هیچ فرد دیگری بویژه فرد مبتلا استفاده نکنید. منظور از وسایل و لوازم شخصی، وسایل‌ بهداشتی است که هنگام استفاده ممکن است در بدن زخم‌های ریزی ایجاد کنند. از این جمله می‌توان به مسواک یا وسایل اصلاح اشاره کرد. در سایر موارد هیچ خطری در بین نخواهد بود.