نشانگان ژنتیکی کم دندانی

از این به بعد قرار است در یادداشت‌هایی که برای «کلینیک دندانپزشکی» می‌نویسم در مورد راه‌حل‌های درمانی برخی مشکلات و ناهنجاری‌های ارتودنسی صحبت کنم...
اما قبل از هر چیز باید …

از این به بعد قرار است در یادداشت‌هایی که برای «کلینیک دندانپزشکی» می‌نویسم در مورد راه‌حل‌های درمانی برخی مشکلات و ناهنجاری‌های ارتودنسی صحبت کنم...

اما قبل از هر چیز باید تاکید کنم این راه‌حل‌ها قانون کلی برای همه افراد نیست و امکان دارد برای هر فردی بر اساس شرایط خاص او نوع درمان متفاوت باشد. بنابراین مراجعه به متخصص ارتودنسی و مشاوره با وی در درجه اهمیت بالاتری قرار دارد. برای درک بهتر موضوع به چهره افراد مختلف توجه کنید. با اینکه همه انسان‌ها در صورت‌شان اجزای ثابت و مشترکی دارند (ابروها، چشم‌ها، گوش‌ها، بینی، دهان و دندان و چانه) اما خداوند چهره هر فردی را منحصر به خود خلق کرده است و در جمعیت ۶ میلیاردی زنده جهان چهره‌ها با هم فرق دارند لذا نمی‌توان قانون کلی برای همه افراد حتی در صورت یکسان بودن نوع مشکل دندانی ارایه کرد. دسته‌ای از ناهنجاری‌های ارتودنسی هستند که به علت کمی یا زیادی تعداد دندان‌ها یا اندازه آنها به وجود می‌آیند. این هفته راجع به فقدان مادرزادی تعداد زیادی از دندان‌ها صحبت می‌کنیم. این حالت معمولا در یک نشانگان ژنتیکی به نام اکتودرمال دیسپلازی دیده می‌شود. در این افراد علایم زیر عمدتا وجود دارند.

۱) پوست خشک،

۲) موهای کم‌پشت و نازک و بور و البته ابروهای کم‌پشت،

۳) ناخن‌های شکننده،

۴) عدم تحمل گرما،

۵) کم‌دندانی،

در این افراد به دلیل تعداد کم‌دندان‌های موجود و همچنین کوچک‌تر بودن دندان‌های موجود و شکل نامناسب آنها، فضاهای خالی دهان زیاد است. درمان این افراد به صورت تیمی توسط متخصص ارتودنسی و پروتز و جراح خواهد بود. ارتودنتیست فضاهای خالی را بر اساس نظر متخصص پروتز تنظیم و آماده می‌نماید (با درمان ارتودنسی ثابت) و سپس در صورت تمایل فرد به درمان ایمپلنت، جایگذاری ایمپلنت‌ها توسط جراح و نهایتا روکش آنها توسط متخصص پروتز نتیجه نهایی را ایده‌آل می‌سازد. در غیر این صورت درمان با روکش‌های پل مانند (بریج) انجام خواهد شد که به دلیل ضعیف بودن دندان‌های موجود که پایه روکش‌ها محسوب می‌شود، چندان هم مطلوب نخواهد بود. این درمان‌ها باید در سنین بعد از ۱۷ تا ۱۸ سالگی صورت پذیرد.

سایر علت‌های فاصله بین دندان‌ها می‌تواند کوچک بودن اندازه دندان‌ها، بزرگی زبان، عدم رویش بعضی از دندان‌ها و یا اتصالات عضلات و لب‌ها باشد که می‌توانیم در یک بررسی همه جانبه با معاینه بیمار به وجود آنها پی ببریم و درمان مناسب را انجام دهیم اما اغلب کسانی که به دلیل کمبود یک یا چند دندان دچار فاصله بین دندان‌ها هستند، در پدر مادر یا خواهر برادر خود این مشکل ژنتیکی را داشته‌اند. دندان‌هایی که بیشتر دچار این اختلال می‌شوند دندان‌های دوم جلویی‌ (پیش) در فک بالا، دندان آسیای کوچک دوم در فک پایین و دندان آسیای بزرگ سوم یا همان دندان‌های عقل است. میزان فقدان مادرزادی دندان‌های عقل بسیار شایع است ولی خوشبختانه به علت عقب‌تر قرار گرفتن این دندان‌ها، نبود آنها باعث فاصله بین دندان‌ها نمی‌شود. برای درمان نبود مادرزادی دندان‌های دیگر در اولین فرصت با شما صحبت خواهم کرد.

دکتر سیدمهدی هاشمی

متخصص ارتودنسی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان