چگونه خونریزی خارجی را مهار کنید؟

فرض کنید در یک روز بارانی برای بازکردن یکی از لوله‌های تخلیه آب، به پشت‌بام رفته‌اید. در حال درآوردن چند شاخ و برگ خشکیده از ورودی یکی از لوله‌ها هستید که ناگهان دست شما در اثر …

فرض کنید در یک روز بارانی برای بازکردن یکی از لوله‌های تخلیه آب، به پشت‌بام رفته‌اید. در حال درآوردن چند شاخ و برگ خشکیده از ورودی یکی از لوله‌ها هستید که ناگهان دست شما در اثر برخورد به یک جسم برنده دچار جراحت و خونریزی می‌شود. در حالی که از شدت خونریزی گیج و هراسان شده‌اید به سرعت پله‌ها را پیموده و به داخل خانه می‌روید. در این زمان چه می‌کنید؟

اگر خون خارج‌شده از جراحت قرمز روشن، جهنده و پرفشار باشد، خونریزی سرخرگی و اگر این خون قرمز تیره و غیرجهنده باشد خونریزی سیاهرگی است. در هر دو حالت باید سریع اقدام کنید؛ اقدامات اولیه در همه انواع خونریزی یکسان است. بدون در نظر گرفتن نوع خونریزی یا نوع زخم تمام سعی خود را برای مهار خونریزی به کار برید.

چه باید کرد؟

ـ‌ یک گاز استریل یا پارچه تمیز را روی تمام زخم بگذارید و با انگشتان یا کف دست روی زخم را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه فشاری مستقیم و یکنواخت دهید.

ـ‌ اگر خونریزی ادامه یافت، نترسید. فشار بیشتری روی زخم اعمال کنید و همزمان منطقه مجروح را ۲۰ سانتی‌متر بالاتر از سطح قلب نگه دارید. با این کار بدن به سختی می‌تواند خون را به علت جاذبه زمین به اندام آسیب‌دیده پمپ کرده و در نتیجه جریان خون آن ناحیه کم می‌شود.

ـ‌ در حالی که خونریزی را به روش گفته شده کنترل می‌کنید با یک باند دور محل خونریزی را محکم ببندید، البته نه آنقدر محکم که باعث قطع گردش خون شود. اگر پانسمان یا باند آغشته به خون شد هرگز پوشش روی زخم را برندارید. با یک باند دیگر پوشش اولیه را محکم‌تر ببندید. در اثر فشار زیاد بانداژ، احتمال دارد جریان خون در دست یا پا متوقف شود. بنابراین بعد از بانداژ، نبض را در انتهای ناحیه آسیب‌دیده امتحان کنید. معمولا با انجام این اقدامات خونریزی سیاهرگی بند خواهد آمد.

ـ‌ اگر خونریزی بند نیامد، بازهم وحشت نکنید. با وارد آوردن فشار مستقیم روی نقاط فشار حتما جریان خون مهار خواهد شد.

نقاط فشار بدن

اما نقاط فشار کدامند و چگونه از آنها برای مهار خونریزی استفاده می‌شود؟

نقاط فشار یا نقاط لمس نبض، نقاطی هستند که در آن شریان‌های اصلی از نزدیک سطح بدن و روی استخوان‌ها عبور می‌کنند. با فشردن شریان می‌توانید شدت خونریزی را در نواحی پایینی عضو کاهش دهید.

از مهم‌ترین نقاط فشار می‌توان به شریان بازویی و شریان رانی اشاره کرد.

شریان بازویی:

برای فشردن این شریان، انگشتان دست را زیر و وسط بازوی بیمار قرار دهید. انگشتان را بین ماهیچه‌ها به سمت داخل بفشارید تا شریان را از طریق لمس نبض پیدا کنید. در این زمان شریان را بین استخوان بازو و انگشتان خود بفشارید. از فشار به این نقطه می‌توان برای بند آوردن خون در قسمت‌های پایین‌تر مانند ساعد و مچ دست استفاده کرد.

شریان رانی:

این شریان در ناحیه کشاله ران از محلی که ران به روی شکم خم می‌شود، می‌گذرد. برای وارد آوردن فشار، مصدوم را به پشت بخوابانید. شریان را در کشاله ران با لمس نبض پیدا و آن را روی استخوان لگن خاصره با قسمت برجسته کف دست فشار دهید. از فشار بر این نقطه می‌توان برای مهار خون مچ، ساق و ران پا استفاده کرد.