چهارشنبه, ۶ تیر, ۱۴۰۳ / 26 June, 2024
مجله ویستا

تاثیرات انقلاب اسلامی بر خاورمیانه


تاثیرات انقلاب اسلامی بر خاورمیانه

ظهور و بروز انقلاب اسلامی در منطقه حساس خاورمیانه بی شک یکی از بزرگترین حوادث تاریخ سیاسی این منطقه به حساب می آید . در حالی که منطقه ژئوپلیتیک خاورمیانه به دلیل ویژگی ها وممیزات …

ظهور و بروز انقلاب اسلامی در منطقه حساس خاورمیانه بی شک یکی از بزرگترین حوادث تاریخ سیاسی این منطقه به حساب می آید . در حالی که منطقه ژئوپلیتیک خاورمیانه به دلیل ویژگی ها وممیزات خاص سیاسی، اقتصادی مورد توجه دو قدرت بزرگ شرق و غرب بود انقلاب اسلامی به یکباره با ایجاد توفانی سهمگین در این وادی به رویاهای این دو قدرت در خاورمیانه پایان داد . بسیاری از صاحب نظران روابط بین الملل بر این باورند که با پیدایش انقلاب اسلامی ساختار های قدرت هژمونیک آمریکا در خاورمیانه به کلی از هم پاشیده شد و ایران توانست نبض تحولات استراتژیک این منطقه را دردست گیرد.هنگامی که انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ماه به پیروزی دست یافت سیستم حاکم بر عرصه سیاست بین الملل دوقطبی بود .

به عبارت بهتر در آن زمان اتحاد جماهیر شوروی با افکار چپ و سوسیالیستی در یک سو قرار می گرفت و در سوی دیگر غرب به سردمداری کاخ سفید و با سیاست های لیبرالیستی و اقتصاد بازار وجود داشت و فرایندهای دیپلماتیک و تصمیمات بزرگ در عرصه سیاست خارجه از تصادم و کنش میان این دو ابر قدرت نشات می گرفت و سایر کشورهای جهان تنها پیاده نظام کنش های دیپلماتیک محسوب می شدند . در چنین وضعیتی پیدایش انقلاب اسلامی با شعار محوری و کلیدی " نه غربی ، نه شرقی ، جمهوری اسلامی " نقطه عطف و غیرقابل انتظاری در معادلات سیاسی در منطقه بود .انقلاب اسلامی ایران بر پایه آرمان ها و ارزشهای اسلامی توانست حکومت وابسته به غرب در ایران را کنار بزند و نظام مردمسالاری دینی را مستقر سازد که مهمترین هدف آن در سیاست خارجی ایجاد بیداری در جوامع مسلمان و مبارزه با جبهه استکبار بود. پیش از انقلاب اسلامی ایران مردمان مسلمان منطقه خاورمیانه هیچ امیدی به ایجاد حکومت قدرتمند اسلامی نداشتند و شاید هم تحقق این امر را محال می پنداشتند . اما با ظهور انقلاب اسلامی ایران و سرنگونی ژاندارم آمریکایی منطقه خاورمیانه اعراب بر این باور رسیدند که آنان نیز می توانند پیروز باشند و اساسا می توان یک حکومت کاملا اسلامی را بنا نهاد .

از سوی دیگر اوضاع پیش از انقلاب اسلامی ایران بسیار خفقان آور بود . مردم مسلمان این منطقه به دلیل ظلم و جور فرمانروایان وابسته آنان در ظلم و سکوت کامل به سر می بردند . لذا با پیروزی انقلاب اسلامی ایران این فضای حاکم شکسته شد و مردم توانستند با پشتیبانی معنوی انقلاب اسلامی حرف خود را به فرمانداران خود برسانند .به زعم بسیاری از صاحب نظران حوادث و رخدادهای کنونی در تونس نشانی از تبلور آزادیخواهی و مبارزاتی انقلاب اسلامی در منطقه است . اگر سه دهه پیش بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی مسئله صدور انقلاب را مطرح می کرد شاید کمتر کسی باورش می شد که انقلاب ایران تنها پس از سه دهه این چنین تاثیر خود را بر منطقه بگذارد که کشورهایی مانند مصر و تونس نیز با تاسی به این انقلاب در برابر دیکتاتورها بایستند و فریاد الله و اکبر سر دهند . به عنوان مثال اخیرا دبیرکل حزب اسلامی کار مصر تاکید کرده است که انقلاب اسلامی ایران امروز الگوی انتفاضه مصر و خیزشهای مردم در دیگر کشورهای عربی است.

وی گفت که " پیروزی خون بر شمشیر" وجه مشترک اساسی انتفاضه مردم مصر با انقلاب اسلامی ایران است.دبیرکل حزب اسلامی کار مصر گفت که الگوپذیری انقلاب ها در جهان عرب از انقلاب اسلامی ایران که از تونس شروع و به مصر سرایت کرده است، طبیعی است که موجب نگرانی آمریکا، غرب و صهیونیستها شود.

عارف بهرامی