سری که درد نمی کند

در ماه اخیر و در حالی که بتدریج آثار راه یافته به بخش های مختلف جشنواره بین المللی تئاترفجر از سوی دبیرخانه این رویداد معرفی می شوند, کمتر هفته ای بوده که اثر یا آثاری از حضور در این رویداد انصراف ندهد

در ماه اخیر و در حالی که بتدریج آثار راه یافته به بخش‌های مختلف جشنواره بین‌المللی تئاترفجر از سوی دبیرخانه این رویداد معرفی می‌شوند، کمتر هفته‌ای بوده که اثر یا آثاری از حضور در این رویداد انصراف ندهد.

در واقع با آن که انتظار می رود در ماه های نزدیک به برگزاری مهم ترین رویداد هنرهای نمایشی، بر شور و شوق و تلاش گروه ها برای حضور هر چه پرشورتر در این آوردگاه بین المللی افزوده شود، مسیری خلاف این دیده می شود و روند آماده شدن گروه ها بعضا به توقف فعالیت دست اندرکاران منجر شده است.

افزون براین که کاهش اشتیاق هنرمندان برای حضور موثر در این جشنواره ملی نگران کننده و جای تامل و بررسی دارد، نکته نگران کننده دیگر این که در بین گروه هایی که تاکنون ازمشارکت در جشنواره منصرف شده اند، از اغلب نسل های تئاتر دیده می شوند.

در واقع برخلاف آن که تلاش می شود کناره گیری اهالی تئاتر به مسائل داخلی هر گروه ارتباط داده شود، اما توجه بیشتر، خلاف این موضوع را نشان می دهد. به عبارت دیگر به نظر می رسد تئاتر کشور از مشکلاتی رنج می برد که بین تمام نسل ها معتنابه است؛ به طوری که همچون موانعی بر طرف نشدنی سدُّ راه اغلب قریب به اتفاق هنرمندان این عرصه شده و متاسفانه تجربه نشان می دهد اراده ای برای رفع آن نیز دیده نمی شود.

با دقت در دلایلی که از سوی گروه های انصرافی اعلام شده برخی مشکلات گروه ها را می توان چنین برشمرد:

۱ـ نبود مکان مناسب برای تمرین و آماده سازی نمایش

در واقع برخلاف روند رو به رشد کمیت گروه های نمایشی، نه فقط مکانی برای این کارافزوده نشده، بلکه بعضا با کاهش چنین الزامی روبه رو شده ایم.

در حالی که مسئولان اداره کل هنرهای نمایشی و بخصوص دبیرخانه جشنواره بین المللی تئاتر فجر که در طول سال نیز فعالیت دارد، می توانند و به نوعی باید، با رصد دقیق امکانات مراکزی همچون فرهنگسراها، خانه های فرهنگ، مناطق آموزش و پرورش، دانشگاه ها و... با گسترش دامنه تعاملات بین دستگاهی، فضایی به وجود بیاورند که به اراده ای ملی در برگزاری هر چه باشکوه تر مهم ترین رویداد بین المللی تئاتر در کشورمان منجر شود، متاسفانه پس از سی و چند دوره برگزاری جشنواره همچنان غفلت می کنند و موجب شده اند که اغلب متقاضیان برای تهیه مکان تمرین و آماده سازی با مشکلات عدیده مواجه شوند.

۲ـ افق نامعلوم حضور در جشنواره

از دیگر موضوعاتی که بعضا موجب دلسردی گروه های تئاتری متقاضی شرکت در جشنواره شده و می شود، نامشخص بودن پیامد حضور و اجرای آثارشان است. در واقع اغلب شرکت کنندگانی که با گذر از انواع و اقسام مرارت ها امکان حضور در جشنواره را یافته و خواهند یافت، به وضوح نمی دانند پس از یک یا دو اجرا در این رویداد چه سرانجامی خواهند داشت و مثلا نمی دانند پس از جشنواره امکان اجرای عمومی خواهند داشت یا باید ماه ها و بعضا سال ها در بلاتکلیفی بمانند؟

بویژه بارها پیش آمده که مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با وجود وعده ها و اعلامیه های مکرر، از ایجاد امکان برای اجرای عمومی آثار سرباز زده اند.

۳ـ نبود حمایت های مادی

اغلب قریب به اتفاق نمایش های متقاضی حضور در جشنواره فجر، برای تهیه ملزومات ضروری، همچون دکور، لباس، نور، گریم و... نیاز به بودجه دارند، اما متاسفانه با وجود این که برخی کارها در روند گذار از مراحل مختلف انتخاب، بارها کارشناسی می شوند، اما بعضا کمک هزینه هایی به این نمایش ها اختصاص داده می شود که به هیچ وجه تامین کننده هزینه های ضروری آثار نیست.با این مشکلات بدیهی است که گروه های نمایشی، از نسل های مختلف، عطای حضور در جشنواره بین المللی تئاتر فجر را به لقایش ببخشند تا در مرحله قبل از اجرا، یا در حین آن و همین طور پس از آن دچار مشکلات عدیده نشوند. به قول معروف سری که درد نمی کند دستمال نمی بندند.اینها در حالی است که مسئولان اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید برای برگزاری هر چه باشکوه تر رویدادی که مزین به نام متبرک فجر است، نهایت تلاش را مبذول کنند تا رویدادی به فراخور «دهه مبارک فجر» به مردم ارائه شود.

علیرضا غنچی

نمایشنامه نویس و کارگردان