پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

ما چگونه می‌توانیم مواجهه بهتری با علوم انسانی غربی داشته باشیم؟


ما چگونه می‌توانیم مواجهه بهتری با علوم انسانی غربی داشته باشیم؟

حقیقت آن است که غرب در این چند قرن بیکار ننشسته و کارهای زیادی کرده و از موضع فرهنگی و اجتماعی خود به علوم انسانی وسعت بیشتری بخشیده که قابل تحسین است. آنچه که ما را مجبور به احتیاط …

حقیقت آن است که غرب در این چند قرن بیکار ننشسته و کارهای زیادی کرده و از موضع فرهنگی و اجتماعی خود به علوم انسانی وسعت بیشتری بخشیده که قابل تحسین است. آنچه که ما را مجبور به احتیاط می‌کند آن است که اولاً مواضع تاریخی و اجتماعی و نگاه غرب درباره انسان بسیار کوتاه و ناقص و غیر واقعی و حتی غیرعلمی است و اگر در این رکن اصلی علوم انسانی (یعنی تعریف انسان) درک و دریافت درستی داشتند نتایج مفیدی به دست می‌آمد. به‌دلیل همین نقص‌ها است که ملل مسلمان و حتی ملل شرقی نباید زیربار اشتباهات بینشی غربی‌ها بروند و علوم انسانی آنها را دربست قبول کنند. ثانیاً غرب در عرصه دانش، بویژه علوم انسانی، در بسیاری از موارد تحت تأثیر سیاست‌های مخرب صهیونیستی بوده و سیاست، جامعه‌شناسی، اقتصاد، حقوق، علم سیاست و نهادهای دیگر را به پرتگاه خطا و غلط کشانده است. مثلاً حدود یک‌قرن است که رسماً صهیونیسم فلسفه اخلاق را تیول خود کرده و در آن میدان، نظریه‌پردازی می‌کند. فلسفه علم و فلسفه دین و در جامعه‌شناسی، روانشناسی، روانکاوی و همچنین در علم فلسفه و تاریخ فلسفه و در بسیاری عرصه‌های دیگر زهر خود را ریخته است. ما در مواجهه با این دستاوردهای غربی در علوم انسانی باید بسیار محتاط باشیم و بین صحیح و ناصحیح آن فرق بگذاریم. مطالب صحیح را با نگاه اسلامی و ملی خود سنجیده و محک زده و بعد وارد علم کنیم. عرصه علوم انسانی کنونی غرب فی‌المثل مانند میدان مین‌گذاری شده است و باید ضمن عبور از آن خود را از خطر دور نگه‌داریم و فریب آنها را نخوریم.