سپری در برابر حوادث

اگر دو خطر عمده, آسیب جسمی به عابر پیاده و انفجار باك بنزین را در كنار خسارت های مالی جدی ناشی از تغییر شكل خودروی خود بگذارید, ضرورت استفاده از روش هایی برای كاهش این صدمات برایتان بیشتر روشن می شود

یكی از مهمترین تفاوت‌های وسائل نقلیه جدید، یعنی همین خودروهای متنوع و رنگارنگ امروزی، با اسب و گاری‌های قدیمی، سپرخودرو است! سرعت بالا، جنس سفت خودرو كه غالبا از فلزات سخت و محكم ساخته می‌شود، ایمنی سرنشینان خودروها و همین‌طور عابران پیاده را به شدت تهدید می‌كند.

فرض كنید یك پیكان با سرعت ۸۰ كیلومتر بر ساعت به شما برخورد كند. اگر فرض كنید كه پس از این تصادف زنده مانده‌اند خواهید دید كه همچون پركاهی به عقب پرت می‌شوید! تكانه یك خودرو یعنی سرعت آن ضرب در جرم آن و این یعنی اینكه هر چه سرعت یا جرم یك خودرو بیشتر شود، تكانه آن بیشتر می‌شود و در هنگام تصادف و برخورد، تكانه بیشتری را به مصدوم وارد می‌كند.

خطر فقط برای عابران پیاده نیست بلكه خودرو شما، حجم عظیمی از خطر را همیشه به همراه دارد، باك بنزین، حاوی ماده‌ای است كه در اثر برخورد و وارد آمدن تكانه شدید، می‌تواند انفجار مهیبی را ایجاد كند.

اگر دو خطر عمده، آسیب جسمی به عابر پیاده و انفجار باك بنزین را در كنار خسارت‌های مالی جدی ناشی از تغییر شكل خودروی خود بگذارید، ضرورت استفاده از روش‌هایی برای كاهش این صدمات برایتان بیشتر روشن می‌شود.

اولین ایده‌ای كه به ذهن می‌رسد، استفاده از مواد نرم و قابل انعطاف در خودرو است. آنچه كه درباره تكانه و برخورد خوانده‌اید را مرور كنید. به یاد بیاورید كه اگر برخورد، یك برخورد ناكشسان باشد (مثل برخورد یك گلوله به یك كیسه پر از روغن! و یا برخورد فردی كه درگیر آتش شده و خود را از طبقه دهم ساختمان روی تشك نجات‌آتش‌نشانی می‌اندازد)، تكانه‌ای به فرد مصدوم و یا ماشین منتقل می‌شود و یا به عبارت دیگر، ضربه كند و آرامی را تجربه می‌شود.

فقط یك مشكل باقی می‌ماند. اگر خودرو شما از مواد خیلی نرم و قابل انعطاف ساخته شده باشد، دیگر استحكام مورد نیاز برای حمل سرنشین و حركت در سرعت‌های بالا را نخواهد داشت. برای همین لازم است در ساختمان خودرو از فلزات و یا پلاستیك‌های سخت استفاده شود.

این جاست كه چالش اصلی به وجود می‌آید. از یك طرف برای حفظ ایمنی بیشتر باید از مواد انعطاف‌پذیر استفاده كرد و از طرف دیگر برای حفظ استحكام و كارآیی خودرو، باید مواد سخت و محكم را به كار برد.

جواب این چالش را در عمل، سپرهای ماشین‌ها می‌دهند. سپرها از مواد انعطاف‌پذیر و دارای حالت فنری ساخته می‌شوند تا وظیفه مهم و خطیرشان را برای افزایش بیشتر ایمنی خودرو به انجام برسانند.

برای اینكه با تاثیر طراحی خودرو در سلا‌مت خود آشنا شوید به ادامه مبحث توجه كنید. در طراحی خودروهای دهه هفتاد و قبل از آن مشاهده می‌كنیم كه معمولا جلوی خودرو به حالت قائم و اصطلاحا پخ است و سپر جلو هم تا حد زیادی از جلوی خودرو بیرون زده است. در مدل‌های دهه هشتاد، جلو پنجره تا حد قابل ملاحظه‌ای به سمت عقب زاویه گرفته و سپر جلو كمتر از قبل بیرون زده است.

هر چه به دهه نود نزدیك می‌شویم، جلوی خودرو حالت قوس‌دار یا اصطلاحا تخم‌مرغی پیدا می‌كند كه این امر علاوه بر كاهش مقاومت هوا (حالت آیرودینامیكی) صدمه كمتری را نیز به عابر پیاده وارد می‌كند.

در مدل‌های دهه هفتاد و یا قدیمی‌تر، در اثر برخورد سپر جلو معمولا پای عابر پیاده دچار شكستگی شده و ضمنا شكل جلوی خودرو موجب پرتاب شدن شخص به طرف مخالف می‌شود. حال آنكه در خودروهای با طراحی جدید عابر پیاده پس از برخورد با جلوی خودرو به روی كاپوت می‌افتد و سپس از كنار خودرو به پایین می‌غلتد.

علاوه بر این جنس سپر جلو و ضخامت ورق جلوی خودرو به گونه‌ای است كه به راحتی تغییر شكل داده و باعث كاهش ضربه وارد شده به شخص و یا حتی انتقال نیرو و به سایر قسمت‌های خودرو می‌شود. این همان تكنیك قدیمی است كه در شیشه جلو نیز استفاده می‌شود. با وجود آنكه مدت‌هاست می‌توان از شیشه‌های نشكن و مقاوم در مقابل ضربه استفاده كرد اما ترجیح داده می‌شود كه هنگام برخورد اشخاص به شیشه جلو، تغییر حالت و شكستگی در شیشه به وجود آید و نه در سر شخص.‌

مازیار عطاری