زخم پای دیابتی

بعد از تصادفات، دیابت مهم‌ترین عامل از دست‌دادن پاها در اکثر جوامع است. بیماران دیابتی به دلایل مختلفی در معرض ایجاد زخم در پاهایشان هستند. اول این‌که در دیابت حس لمس و ‌ درد …

بعد از تصادفات، دیابت مهم‌ترین عامل از دست‌دادن پاها در اکثر جوامع است. بیماران دیابتی به دلایل مختلفی در معرض ایجاد زخم در پاهایشان هستند. اول این‌که در دیابت حس لمس و ‌ درد در پاها کاهش می‌یابد و این مشکل باعث می‌شود بدون این‌که بیمار متوجه شود انواع آسیب‌ها به پاهایش وارد شده و این آسیب‌ها زمینه‌ساز ایجاد زخم می‌شوند.

دوم این‌که تشخیص حس موقعیت در پاهای بیمار دیابتی بتدریج کاهش می‌یابد و باعث می‌شود حین راه رفتن در سطوح ناصاف انواع فشارها بیش از معمول به پاها وارد شود. مشکل سوم این است که رگ‌هایی که وظیفه خونرسانی بافت‌های محیطی را دارند در اثر دیابت طولانی بتدریج دچار تنگی شده و خونرسانی پاها کم می‌شود. به این ترتیب بافت‌های آسیب‌دیده سیر ترمیم طولانی‌تری داشته و ایجاد زخم تسریع می‌شود.

چهارمین مشکل این است که بالا بودن قند خون از طرفی ایجاد عفونت در زخم را تسریع می‌کند و از طرف دیگر از عوامل کندکردن روند ترمیم زخم‌هاست.

علی‌رغم همه این عوامل، موضوع مهم این است که آسیب پاها در دیابت کاملا قابل پیشگیری بوده و اگر همراهی و هماهنگی تیم درمان دیابت و بیمار وجود داشته باشد، در اکثریت بیماران این زخم‌ها اگرچه به سختی ولی بهبود یافته و پاها حفظ می‌شوند.

بهبود زخم

نکات مهم برای بهبود زخم پا در بیماران دیابتی این موارد است : فرد دیابتی هر روز باید قبل از خواب پاهایش را کاملا وارسی کرده و کوچک‌ترین آسیب‌ها را مورد توجه قرار دهد. به دلایلی که برشمردیم پاها در بیمار دیابتی بدون این‌که فرد متوجه شود براحتی در معرض فشارهای نابجا هستند. بنابراین حتما باید در انتخاب کفش دقت شود که به هیچ نقطه از پا‌ها فشار وارد نیاورد. در ضمن بیماران باید از راهپیمایی طولانی در مسیرهای ناهموار اجتناب کنند. در غیر این صورت بافت‌‌های ضخیم در محل‌های فشار ایجاد می‌شود که زمینه‌ساز ایجاد زخم‌های بعدی هستند.

فرد دیابتی نباید با پاهای برهنه راه برود. حتی در منازلی که کف اتاق‌ها مفروش هستند همواره احتمال وجود اجسام زبر و برنده وجود دارد که می‌توانند با کوچک‌ترین آسیبی زمینه‌ساز زخم‌های خطرناک شوند. هرگونه زخم در پاها ولو این‌که کوچک به نظر برسد باید جدی گرفته شده و با پزشک آشنا به عوارض دیابت مشورت شود. ناخن‌ها باید مرتب کوتاه شوند و البته باید دقت شود که حین این‌کار آسیبی به بافت‌های انگشتان وارد نشود. کنترل دقیق قند خون از ایجاد زخم پاها پیشگیری می‌کند و در صورت ایجاد زخم نیز اگر قند خون در محدوده عادی حفظ شود، ترمیم زخم بهتر صورت می‌گیرد.

سیگار کشیدن نیز از عوامل تاثیرگذار در ایجاد زخم‌های دیابتی است که ‌باید از مصرف آن اجتناب شود.

دکتر رضا کریمی

متخصص بیماری‌های داخلی