امام سجاد (ع)، ایدئولوگ قیام کربلا

اتفاق تلخی که در ۶۱ هجری حادث شد هنوز هم داغی بزرگ بردل مومنان است وبا گذشت ۱۴ قرن از این حماسه بزرگ ابعاد عبرت دهنده آن، چنان با واقعیت زندگی امروزین مسلمانان تطابق دارد که …

اتفاق تلخی که در ۶۱ هجری حادث شد هنوز هم داغی بزرگ بردل مومنان است وبا گذشت ۱۴ قرن از این حماسه بزرگ ابعاد عبرت دهنده آن، چنان با واقعیت زندگی امروزین مسلمانان تطابق دارد که هرلحظه خود را در دانشگاه انسان شناسی، معرفت شناسی و حق شناسی کربلا می بینیم و آموزه های آن را فراروی بینش خود قرار می دهیم. از این بعد حماسه ابلا غ خون برای جامعه غافل و بی بصیر آن زمان پرتره و شمایلی را از امام سجاد(ع) در قاب تاریخ مصور ساخته که بشر امروز، جایگاه نظریه پردازی مکتب عاشورا را برازنده قامت این امام همام می بیند و از او تحت عنوان ایدئولوگ قیام کربلا یاد می کند.

به واقع شرایط بحرانی جامعه اسلامی در سال ۶۱ هجری که بارزترین نمود خود را در صف کشی برضد فرزند پیامبر اکرم(ص) و توحش جاهلا نه کوفیان در برخورد با خاندان رسالت نشان داد، لزوم و ضرورت ابلا غ پیام خون در قالبی حماسی را به عنوان یک اصل حیاتی در بقای جایگاه دین وایمان در بنیان نظری و عملی جامعه به منصه ظهور رساند.

از این وجه برای جامعه ای که نقاب دین را بر چهره داشت اما از درون برده و اسیر هواهای نفسانی بود، بهترین راه حل در مسیر بیدارگری اجتماعی، استفاده از بیان نمادین در راستای بازتاب مصایب عاشورایی به نظر می آمد و در این منظر امام زین العابدین (ع) به عنوان سفیر کاروان حماسه و خون و با عنایت به عمق فاجعه حادث شده در نینوا، از خطا به و منبر در جهت خنثی سازی مکر امویان بهره برد و از طریق تفسیر آیات قرآن بر مبنای شان نزول و کارکرد نظری آن در بینه ای محکم از مرزهای مفهومی آیه تطهیر و مباهله، جامعه غافل و ناآگاه شام را با شمایل حقیقی خاندان نبوت آشنا ساخت و از طریق تحلیل روان شناسانه از لحظه لحظه حماسه کربلا و تطبیق گفتار و رفتار در قالبی نمادین برای قابل درک نمودن مصیبت بزرگی که بر اهل بیت (ع) در نینوا رفت، نقش برجسته ای را در نهادینه شدن فرهنگ عاشورا در سیر تفکر اجتماعی در طول تاریخ ایفا نمود و خود را به عنوان ایدئولوگ عاشورا به جهان بشریت شناساند.

نویسنده : منیره شفقی