تغییر دارو در روزهای روزه

متاسفانه قشر وسیعی از مردم دارو مصرف می کنند در نتیجه وقتی ماه مبارک رمضان می رسد, سوالات زیادی برایشان مطرح می شود

متاسفانه قشر وسیعی از مردم دارو مصرف می‌کنند در نتیجه وقتی ماه مبارک رمضان می‌رسد، سوالات زیادی برایشان مطرح می‌شود. از یک طرف باید دستورات پزشک را اجرا کنند و سلامتشان را که دین اسلام هم به آن اهمیت زیادی می‌دهد در نظر بگیرند و از طرف دیگر دوست دارند حتما روزه‌ بگیرند...

اینها را دکتر محمدحسین صالحی‌سورمقی، داروساز می‏گوید. این متخصص داروهای گیاهی و گیاهان دارویی دانشگاه علوم پزشکی تهران معتقد است گاهی بعضی از افراد می‌توانند به‌راحتی روزه بگیرند و داروهایشان را هم مصرف کنند ولی باید روش درست مصرف داروها را بدانند. بعضی از افراد هم نمی‌توانند روزه بگیرند و پزشک تشخیص می‌دهد روزه گرفتن برای سلامتشان خوب نیست، بنابراین ممکن‌است خودسرانه مصرف برخی داروها را تغییر دهند یا اصلا قطع کنند که ممکن است به ضررشان تمام شود. به همین دلیل داشتن اطلاعات صحیح در مورد مصرف دارو در ماه مبارک رمضان بسیار مهم است.

▪ آقای دکتر! خیلی از بیماران روزه‌دار مجبورند داروهای‌شان را به توصیه پزشکشان سر وقت مصرف کنند. به نظر شما برای این گروه از بیماران گرفتن اطلاعات دارویی از پزشک معالج تا چه اندازه مهم است؟

- بیشتر قریب به اتفاق افراد می‌توانند ضمن روزه‌داری، داروهایشان را هم مصرف‌کنند و اقلیتی هم وجود دارند که بنا به تشخیص پزشک نباید روزه بگیرند زیرا بحث سلامتشان مطرح است. مثلا قندخون درجات مختلفی دارد و در بعضی از افراد در حالت بحرانی است، بنابراین پزشک تشخیص می‌دهد نباید روزه بگیرند. خیلی از افراد هم زخم‌معده یا ناراحتی‌های گوارشی دارند. ناراحتی معده می‌تواند از یک التهاب کوچک تا زخم معده بسیار شدید باشد. باز این پزشک معالج است که مشخص می‌‌کند فرد با این ناراحتی می‌تواند روزه بگیرد یا خیر.

▪ در مورد داروها چطور؟

- در مورد داروها هم همین‌طور. برخی از داروها را باید با حجم زیادی آب مصرف کرد. پس فردی که از این داروها استفاده می‌کند دچار محدودیت در روزه گرفتن می‌شود، بنابراین بیمارانی که می‌دانند مشکلشان نسبتا بزرگ است و در شک و تردید هستند که اگر دارویشان را وسط روز نخورند دچار مشکل می‌شوند یا خیر حتما باید با پزشکشان مشورت کنند.

▪ نمی‏توان در این مدت از داروهای جایگزین استفاده کرد که فرد فقط یک نوبت در روز از دارو استفاده کند؟

- داروسازی امروز با داروسازی دیروز تفاوت‌هایی دارد. تحقیقات و پیشرفت داروسازی در سراسر دنیا، باعث شده بتوانیم بسیاری از داروها را به آهسته‏رهش تبدیل کنیم. یعنی به جای ۴ نوبت دارو ۱ تا ۲ نوبت مصرف شود. مواد موثر داروهای آهسته‌رهش به‌تدریج در بدن آزاد می‌شوند. البته این فقط برای راحتی روزه‌ گرفتن نیست، زیرا به‌طور کلی، مصرف دارو به دفعات زیاد، مشکلات و ناراحتی‌هایی را برای بسیاری از افراد ایجاد می‌کند بنابراین دانشمندان به این فکر افتادند که با روش‌هایی آن را بدون اختلال در کار درمان کاهش دهند. دومین روش، افزایش دوز دارو در یک نوبت است. گاهی هم از تکنولوژی‌ای استفاده می‌کنند تا دارو در بدن کمتر تخریب شود. در گذشته میزان تخریب دارو در بدن ۵۰ درصد بود اما امروزه این میزان به ۱۰ درصد کاهش پیدا کرده است. درنتیجه داروی زیادی با یک نوبت مصرف، به بدن می‌رسد.

▪ یکی از موضوع های بسیار مهم در ماه مبارک رمضان به‌خصوص در تابستان، مساله تشنگی و عطش است. آیا دارو یا گیاهی وجود دارد که عطش و تشنگی افراد روزه‌دار را کنترل کند؟

- بله، گیاهان ترکیب‌های مختلف و طبیعتا خواص مختلفی دارند. بشر تا به امروز برخی از این گیاهان را به تجربه شناخته است که می‌توانند رفع عطش کنند یا آن را کاهش بدهند یا به‌خصوص به عنوان ضدتعریق استفاده شوند. همان‌طور که می‌‌دانید عرق کردن برای بدن بسیار خوب است اما اگر در مواردی شدید شود، آب بدن کم می‌شود و باید آن را جبران کرد. راه‌حل، مصرف آب و مایعات فراوان است اما در ماه مبارک رمضان روزه‌داران نمی‌توانند در طول روز چیزی بنوشند بنابراین چند گیاه را معرفی می‌کنیم که استفاده از آنها برای رفع عطش موثرند. یکی از بهترین این گیاهان، خاکشیر است. خاکشیر لینت‌دهنده خوبی است و می‌تواند در کاهش تشنگی تاثیر داشته باشد.

▪ به غیر از خاکشیر، چه چیزهایی می‌توانند عطش ما را در این روزهای گرم کاهش دهند؟

- آبلیمو یا شربت آن از بهترین‌ها برای رفع تشنگی و عطش در هوای گرم، مسافرت‌ها و به‌خصوص مسافرت‌های دریایی است. البته لیمو را به‌تنهایی استفاده نکنید زیرا برای دندان‌ها ضرر دارد. انجیر هم به ۲ حالت ۲ اثر متضاد دارد. انجیر تازه رفع عطش می‌کند اما انجیر خشک عطش‌آور است. انجیر، میوه‌ای مغذی است که ویتامین‌های بسیار زیادی دارد و در قرآن‌کریم نام آن آمده و به آن قسم خورده شده که نشانه اهمیت این میوه بسیار مهم است.

▪ برای کاهش تعریق می توان از گیاهان استفاده کرد؟

- بله، ماده دیگری که تعریق را بسیار کاهش می‌دهد و در رفع عطش بسیار موثر است و در قدیم برای تعریق شبانه افراد مسلول استفاده می‌شد، گیاهی به نام «مریم‌گلی» است. این گیاه به شدت تعریق را کم می‌کند و مصرف آن برای افرادی که زیاد عرق می‌کنند، بسیار مفید است. چون این افراد برای جبران آب از‌‌دست‌رفته مجبورند آب زیادی بنوشند و این در ماه رمضان برایشان مشکل‌آفرین خواهد شد نوشیدن دم کرده این گیاه در سحر یا افطار باعث می‌شود دچار مشکل نشوند.

▪ پس برعکس بسیاری از مواد و داروها که مدر و ادرارآور هستند، این مواد آب را داخل بدن نگه می‌دارند. درست است؟

- بله، بعضی از مواد باعث دفع سریع آب می‌شوند مانند ادرارآورها و موادی که تعریق ایجاد می‌کنند به‌عنوان مثال خوردن فلفل باعث تعریق می‌شود.

مریم منصوری