پنجشنبه, ۲۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 9 May, 2024
چه کسانی بر حافظ، شرح نوشتهاند؟!
بر حافظ شرحهای فراوانی نوشته شده است. اتفاقا جالب است شرحهایی که در خارج از کشور نوشته شده بسیار بیشتر از شرحهایی است که در داخل ایران نوشته شده است. یکی از قدیمیترین شرحها بر دیوان حافظ را سودی بوسنوی نوشته که اهل کشور بوسنی است و خانم عصمت ستارزاده آن را به فارسی ترجمه کرده است.
شرحهای زیادی بر حافظ در ترکیه و بالکان نوشته شده است. در شبه قاره نیز همینطور. در جهان عرب در مصر و عراق شرحهای زیادی برای حافظ نوشتهاند. در اروپا نیز شرحهایی نوشته شده که میتوان از جمله آنها به شرح آنهماری شیمل اشاره کرد. در شهرهای بسیاری از ایران هم شرحهای زیادی نوشته شده است. تازهترین شرحی که بر غزلیات حافظ نوشته شده است، «حافظنامه» بهاءالدین خرمشاهی است که دو جلد است و البته شرح همه غزلیات حافظ نیست. شرح دیگری که بتازگی منتشر شده، شرح سعید حمیدیان است که یک جلدش منتشر شده و شش جلد دیگرش در آینده منتشر خواهد شد. این شرح هم شرح بسیار خوبی است.
درباره مستند بودن شرحهای حافظ ما نمیتوانیم با قطعیت بگوییم کدام شرح مستندتر است، چراکه شرحنویسی بر دیوان شعرا، امری ذوقی است و هرکس بنا به ذوق و طبع خودش از شعر برداشتهایی دارد بخصوص درباره اشعار حافظ که با برداشتهای مختلفی میتوان آن را تفسیر کرد. علت اینکه مردم فال حافظ میگیرند هم همین است. چون هر کس بنا به خواست خودش میتواند معنایی از حافظ برداشت کند.
با این حال شرحهای خوبی برای حافظ نوشته شده است. جز دو شرحی که اخیرا از خرمشاهی و حمیدیان منتشر کردهاند، شرح مرحوم عباس زریابخویی و دکتر منوچهر مرتضوی هم شرحهای خوبی بر دیوان حافظ هستند.
شعر حافظ مثل شعر مولانا به بسیاری از موضوعات اشاره دارد و به همین دلیل کشف معنای آن کار دشواری است. بسیاری از شرحها بنا به برداشت مطلوب شارح، ممکن است معنای واقعی ابیات حافظ را دچار تحریف کند، اما چون هر چه به جلوتر میآیند شرحها حالت علمیتر پیدا میکند، همین شرحهای جدید و افزایش تعداد آنها خطاهای شرحهای قبلی را رفع میکند. این را هم باید در نظر گرفت که حافظ شاعر کلمهبازی است و در اشعارش با کلمات زیاد بازی میکند. به همین دلیل ممکن است همه کس نتواند معنای واقعی ابیات او را پیدا کند. به همین دلیل شارح باید تبحر خاصی در استخراج معنای واقعی شعر حافظ داشته باشد.
حسن انوشه
پژوهشگر ادبیات و رئیس دایرهالمعارف زبان فارسی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران انتخابات انتخابات مجلس دولت سیزدهم مجلس شورای اسلامی روز دختر رافائل گروسی رئیس جمهور سید ابراهیم رئیسی رهبر انقلاب مجلس زنان
قتل تهران پلیس هواشناسی شهرداری تهران وزارت بهداشت بارش باران آموزش و پرورش سلامت فضای مجازی قوه قضاییه شهرداری
گاز دولت خودرو قیمت دلار مالیات قیمت خودرو قیمت طلا مسکن حقوق بازنشستگان ایران خودرو بازار خودرو بانک مرکزی
نمایشگاه کتاب تهران نمایشگاه کتاب تلویزیون ازدواج کتاب محمدمهدی اسماعیلی سینمای ایران سریال دفاع مقدس تئاتر موسیقی سینما
هواپیما دانشجویان دانش بنیان اینوتکس
رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل فلسطین جنگ غزه آمریکا رفح حماس روسیه حمله به رفح نوار غزه ترکیه
فوتبال رئال مادرید استقلال پرسپولیس لیگ قهرمانان اروپا بایرن مونیخ لیگ برتر بازی باشگاه استقلال لیگ برتر ایران ذوب آهن نساجی
تبلیغات اینترنت اپل سامسونگ ناسا عیسی زارع پور آب گوگل مایکروسافت
سرطان هندوانه آسم بیماران خاص سنگ کلیه کمردرد بیمه سبزیجات اعتماد به نفس