پنجشنبه, ۲۸ تیر, ۱۴۰۳ / 18 July, 2024
آب و باد در خدمت ایرانیان
ایرانیان باستان نخستین مردمانی بودند كه از حدود ۲ هزار سال پیش، از نیروی آب و باد برای پیشبرد آسان كارهای خود بهره گرفتند. آنان آسیابهای آبی و بادی را برای آرد كردن دانههای گندم، جو و دانههای گیاهی و همچنین برای خرد كردن سنگ، از جمله سنگ نمك و سنگ گچ، به كار گرفته بودند.
كهنترین اشارهی تاریخی به آبآسیا از استرابون، جغرافیدان یونانی، است. او از گونهای آسیاب نام میبرد كه میلهای قائم و تعدادی تیغه یا پرهای ملاقهای شكل داشت. این آسیاب را صنعتگران پادشاه اشكانی در سال ۶۵ پیش از میلاد برای كاخ او در آسیای صغیر ساخته بودند. نمونههایی از آسیابهای دورهی ساسانی در پیرامون شهر خرمآباد، شوشتر و دزفول برجای مانده است.
آسیابهای بادی ایران از قدیم چرخبادهایی به محور قائم داشت. نویسندهی تاریخ سیستان مینویسد زمانی كه مردم بیشتر جاهای ایران غلات و حبوبات را با آسیای دستی یا آسیای آبی و یا ستوری خرد و آرد میكردند، سیستانیها از آسباد برای آس كردن و بالا كشیدن آب از چاه بهره میگرفتند. وی نوشته است:
" ... و دیگر آسیا چرخ كنند تا باد بگرداند و آرد كند و به دیگر شهرها ستور باید یا آسیای آب یا به دست آسیا كنند و هم از این چرخها بساختهاند تا آب كشد از چاه به باغها و به زمین كه از آن كشت كنند، چه اگر چه آب تنگ باشد و همچنین بسیار منفعت از باد گیرند."
نمونههایی از این آسیابادها در روستاهای شهرستان خاف وجود دارد. این در زمانی بود كه رومیان، بردگان را برای گرداندن سنگهای بزرگ آسیا به كار میگرفتند.
صنعت آسبادسازی از ایران به دیگر جاهای جهان رفته است. این صنعت را مسلمانان به مصر و تركیه بردند و از تركیه به اروپا راه یافت. این آسیابها را صلیبیها به هلند بردند و نمونهای از آسیابهای بادی سیستانی در موزههای این كشور نگهداری میشود.
منبع:
۱. بلوكباشی، علی. آسیا. دایرهالمعارف اسلامی، جلد اول. مركز دایرهالمعارف اسلامی. چاپ اول، ۱۳۶۷
۲. نیر نوری، حمید. سهم ایران در تمدن جهانی. انتشارات فردوس، چاپ اول، ۱۳۷۹
۳. تاریخ سیستان، تصحیح ملكالشعرای بهار، انتشارات معین، ۱۳۸۱
تعمیرکار درب برقی وجک پارکینگ
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
فروش انواع ژنراتور دیزلی با ضمانت نامه معتبر
مسعود پزشکیان ایران دولت چهاردهم محمدجواد ظریف پزشکیان دولت دولت سیزدهم ترور ترامپ علی باقری رهبر انقلاب انتخابات رئیس جمهور
هواشناسی پلیس پلیس فتا تهران پلیس راهور آلودگی هوا قتل شهرداری تهران گرما تیراندازی زلزله حوادث
واردات خودرو قیمت خودرو حقوق بازنشستگان قیمت طلا قیمت دلار بازار خودرو بازنشستگان اربعین قیمت سکه دلار مالیات مسکن
تلویزیون سینما فضای مجازی سریال فیلم اوشین امام حسین سینمای ایران دفاع مقدس لیلی رشیدی وزارت ارشاد فرهاد مشیری
محصولات کشاورزی دانشگاه تهران ماه آزمون سراسری
آمریکا دونالد ترامپ جو بایدن رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل روسیه فلسطین جنگ غزه چین طوفان الاقصی لبنان
پرسپولیس فوتبال استقلال مهدی طارمی باشگاه پرسپولیس سپاهان تراکتور علیرضا بیرانوند نقل و انتقالات رئال مادرید لیگ برتر ایران لیگ برتر
گوشی هوش مصنوعی اینترنت عیسی زارع پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ناسا روزنامه
کاهش وزن خیار سرطان گرمازدگی بارداری استرس لاغری افسردگی صبحانه