پزشكان ترسناك ترند یا عمل جراحی

شك نیست كه علاج برخی از بیماری ها به عمل جراحی نیاز دارد, اما اختلاف نظر فراوان میان پزشكان در مورد لزوم توسل به عمل جراحی و همچنین این شائبه كه برخی از پزشكان عمل جراحی را به سبب منافع مادی آن بر روش های دیگر ترجیح می دهند, بسیاری از بیماران را نسبت به توصیه های پزشكان در این زمینه بی اعتماد ساخته است

محمد. م كه فرزندش را برای معاینه لوزه سوم نزدیك پزشك متخصص گوش و حلق و بینی برده در این باره چنین می‌گوید: پزشك جوانی كه البته بسیار هم به تبحر و به روز بودن در كارش شهرت دارد با معاینه فرزند ۵/۴ ساله‌ام گفت كه لوزه سوم وی از مدت‌ها قبل باید عمل می‌شد و همین تأخیر باعث شده كه اكنون علاوه بر نیاز به عمل لوزه سوم، لوزه اول او نیز باید برداشته شود و به علاوه به سبب آسیبی كه به پرده گوش‌ها وارد آمده هر دوی آنها باید مورد عمل جراحی قرار گیرند تا با ایجاد منفذی در پرده گوش فشار منفی حاصل از بزرگی لوزه سوم به مرور زمان خارج گردد. اما نظر دكتر دیگری كه اندكی سالخورده‌تر است چیز دیگری است. وی معتقد است كه برداشتن لوزه سوم ضرورت دارد و همین طور عمل پرده‌های گوش، اما او به هیچ وجه اعتقادی به برداشتن لوزه اول ندارد و اصولا این كار را برای بیمار درست نمی‌داند. اما پزشك سوم كه یك متخصص گوش و حلق و بینی باسابقه است، پس از معاینه دقیق و با حوصله كودك هیچ كدام از عمل‌های توصیه شده را ضروری نمی‌بیند: كودك شما اصلا لوزه سوم ندارد، لوزه اولش بزرگ است كه برداشتن آن صحیح نیست و عوارضی را به دنبال خواهد داشت و عمل پرده‌های گوش هم بیش از ده سال است كه در دنیا منسوخ شده است. علینقی الویری پزشك متخصص گوش و حلق و بینی و جراح با نشان دادن بریده‌ای از یك خبر علمی كه تاریخ آن به ده سال پیش برمی‌گردد، به خبرنگار ما می‌گوید: این اقدام (ایجاد منفذ در پرده گوش) جز در مواردی كه پرده گوش دچار عفونت شدید شده، جایز نیست و انجام آن‌ هیچ لزومی ندارد. حال آن كه متأسفانه همكاران ما اغلب این عمل را توصیه می‌كنند. به اعتقاد الویری فشار منفی حاصل از بزرگ بودن لوزه در پشت پرده‌های گوش با نظارت و مراقبت پزشك كاملا قابل علاج است. در این زمینه نظر یك پزشك متخصص زنان و زایمان نیز شنیدنی است. او می‌گوید: من بارها در بیمارستان شاهد بوده‌ام كه پزشكان از مسئولان اتاق عمل می‌خواهند تا سریعتر اتاق عمل را برای بیمارشان آماده كنند، چرا كه در صورت اندكی تأخیر ممكن است زایمان به طور طبیعی اتفاق افتد و آن وقت دیگر نیازی به عمل سزارین نباشد! این پزشك متخصص همچنین از موارد متعددی از عمل‌های جراحی در مورد بیماری‌های مربوط به زنان خبر می‌دهد كه ممكن بود توسط پزشكی دیگر با دارو و یا توصیه‌های بسیار ساده حل شود. یك بحث مهم در این رو میان هزینه سنگین عمل‌های جراحی است. رضوی بیماری كه به بیمارستانی در تهران مراجعه كرده می‌گوید: دكترم پس از آن كه تشخیص داد بیماری‌ام باید عمل شود، گفت: خوب برای این عمل كه ۸۰۰ الی یك میلیون تومان دستمزد دكتر است، از شما چقدر بگیرم و سپس خودش مبلغ ۵۰۰ هزار تومان را پیشنهاد كرد. این در حالی است كه محمدباقر رضایی از جراحان متخصصی كه سال‌هاست در این رشته فعالیت دارد، از شنیدن چنین مبالغ هنگفتی برای عمل مورد نظر اظهار شگفتی می‌كند و می‌گوید كه تا كنون هرگز چنین مبالغی از بیمارانش دریافت نكرده است. رضایی معمولا بیمارانش را در صورت نیاز به عمل جراحی به یكی از دو بیمارستان دولتی كه خود وی در روزهای مشخصی از هفته در آنها فعالیت دارد معرفی می‌كند. و ای بسا اگر بیمار دفترچه بیمه هم داشته باشد، هزینه عمل برای او چیزی درصد صفر تمام می‌شود. اما بسیاری از پزشكان روش‌ها و شیوه‌های دیگر را در برخورد با بیمار ترجیح می‌دهند. محمدی كه عمل پروستات را در یك بیمارستان خصوصی انجام داده می‌گوید: دكترم گفت اگر بخواهی می‌توانم در فلان بیمارستان دولتی بستری شوی تا عمل جراحی را انجام دهم، اما در آنجا كار بر عهده شاگردانم است و من فقط به طور غیرمستقیم نظارت می‌كنم. اما اگر در فلان بیمارستان خصوصی عمل را انجام دهم خودم نظارت مستقیم دارم و نتیجه نیز مطمئن‌تر خواهد بود. محمدی می‌افزاید كه پس از انتخاب بیمارستان خصوصی حتی نحوه رفتار دكتر نیز تاپایان كار با او فرق داشت و بیشتر به حال بیمارش توجه نشان می‌داد.

بار دیگر به سوالی بازمی‌گردیم كه در ابتدای این گزارش مطرح كردیم: علاج بسیاری بیماری‌ها ناگزیر از سپردن بیمار به تیغ جراحی است. اما اگر عواملی چون تصمیمات عجولانه و نسنجیده، منافع مادی و كوتاه مدت پزشكان و عوامل دیگری از این قبیل بر تصمیم‌گیری پزشكان در دست یازیدن به عمل جراحی تأثیر بگذارد، آن وقت بیماران تا چه حد می‌توانند به تشخیص آنها اعتماد و به روش توصیه شده توسط این پزشكان عمل كنند و آیا در آن صورت بیماران از پزشك باید بیشتر بترسند یا از عمل جراحی؟