راه دشوار زنان افغان برای حضور در فعالیت های اجتماعی

نگار, ستوان دوم ارتش افغانستان و یکی از ۱۵۰۰ افسر زن فعال در پلیس افغانستان بود که هنگام ترک خانه و در مسیر محل کار خود هدف حمله شبه نظامیان افغان قرار گرفت نگار که ۴۵ سال داشت, به دلیل اصابت گلوله به گردن در بیمارستانی در استان هلمند جان سپرد

نگار، ستوان دوم ارتش افغانستان و یکی از ۱۵۰۰ افسر زن فعال در پلیس افغانستان بود که هنگام ترک خانه و در مسیر محل کار خود هدف حمله شبه‌نظامیان افغان قرار گرفت. نگار که ۴۵ سال داشت، به دلیل اصابت گلوله به گردن در بیمارستانی در استان هلمند جان سپرد.

این حمله پس از آن صورت گرفت که در ماه های اخیر دو افسر پلیس زن به صورت هدفمند به قتل رسیده بودند. ستوان سوم اسلام بیبی نیز ماه جولای در لشگرگاه مورد حمله قرار گرفت.

نگار در روزهای گذشته در مصاحبه ای با نیویورک تایمز اعلام کرده بود پیام های تهدید به مرگ دریافت کرده و با وجود قتل همکارانش، همچنان به کار خود ادامه خواهد داد.

نگار در این مصاحبه اعلام کرده بود: من شغل خود را دوست دارم. به نظر من افغانستان در شرایط بحرانی قرار دارد و هم اکنون نقش زنان در نیروهای پلیس بسیار مهم است. قاچاقچیان مواد مخدر و تروریست ها مرا تهدید می کنند و از من می خواهند که از شغل خود استعفا کنم. اما به آنها می گویم که من یک زن افغان هستم و تا زمانی که خون در رگ هایم جاری باشد، شغل خود را ترک نخواهم کرد. تاکنون هیچ شخص یا گروهی مسئولیت این قتل را نپذیرفته است. صدیق صدیقی، سخنگوی وزارت کشور اعلام کرده است تیمی از پلیس افغانستان برای تحقیق در خصوص قتل نگار تشکیل شده و اعلام این که چه گروهی مسئول این ترور بوده، کمی زود است.شبه نظامیان در ماه های اخیر حملات خود را علیه افسران زن و دیگر زنانی که مسئولیت هایی دولتی دارند، افزایش داده اند.

در ماه آگوست نیز یک گروه مسلح با کمین در مسیر عبور یک نماینده زن مجلس افغانستان وی را ترور کرد. در این حادثه، این نماینده زن بشدت مجروح شد و دختر هشت ساله اش همراه یکی از محافظان به قتل رسید.

بنا به گزارشی که از سوی بنیاد اوکسفام که یک سازمان غیردولتی است، منتشر شده با وجود خطرات پیش روی زنان افغان، پلیس افغانستان نیازمند ورود افسران زن بیشتری است تا با جرایمی چون ازدواج های اجباری، قتل های خانوادگی و ناموسی و سوء استفاده از زنان در خانواده ها مبارزه شود.

بنابر داده های این گزارش، زنان افغانی یک درصد نیروهای پلیس افغانستان را تشکیل می دهند. این افسران زن نه تنها با تهدیدها و حملات شبه نظامیان مواجه اند، بلکه توسط خانواده های خود نیز در این کشور مردسالار مورد تحقیر قرار می گیرند.

آمار کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نشان می دهد با وجود این که افغانستان یکی از ناامن ترین کشورها برای زنان است، اما فقط ۶۰۰۰ پرونده سوءاستفاده جنسی در سال ۲۰۱۲ ثبت شده است.

هنجارهای اجتماعی موجود در افغانستان شرایط را برای مراجعه زنان به افسران پلیس برای اعلام شکایت سخت می کند و با توجه به کمبود نیروی زن بسیاری از موارد تجاوز و سوءاستفاده جنسی گزارش نمی شود.

کمیسیون حقوق بشر اعلام کرده است که به دلیل ترس موجود از نفوذ طالبان برای حذف و لغو بسیاری از حقوق زنان افغان که از زمان سقوط طالبان به دست آورده اند، موارد خشونت بر ضد زنان در دو سال گذشته، در بسیاری از موارد مختومه می شود.

این گزارش یکسال پس از اجرای طرح موسوم به خروش افغان ها منتشر شده است. نزدیک به ۳۵۲ هزار افغانی با هدف دفاع از کشور خود به پلیس و ارتش افغانستان پیوسته اند. با توجه به خروج نیروهای خارجی در سی ویکم دسامبر ۲۰۱۴، ضرورت تربیت نیروهای امنیتی افغان بیش از پیش احساس می شود.

سهم زنان در پلیس افغانستان از ۰.۳۳ درصد در سال ۲۰۰۵ به یک درصد در سال جاری رسیده است. این رقم به نوعی دستاوردی قابل توجه محسوب می شود؛ بویژه در کشوری که زنان از سوی خانواده های خود برای کار بیرون از خانه منع می شوند.

با این حال، این آمار و ارقام برای کمک به زنان افغانستان برای رسیدن به حقوق خود کافی نیست.

در این گزارش اعلام شده است: باید اقدام های بیشتری برای جذب، استخدام، آموزش و حمایت از افسران زن صورت گیرد. این امر برای صیانت از حقوق دختران و زنان افغان ضروری است و می تواند به تلاش ها برای توسعه و صلح پایدار در افغانستان کمک کند.

یکی از مهم ترین ماموریت زنان پلیس در افغانستان بازرسی بدنی از زنان است. بازرسی بدنی زنان پس از آن افزایش یافته است که مهاجمان با استفاده از پوشش زنانه و برقع حملات خود را انجام می دهند.طبق قوانین موجود در افغانستان، مردان افغانی از جمله افسران مرد نمی توانند به بازرسی بدنی زنان بپردازند.

در سال های اخیر، طالبان با سوءاستفاده از این خلأ امنیتی حملات متعددی انجام داده اند. به عنوان مثال، در حمله ای که تابستان گذشته به یک تفریحگاه گردشگری در کابل انجام شد و ۲۰ نفر کشته شدند، مهاجمان با پوشش زنانه سلاح های خود را زیر برقع مخفی کرده و توانسته بودند از ایست بازرسی براحتی عبور کنند. هم اکنون بازرسی بدنی زنان در مقابل تمام ساختمان های دولتی اجباری است و توسط افسران امنیتی زن انجام می شود.

● چالش های پیش رو

با وجود انجام برخی طرح های ابتکاری برای به کارگیری نیروهای امنیتی زن، هنوز هم استخدام و محافظت از آنها چالشی بزرگ محسوب می شود.

لیلاماه والی زاده در هفته اول سپتامبر توانست سه زن را به استخدام پلیس درآورد، امری که وی برای اولین بار در طول دوران حرفه خود موفق به انجام آن شده است.

والی زاده سه سال به عنوان افسر مسئول استخدام نیروها در حال خدمت است. وی ابتدا در استان تخار و هم اکنون در استان پروان مشغول خدمت به پلیس افغانستان است.

با این حال، والی زاده می گوید که تشویق زنان و متقاعد ساختن آنها برای پیوستن به پلیس امری بسیار دشوار است، بخصوص با قدرت گرفتن شبه نظامیان در استان پروان این مشکلات دوچندان شده است زیرا بسیاری از آنها نگران اقدام های تلافی جویانه شبه نظامیان هستند.

وی به چالش و مانع دیگری با عنوان «بی آبرویی و رسوایی اجتماعی» اشاره می کند و می گوید با توجه به این که زنان پلیس باید در کنار مردان حضور داشته باشند، شغلی همانند افسر پلیس بودن به عنوان یک حرفه قابل قبول در جامعه افغانستان مورد پذیرش نیست.

والی زاده معتقد است اگر زنان افغانی تلاش خود را انجام دهند می توانند ذهنیت موجود در جامعه را تغییر دهند، هر چند خانواده های این زنان مخالف حضور آنها در نیروی پلیس هستند.

نکته جالب توجه این که خود سازمان پلیس و فضای آن نیز محلی خطرناک برای افسران زن محسوب می شود. گزارش ها نشان می دهد که زنان پلیس توسط همکاران خود نیز گاه مورد آزار جنسی قرار می گیرند.

منبع: الجزیره انگلیسی

مترجم: علیرضا ثمودی