ملزومات اخلاقی و رفتاری دوره جوانی

پرداختن به امور معنوی از قبیل نماز, روزه, توسل به اهل بیت ع و تلاوت قرآن کریم باعث می شود که جوان به آرامش برسد و از خطرات و مشکلات خود را بهتر برهاند دوران جوانی مرحله حساسی از زندگی است که اگر با مجموعه ای از ملزومات اخلاقی و رفتاری همراه نشود می تواند خطر آفرین باشد

پرداختن به امور معنوی از قبیل نماز، روزه، توسل به اهل بیت(ع) و تلاوت قرآن کریم باعث می‌شود که جوان به آرامش برسد و از خطرات و مشکلات خود را بهتر برهاند.دوران جوانی مرحله حساسی از زندگی است که اگر با مجموعه ای از ملزومات اخلاقی و رفتاری همراه نشود می‌تواند خطر آفرین باشد. یکی از نیازهای هر انسانی به ویژه در دوران جوانی نیاز به رفاقت و دوستی با دیگران است، چرا که انسان از داشتن رفیق خوب احساس شادی و مسرت می‌کند و همچنین از تنهایی رنج می‌برد و از نداشتن هم صحبت شایسته آزرده خاطر می‌گردد. بیشتر جوانانی که به سقوط و انحطاط کشیده شده اند مسئله همنشینی و مصاحبت با افراد شرور و فاسد را مهمترین عامل شکست خود بر می‌شمارند و از این درد اجتماعی می‌نالند.

قرآن کریم در مورد انتخاب دوست و همنشین در سوره فرقان آیه ۲۸ می‌فرماید: ای وای بر من، کاش فلان شخص را به عنوان دوست بر نمی‌گزیدم. همچنین حضرت علی(ع) در نامه ای به حارث همدانی در مورد تاثیر دوست توصیه کرده است که از رفاقت با کسانی که افکارشان خطاست و اعمالشان ناپسند است برحذر باش، چرا که آدمی به راه و روش رفیقش خو می‌گیرد و به افکار وی معتاد می‌شود. جوانان باید از رفاقت با سه تن اجتناب کنند:اول، هرزه بی‌باک چرا که او کار بد خود را برای تو خوب جلوه می‌دهد و دوست دارد تو هم مانند او باشی و در مورد دین و آخرت، تو را یاری نمی‌کند و همنشینی با او قساوت قلب می‌آورد و رفت و آمد با او مایه ننگ و عار است.

دوم، احمق چرا که فرد احمق به خیر و خوبی تو دستور نمی‌دهد و شری را هم نمی‌تواند دفع کند و به خاطر حماقتش به تو ضربه می‌زند. سوم؛ دروغگو، چنین فردی راست نمی‌گوید و میان انسان دشمنی می‌اندازد.بعد از انتخاب دوست توجه به امور معنوی از مسائل مهمی است که باید مورد توجه جوانان قرار بگیرد. توجه جوانان به امور معنوی و به کار گرفتن حس مذهبی می‌تواند بسیاری از مشکلات پدید آمده و ترس از آینده را برطرف سازد. جوانی که به معنویات اهمیت می‌دهد درست مانند کسی است که از یک پشتیبان بسیار قوی برخوردار باشد و در پیمودن راههای پرپیچ و خم زندگی او را یاری نماید. توجه به معنویات آثاری دارد:

▪ آرامش خاطر؛ پرداختن به امور معنوی از قبیل نماز، روزه، توسل به اهل بیت علیهم السلام و تلاوت قرآن کریم آرامش خاطری به انسان می‌دهد که هرگز امور مادی چنین آرامشی برای انسان حاصل نمی‌شود.

▪ محبوبیت اجتماعی؛ توجه به امور معنوی و عبادی، چنان محبوبیتی به جوان می‌دهد که هیچگاه احساس بی‌کسی و تنهایی و یا خواری در انظار مردم را ندارد. قرآن کریم در سوره مریم آیه ۹۶ می‌فرماید: همانا آنان که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، خداوند آنها را در نظر مردم محبوب می‌گرداند.

▪ شجاعت و نترسیدن؛ کسی که در زندگی اش به این واقعیت دست یافته که تمام لذت‌ها و ناگواری‌های دنیوی به دست خداوند است و اوست که عالم را برای رشد و کمال انسان آفریده است؛ هرگز در راه رسیدن به هدفش از ناملایمات و گرفتاری‌ها هراسی ندارد. و اگر با دشمنانی خطرناک مواجه شود هرگز ترس بر او غلبه نمی‌کند و با شجاعت تمام با سختی‌ها مبارزه می‌کند. سومین موضوعی که جوانان باید به آن توجه کنند فضائل اخلاقی است که شامل موارد زیر می‌باشد:

▪ توجه به نماز؛ نماز یکی از مهمترین واجباتی است که اهمیت دادن به آن تا حد زیادی می‌تواند جوان را به سوی راههای موفق و درست سوق دهد. بزرگان دین، یکی از بزرگترین رازهای موفقیت خود را توجه به نماز دانسته اند. از این رو امام صادق(ع) می‌فرماید: هرگز شفاعت ما شامل حال کسی که نماز را سبک بشمارد نمی‌شود.

▪ شب‌زنده‌داری و سحرخیزی؛ این فضیلت اخلاقی نیز در موفقیت نوجوان نقش مهمی دارد. بیشتر بزرگان، مسئله فوق را به عنوان یک مسئله کلیدی مطرح کرده و همیشه متذکر شده اند که هر کسی می‌خواهد به جایی برسد، باید به نماز شب و شب زنده داری اهمیت بدهد.

▪ تلاوت قرآن؛ اهمیت تلاوت قرآن تا اندازه ای است که سر بریده حضرت سید الشهدا(ع) نیز بالای نیزه، قرآن تلاوت نمود. جوانان باید بدانند که انس با قرآن آنها را از نگاه خطا دور می‌کند و راه حق و موفقیت را نشان آنها می‌دهد.

▪ توسل به اهل بیت؛ توسل یکی از اموری است که انسان‌ها به آن اعتقاد دارند. توسل و یاری خواستن از خداوند بوسیله اولیا و شفاعت معصومین از اموری است که مورد تاکید زیادی قرار گرفته و در سیره بزرگان نیز به عنوان یکی از مهمترین وسیله‌ها از آن استمداد گرفته می‌شود. جوانان می‌توانند با توسل به اهل بیت خود را از همه ناملایمت‌ عبور دهند.

▪ ترک معصیت؛ در جوانی پاک بودن شیوه پیغمبر است/ ورنه هر گبری به پیری پرهیزگار می‌شود. گناه و معصیت مانند شعله آتش اعمال را از بین می‌برد. لازم و ضروری است که برای ارتقای درجات معنوی پس از انجام و عمل نمودن به واجبات و اعمال نیک، سخت مواظب حفظ و بقای آن باشند. شرط اصلی این است که جوان با اجتهاد و کوشش در برابر حوادث نفسانی ادعای خود را به اثبات برساند. امام صادق(ع) در‌این‌باره می‌فرماید: کسی که گناه و عصیان می‌کند خدا را دوست ندارد. جوانی که پس از انجام عملهای نیک و شایسه گناه می‌کند هرگز نباید انتظار حفظ و باقی ماندن اثرات آن اعمال باشد. دروغ، غیبت، تهمت، ترک واجبات و در یک جمله دریدن پرده‌های حیا بین خود و خدا بوسیله گناهان، همچون باروتی تمام اعمال نیک را از بین می‌برد.

▪ تواضع و فروتنی؛ از آن جا که جوانان بویژه پس از دوران بلوغ در دوران شکوفایی قوای جسمانی قرار می‌گیرند و اوضاع و شرایط آنان وارد مرحله جدیدی می‌شود ممکن است ناخواسته از این صفت پرارزش غفلت نمایند. باید توجه داشت که تواضع و فروتنی در شخصیت اجتماعی یک جوان نقش عمده ای را ایفا می‌کند. جوانان اگر به دنبال محبوبیت اجتماعی هستند اگر دوست دارند در نظر خلق خدا عزت و بزرگی بیابند و اگر مایل هستند که هرگز مقهور کسی نشوند تواضع و فروتنی را از دست ندهند.