دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا

زخم های پراکندگی


زخم های پراکندگی

در پاییز ۱۳۸۴ همه احزاب و جمعیت های سیاسی در دو جبهه اصلاح طلبی و اصولگرایی خود را آماده می کردند که در انتخابات شورای شهر به ویژه در پایتخت مبارزه کنند انتظار می رفت که احزاب و جمعیت های اصولگرا همچون احزاب اصلاح طلب در یک ائتلاف جمع شده و مبارزه کنند اما این آرزویی بیش نبود

این یک قاعده در رفتار سیاسی است که در نبرد برای کسب پیروزی و به دست آوردن قدرت سیاسی می توان اختلاف ها را کنار گذاشت و در یک جبهه متحد با رقیب مبارزه کرد. این قاعده در فضای سیاسی ایران البته سابقه کمی دارد و در جریان مبارزات انتخاباتی دوره نهم ریاست جمهوری نیز محقق نشد. در درون جبهه اصولگرایان اما تشتت و تفرقه از زمستان ۱۳۸۳ آغاز شد.

وقتی رهبران احزاب قدیمی تر نتوانستند نیروهای تازه نفس درون جبهه را متقاعد کنند که پیرامون یک کاندیدا جمع شده و به توافق برسند. این اتفاق، سرآغاز اختلاف در میان جبهه اصولگرایان بود. حضور چهره هایی مثل علی لاریجانی، محمود احمدی نژاد و محمدباقر قالیباف که هر ۳ نفر در درون جبهه اصولگرایان قرار داشتند، اختلاف ها را آشکار کرد.

پس از آنکه معلوم شد احمدی نژاد رئیس جمهور می شود نوعی شادمانی در جبهه اصولگرایان دیده می شد اما معلوم بود که آن اتحاد و همدلی قبلی شکسته شده است و از تیرماه ۱۳۸۴ تا امروز اصولگرایان در زمینه های گوناگون اختلاف هایشان هر روز آشکارتر می شود. در این نوشته به چند مسئله مهم اختلاف برانگیز درون جبهه اصولگرایان اشاره می شود.

● احزاب و دولت

محمود احمدی نژاد و همراهانش در دولت و در بیرون از دولت، پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری به این نتیجه رسیدند که بهتر است چهره مستقلی را به نمایش گذاشته و پیوندهای خویش را با اصولگرایان قدیمی تا جایی که ممکن است قطع کنند.

به همین دلیل بود که استراتژی پیروزی بدون پشتیبانی هیچ حزبی در دستور کار قرار گرفت. رئیس جمهوری در سفرهای استانی بارها بر این مسئله تاکید کرد که در انتخابات هیچ حزبی او را حمایت نکرده است و وامدار هیچ جریان سیاسی نیست. این سخنان چون بارها تکرار شد موجب واکنش سران حزب موتلفه شد.

گروهی از اعضای شورای مرکزی حزب موتلفه که پی بردند شاید روی سخنان رئیس جمهور و طرفدارانش آنها هستند به مناسبت های گوناگون تاکید کردند اگر احزاب نبود پیروزی اصولگرایان که احمدی نژاد نیز جزیی از آنهاست به دست نمی آمد. احمدی نژاد و همکارانش اما در این موضوع به این نکته نیز اشاره کردند که حضور احزاب برای اداره کشور ضرورتی ندارد که با واکنش حزب موتلفه اسلامی مواجه شد.

وقتی رئیس جمهور و یارانش تاکید کردند احزاب مانع فعالیت های کار آمد می شوند حبیب الله عسگراولادی جواب داد دولت هر جا کم می آورد سعی می کند احزاب را مقصر جلوه دهد. نزدیکی حزب موتلفه اسلامی به منتقدان گذشته مثل سازمان مجاهدین انقلاب دست کم در توسعه و پایداری خانه احزاب شاید پاسخی به گفته های رئیس جمهور بود.

● رایحه خوش خدمت

در پاییز ۱۳۸۴ همه احزاب و جمعیت های سیاسی در دو جبهه اصلاح طلبی و اصولگرایی خود را آماده می کردند که در انتخابات شورای شهر به ویژه در پایتخت مبارزه کنند. انتظار می رفت که احزاب و جمعیت های اصولگرا همچون احزاب اصلاح طلب در یک ائتلاف جمع شده و مبارزه کنند. اما این آرزویی بیش نبود.

یاران و همکاران و مشاوران رئیس جمهوری با این تصور که هنوز پایه های محبوبیت رئیس جمهور سست نشده و می توانند بر اساس آن انتخابات شورای شهر تهران را به نفع خود سامان دهند از ائتلاف خودداری کردند. همه تلاش ها و سخنان و نشست ها و موعظه ها برای جلوگیری از این شکاف نتیجه نداد. اصولگرایان چاره ای نداشتند جز اینکه در چند گروه به میدان بیایند. یاران محمود احمدی نژاد در دولت از کار کناره گرفته و استعفا دادند و با عنوان رایحه خوش خدمت کار را ادامه دادند.

بذرپاش مشاور جوان رئیس جمهوری سکان را در دست گرفت و با گنجاندن پروین احمدی نژاد در لیست رایحه خوش خدمت به رای دهندگان علامت داد که این لیست رئیس جمهوری است. رئیس جمهور البته هرگز نپذیرفت که این تشکیلات متعلق به اوست. در طرف دیگر اما باز هم اصولگرایان باقی مانده نتوانستند یکپارچه شوند.

● قالیباف - احمدی نژاد

پس از آنکه قالیباف و طرفدارانش در انتخابات ریاست جمهوری شکست خوردند، عزم خود را جزم کردند تا در انتخابات بعدی آن را تلافی کنند.

آنچه در ظاهر دیده می شود این است که شدت اختلاف و میزان شکاف میان اصولگرایان جوان به رهبری قالیباف و احمدی نژاد بیشتر شده است. در جریان مبارزات شورای شهر تهران این اختلاف ها به اوج رسید. قالیباف که توانسته بود بر خلاف خواست احمدی نژاد شهرداری تهران را از او تحویل بگیرد در ۲۰ ماه گذشته پاسست نکرده و اصرار دارد که شهردار بماند و در انتخابات ریاست جمهوری آینده با رقیب مبارزه کند.

مجادله این دو طیف اکنون به نقطه اوج رسیده و بر سر اینکه چه کسی شهردار شود مبارزه ادامه دارد. سایت الف که به نوعی از قالیباف حمایت می کند، روز گذشته این اختلاف را آشکار کرد و نوشت؛ « گروه رایحه خوش خدمت که در انتخابات ۲۴ آذر با تکبر و لجاجت، خود را پیروز مطلق انتخابات می دانست و با وجود هزینه کردن از اعتبار احمدی نژاد تنها دو کرسی از ۱۵ کرسی شورای سوم را به دست آورد، می خواهد مانع ادامه حضور قالیباف در شهرداری تهران شود.» به نظر می رسد انتخابات مجلس هشتم بار دیگر اختلاف اصولگرایان را افزایش داده و انشعاب های تازه ای پدیدار شود.