آمریکا و راهزنی هوایی

اقدام جنایتکارانه آمریکا در سرنگونی هواپیمای ایرباس ایران چه به لحاظ حقوقی و چه به لحاظ بین المللی تحت هیچ شرایطی قابل توجیه نبود و عاملان این جنایت باید در دادگاههای بین المللی محاکمه شوند

اقدام جنایتکارانه آمریکا در سرنگونی هواپیمای ایرباس ایران چه به لحاظ حقوقی و چه به لحاظ بین المللی تحت هیچ شرایطی قابل توجیه نبود و عاملان این جنایت باید در دادگاههای بین المللی محاکمه شوند.

دوازدهم تیر ۱۳۶۷ یادآور تلخ ترین حادثه راهزنی هوایی در تاریخ جهان است، زیرا در این روز آمریکا دست به بزرگترین جنایت تاریخ زد و با حمله موشکی به هواپیمای مسافربری ایرباس ایران، بیش از ۲۹۰ انسان بیگناه از جمله دهها کودک را به شهادت رساند.

با اینکه کریدور غیرنظامی پرواز ۶۵۵ هواپیمای ایرباس در فرودگاه های بندر عباس و دبی ثبت شده و مسیر پرواز به ناوهای نظامی موجود در خلیج فارس ابلاغ شده بود، اما ژنرال «ویل راجرز» فرمانده ناو آمریکایی وینسنس دستور داشت تا به سوی هواپیمای مسافر بری شلیک کند.

به دلیل شرایط جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی و شکست های متعددی که ارتش رژیم بعث صدام متحمل شده ، آمریکا عملا وارد صحنه عملیات شد و تلاش داشت تا جمهوری اسلامی را تحت فشار قرار دهد بنابراین با اینکه اساسا حضور ناوهای جنگی آمریکا در خلیج فارس نقض آشکار قوانین سازمان هواپیمایی کشوری بین المللی «ایکائو» و کنوانسیونهای دریانوردی به شمار می رفت و با روح کنوانسیون های ژنو و وین و۱۹۴۴ شیکاگو مغایرت داشت اما شلیک به سمت یک هواپیمای مسافربری ، به مفهوم تجاوز آشکار آمریکا به حاکمیت دریایی تمام کشورهای دو سوی ساحل خلیج فارس تلقی می شود.

شورای امنیت سازمان ملل متحد متاسفانه در۳۰ جولای ۱۹۸۸ بدون توجه به عمق این فاجعه ، تنها با صدور قطعنامه ۶۱۶ از وقوع این حادثه ابراز تاسف و از محکوم کردن آمریکا خودداری کرد.

بی توجهی شورای امنیت به صلح جهانی و تلاش آمریکا برای کاهش نقش تاثیرگذار این نهاد بین المللی در حل مناقشات جهان ، اعتماد ملتها را نسبت به جایگاه این شورا متزلزل کرده است زیرا انتظار می رفت شورای امنیت قطعنامه شدیدتری علیه آمریکا به سبب ارتکاب این جنایت هولناک ، صادر کند اما نفوذ برخی کشورهای دارای حق وتو مانع صدور چنین قطعنامه ای شد.

از سوی دیگر ، آمریکا در یک حرکت هماهنگ تلاش کرد تا از انعکاس رسانه ای این جنایت جلوگیری کند، زیرا رسانه های آمریکا و غرب در آن زمان تنها مدعی شدند این هواپیما اشتباها هدف قرار گرفته تا باین شکل مانع تحریک افکارعمومی علیه آمریکا شوند.

اقدام جنایتکارانه آمریکا در سرنگونی هواپیمای ایرباس ایران چه به لحاظ حقوقی و چه به لحاظ بین المللی تحت هیچ شرایطی قابل توجیه نبود و عاملان این جنایت باید در دادگاههای بین المللی محاکمه شوند اما آمریکا نه تنها از اقدام فرمانده این ناو پشتیبانی کرد بلکه مدال شجاعت به ویل راجرز داد که این امر به مفهوم شروع یک هرج و مرج بین المللی و نقض امنیت دریانوردی تلقی می شود.

اکنون که ۲۰ سال از این حادثه دردناک می گذرد ؛ آمریکا در پرتو رخوت و سستی سازمان ملل متحد و نهادهای بین المللی همچنان به نقض تمام قوانین جهانی در عراق ، افغانستان ، لبنان وفلسطین ادامه می دهد و این در حالی است که مسئولیت سازمان ملل اقتضا می کند که در برابر تجاوز به حقوق سایر ملتها از خود واکنش نشان دهد.

حادثه سرنگونی هواپیمای مسافربری ایرباس ۳۰۰ ایران توسط ناو «وینسنس» ، حادثه ای نیست که از یاد و خاطره ملتهای منطقه از جمله ملت ایران محو شود، بلکه این ملتها را برای مقابله با جنایتهای آمریکا مصمم تر می کند.

حسن هانی زاده

کاشناس مسائل بین الملل