پانسمان ـ انواع

نوع پانسمان برحسب نوع زخم تعیین می‌شود. زخم خشک را باید پوشانید و خشک نگاه داشت. روی زخمی که پوست آن رفته است باید پانسمانی گذاشت که به سطح زخم نچسبد. بعضی زخم‌ها را باید با فشار …

نوع پانسمان برحسب نوع زخم تعیین می‌شود. زخم خشک را باید پوشانید و خشک نگاه داشت. روی زخمی که پوست آن رفته است باید پانسمانی گذاشت که به سطح زخم نچسبد. بعضی زخم‌ها را باید با فشار بست (به‌منظور مقابل کردن نواحی بزرگ زیر زخم، یا تحت فشار گذاشتن نواحی کوچک). زخم‌های ترشح‌دار ممکن است احتیاج به شستشو داشته باشند و به کمپرس. در مجموع، نوع پانسمان برحسب این مسائل تعیین می‌شود. زخم‌هائی که باید درناژ شوند، مشکلات دیگری نیز پیش می‌آورند.

پانسمان خشک:

زخم‌هائی که در آن‌ها پوست دست نخورده است یا دو لبه زخم کاملاً به هم نزدیک شده‌اند، سطح خشکی دارند که پانسمان به آن نخواهد چسبید. روی این زخم‌ها معمولاً یک گاز درشت بافت (Wide-mesh) می‌گذارند، که هم زخم را حفظ می‌کند و هم اجازه می‌دهد که هوا از طریق سوراخ‌های گاز به سطح پوست برسد و بنابراین رطوبت زخم تبخیر شده، زخم خشک می‌ماند.

پانسمان نچسب:

روی زخم‌هائی که پوست آن رفته است، باید پانسمانی گذاشت که نچسبد. در سابق، بیشتر از گاز وازلینه استفاده می‌کردند. طرز تهیه آن به این صورت بود که نوارهای گاز (به پهنای ۵ سانتی‌متر) را در داخل محفظه‌ای محتوی وازلین، در اتوکلاومی گذاشتند. هر بیمارستان به این ترتیب گازهای خود را تهیه می‌کرد. و اشکال کار اغلب در این بود که بر روی هر لایه، گاز، مقداری بیش از حد لزوم و ازلین قرار می‌گرفت که باعث تحریک و لیز شدن پوست (Maceration) می‌شد. اگر هنوز از این گازها استفاده می‌کنید، می‌توانید هر لایهٔ آن را بین دو لایه گاز خشک و استریل قرار دهید تا وازلین اضافی آن گرفته شود.

برای پوشاندن زخم یک لایه گاز وازلینه کافی است، و اندازه آن نیز کافی است به اندازهٔ سطح زخم باشد و نه بیشتر انواع گازهای نچسب که آغشته به موم است به‌صورت‌ تجاری در دسترس است. نوع دیگر که نتیجه خوبی می‌دهد، گازهائی است که در یک طرف آن‌ها لایهٔ نازکی از چیزی شبیه سلوفان کشیده‌اند و سوراخ‌های ریزی در آن ایجاد کرده‌اند.

قبل از ابداع گازهای چرب شده، نوعی پارچه ابریشم که بافت محکمی داشت و سرم خشک شده بر آن تأثیر نمی‌کردند و همچنین ورقه‌هائی نقره‌ای به‌کار می‌رفت هر کدام از آنها نتایج مطلوبی می‌دهد و انتخاب هر یک بستگی به ترجیح جراح دارد.

پانسمان هوا:

پزشکان با استفاده از شیوه‌ای جدید موفق شده‌اند که حتی سوختگی‌هائی را که در آنها ۸۰% پوست آسیب دیده است معالجه کنند.

علی‌رغم تصور همگان هوا باید درد جسمانی ایجاد کند اصلاً بیمار احساس دردی نمی‌کند. به‌جای تخت خواب‌های معمولی از کپسول‌هائی استفاده می‌شود که شبیه سفینه‌های فضائی هستند بعد از اینکه به بیمار داروهای ضد شوک تجویز شد بیمار در داخل کپسول که جدارهای شفاف و غیر قابل نفوذ دارد بستری می‌شود.

به محض اینکه بیمار در داخل کپسول قرار گرفت زندگی او در محیط‌های عاری از میکروب ادامه پیدا می‌کند. هوائی که داخل کپسول می‌شود فاقد میکروب و ناخالصی‌های معدنی می‌باشد. هوای تمیز از طریق سوراخ‌هائی که در سقف کپسول به‌وجود آورده شده وارد می‌شود. ورود هوا به‌صورت مسیرهای خطی است به نحوی که جریان‌های هوای وارد شده به داخل مختلف پوستی بیمار منتقی است. سیستم الکترونیکی فشار هوا درجه حرارت و میزان رطوبت را در حد مطلوب تنظیم می‌کند. [دکتر صباح‌الدین کاظم‌زاده ـ ۶۶]