نگاهی به پیشینه مایکل مور و فیلم سینمایی سوسیس کانادایی

«عملیات سوسیس کانادایی » , نخستین فیلم سینمایی مایکل مور است که داستانی هجوآمیز در انتقاد به سیاست خارجی آمریکا است

«عملیات سوسیس کانادایی » ، نخستین فیلم سینمایی مایکل مور است که داستانی هجوآمیز در انتقاد به سیاست خارجی آمریکا است.

مایکل مور می‌گوید وجه افشاگرانه فیلم‌هایش به این دلیل است که او خود را در جنایت‌هایی که حکومت آمریکا انجام می‌دهد، شریک می‌داند، زیرا با پول مالیات آنها بمب هایی ساخته می‌شود که هزاران بی گناه در سراسر جهان به قتل می‌رسند و او نسبت به کشته شدگان احساس مسئولیت می‌کند.

آشکار است که مایکل مور به عنوان یک منتقد جدی آمریکا، فیلم می سازد.

مور معتقد است ۵۱ درصد از مردم آمریکا در بی خبری و عدم آگاهی بسر می برند و در جریان حقایق و واقعیت‌ها نیستند و باید چشم آنها را به روی حقایق گشود.

مایکل مور نخستین بار برای فیلم جنجال برانگیز «من و راجر» (۱۹۸۹) به شهرت رسید.

از آن پس ، مور به عنوان منتقد دیدگاه ها و نظرات نئولیبرالی جهانی شدن شناخته شد. مور در سال ۱۹۹۵فیلمی طنز به نام سوسیس کانادایی ساخت. این فیلم ، داستانی را درباره رییس جمهور خیالی آمریکا روایت می‌کرد که برای افزایش شهرت و اعتبار خود جنگی ساختگی را با کانادا به راه انداخته بود.

سوسیس کانادایی تنها فیلم غیرمستند مور به شمار می رود. فیلم Canadian Bacon که در ایران با نام «عملیات سوسیس کانادایی» شناخته می‌شود از اولین بار رویتش توسط مردم در رسانه ملی- آن هم از شبکه یک سیما- ۸ سال می‌گذرد. اما در ایام نوروز امسال (۱۳۹۱) بار دیگر این فیلم از سوی رسانه ملی پخش شد.در باب این فیلم نکات مهمی مطرح است که بعضا از سوی برخی سایتها هم مورد نقد یا اشاره واقع شده است.در این یادداشت هم قصد داریم به چند نکته در باب همین فیلم بپردازیم:

۱) اولین نکته ای که باید اشاره شود این است که این فیلم را از بعد کلان و در یک پازل می‌باید تحلیل کنیم.

به این دلیل که بیشتر فیلم‌های نوروزی امسال بویژه فیلم های خارجی کاملا هدفمند و در راستای سیاست ضد آمریکایی و ضد سرمایه‌داری انتخاب و پخش شده اند. بنابراین پخش این فیلم را ابتدا از بعد کلی تر و در راستای یک استراتژی از سوی رسانه ملی باید نقد کنیم و بعد سراغ خود فیلم برویم.

۲) در باب این فیلم برخی نقدهایی که وارد شده است مبنی بر این است که در این فیلم به ساحت مقدس امام توهین شده است و بر همین اساس جوسازی های گسترده ای علیه صدا و سیما به راه افتاد که به نظر من کمی غیر منصفانه بوده است.

چرا که پخش تصویری از امام در کنار تصاویر برخی دشمنان آمریکا که فقط برای یک لحظه و آن هم در راستای تقبیح سیاست‌های خود آمریکایی‌ها بوده است به هیچ وجه توهین به امام نبوده است.

به خاطر اینکه هر بیننده‌ای می‌داند که هدف مایکل مور هم حتی این نبوده است که امام (ره) را همردیف با آن چهره های بعضا لاییک یا کمونیست قرار دهد تا چه رسد به رسانه ملی.بنابراین این ادعا که با قصد قبلی و از روی عمد این صحنه پخش شده است بسیار بعید و نامحتمل به نظر می رسد.

۳) نکته دیگری که مطرح است این است که این فیلم برای نخستین بار نیست که پخش می‌شود. چرا این همه هیاهو و جوسازی این بار مطرح می‌شود؟! مگر قبلا این صحنه توهین به امام محسوب نمی‌شد که امروز توهین‌آمیز تلقی شده است؟!

۴) به عنوان نکته آخر، باید گفت که نبایستی هر اتفاقی در رسانه ملی رخ می دهد یا هر فیلم و سریالی که پخش می شود را با سوء نیت و شکاکیت به اینکه حتما در پشت پرده پخش این فیلم عوامل نفوذی هستند یا لایه‌هایی از جریان‌های منحرف و یا معاند با نظام و اسلام قرار دارند زیر سوال ببریم و به این راحتی به هر چیزی انگ و برچسب نفاق بزنیم. در مورد این فیلم هم اگر واقعا پخش این صحنه ها اشکال داشته است، خوب حق هر انسان و هر مخاطب دلسوزی است که انتقادات خود را آزادانه به عنوان یک نظر خواه مخالف یا موافق بیان کند.

مثلا با ادله کافی اثبات کند که مساله پیش آمده کمی قابل تامل یا بررسی است و شک برانگیز! و حق هر شخصی است که در باب تمجید یا تایید به عنوان یک نظر، شخصی نکات خود را بیان کند البته باز هم در چارچوب منطق و احترام به قانون وشرع مقدس.

ولی کسی حق ندارد به بهانه انتقاد، همه چیز را زیر سوال ببرد یا خدای ناکرده طرف مقابل را متهم به برخی برچسب های نامناسب کند. بنابراین ضمن احترام به نقدهای وارد شده مبنی بر اینکه شاید پخش آن قسمت از فیلم کار درستی نبود، بنده هم به عنوان کسی که در تمامی رده ها و در تمامی سطوح فعالیت صدا و سیما معتقد به حاکمیت گفتمان امام راحل هستم ولی این را هم درست نمی بینم که پخش یک صحنه از یک فیلم سیاسی ضد آمریکایی آن هم در شرایطی که دست رسانه ملی برای پخش فیلم‌هایی با چنین کیفیت و محتوای خوبی بسیار خالی است تا این حد حساسیت زا باشد و جالب اینکه طی دوره های قبلی که این فیلم پخش می‌شده است کسی چنین اعتراض یا انتقاداتی را مطرح نکرده است ولی امروز همه مدعی شده‌اند که در این فیلم توهین به ساحت مقدس امام شده است.

هرچند باز هم باید متذکر شویم که مسلم است دلایل و انگیزه های امام راحل در ضدیت با آمریکا با سیاست مداران فوق الذکر متفاوت بوده و قیاس ایشان با رهبران نظام های کمونیستی قیاسی مع الفارق است اما مسلما با توجه به دیدگاه مایکل‌مور، وی در این صحنه قصد تخریب هیچ شخصیتی را ندارد تا چه رسد به صدا و سیمای جمهوری اسلامی!

نویسنده : احسان ایوبی مقدم