کارزار دیپلماسی در دو جبهه

«بهارستان, سفر, بهارستان», این برنامه کاری اغلب روزهای «محمدجواد ظریف» است وزیرخارجه ایران که دوشنبه شب از سفر به آلمان برای شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ بازگشت, هنوز خستگی سفر از تن بیرون نکرده, ۴۳نماینده مجلس, سوالشان از او را به هیات رییسه مجلس تقدیم کردند

«بهارستان، سفر، بهارستان»، این برنامه کاری اغلب روزهای «محمدجواد ظریف» است. وزیرخارجه ایران که دوشنبه‌شب از سفر به آلمان برای شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ بازگشت، هنوز خستگی سفر از تن بیرون نکرده، ۴۳نماینده مجلس، سوالشان از او را به هیات‌رییسه مجلس تقدیم کردند. این نمایندگان در سوال خود خواستار توضیح وزیرخارجه در رابطه با آنچه «اظهارات ظریف درباره رژیم صهیونیستی و هولوکاست» خواندند، شدند. سوال نمایندگان اشاره به اظهارات «ظریف» در گفت‌وگو با یک تلویزیون آلمانی دارد. برخی رسانه‌ها گزارش دادند که «ظریف» در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «فونیکس» گفته است: «کشتار جمعی یهودیان را نمی‌توان انکار کرد... باید از تکرار چنین جنایتی جلوگیری کرد. موضع ایران همواره دفاع از حقوق فلسطینیان بوده است.» همچنین به نقل از او آورده‌ شده: «وظیفه ما نیست که اسراییل را به رسمیت بشناسیم یا نه، بلکه فلسطینیان باید درباره این موضوع تصمیم‌گیری کنند.» این درحالی است که بلافاصله پس از انتشار گفته‌های نقل‌شده از «ظریف»، این مطالب توسط معاون او تکذیب شد. «حسن قشقاوی»، معاون کنسولی وزیرخارجه به «فارس» گفت: «در تماس تلفنی‌ای که با آقای ظریف داشتم ایشان به‌طور کامل این نقل‌قول منتسب را تکذیب و اعلام کردند که موضع جمهوری‌اسلامی درباره ماهیت این رژیم همان است که بارها توسط دستگاه دیپلماسی کشور اعلام شده و این موضع تغییری نیافته است.» در همین حال «جواد کریمی‌قدوسی»، نفر ثابت در احضار و پرسش از «ظریف» در مجلس به «ایرنا» گفته: «خلاصه سوال ما این است که علت انفعال نظرات وزیرخارجه در موضوع رژیم حرام‌زاده اسراییل و هولوکاست چیست؟» «ظریف» اما روز گذشته در واکنش به انتقادها گفت: «از دوستان خود در داخل می‌خواهم از مایوس‌کردن و ناامیدکردن مردم دست بردارند... . من فکر می‌کنم که امروز همه مردم ایران هم به این خودباوری رسیده‌اند که ما می‌توانیم در مقابل آمریکایی‌ها بنشینیم و مذاکره کنیم و همچنین با آنها درمورد موضوع هسته‌ای بر اساس احترام متقابل و موضع برابر، بحث کرده و انشاءالله به راه‌حل برسیم.» به گزارش ایرنا، او با بیان اینکه «دوستان توجه نمی‌کنند که دشمنان ما امروز ناامیدشده و دست‌وپا می‌زنند»، تاکید کرد: «غربی‌ها چقدر باید بگویند اشتباهات خود را پذیرفته‌اند تا دوستان از ناامید و مایوس کردن مردم کشور دست برداند؟» در دو روز گذشته آتشبار تذکردهندگان همیشگی به ظریف روشن شده است. آنچه نمایندگان «دیدارهای مکرر او با وزیرخارجه آمریکا» خواندند و همچنین «اظهارات تکذیب‌شده ظریف» موضوع تذکرات افرادی مانند «حمید رسایی» و «جواد کریمی‌قدوسی» بوده است. یکی دیگر از تذکردهندگان به ظریف در مصاحبه با «تدبیر» با انتقاد از ظریف در عدم‌ارایه توضیحات کامل درمورد «توافق ژنو» گفت: «به‌همین‌دلیل چشم از ظریف و تیمش برنمی‌داریم.» «قاسم جعفری»، نماینده بجنورد در مجلس با بیان اینکه «جان و جواد دوقلوهای افسانه‌ای نیستند که مدام با هم دیدار می‌کنند»، افزود: «اینکه من به ملاقات ظریف و کری ایراد گرفته‌ام، تنها بهانه است؛ بهانه‌ای برای اینکه چرا ما در جریان محتوای این مذاکره‌ها نیستیم.»

● امید وزیرخارجه ایران و سوئد به رفع تحریم‌ها

روز گذشته یکی از روزهای پر رونق دستگاه دیپلماسی بود. وزیرخارجه سوئد بعد از گشت‌وگذار در اصفهان به تهران برگشت تا با محمد‌جواد ظریف دیدار کند. او زمانی به تهران آمده که همزمان‌ صد شرکت فرانسوی برای گپ‌و‌گفت تجاری به ایران آمده‌بودند. وزیرخارجه سوئد از اصفهان در وبلاگش در مورد معماری و زیبایی‌ این شهر تاریخی نوشته و روز گذشته در نشست خبری مشترک با همتای ایرانی خود، اظهار امیدواری کرد که تحریم‌های ایران به‌طور کامل رفع شود. او که بسیار خونسرد به‌نظر می‌آمد پشت تریبون شروع به عکاسی از خودش و ظریف کرد که بعدا معلوم شد می‌خواسته با ظریف بر سر سرعت «توییت»کردن عکس رقابت کنند.

ظریف هم که از سفر مونیخ و آلمان بازگشته بود، گفت «نتیجه مذاکرات با ۱+۵ باید رفع تحریم‌ها باشد.» او با اشاره به جلسه مشترکش با اشتون در ۲۸بهمن در وین و سپس جلسه رسمی ایران و ۱+۵ در ۲۹بهمن در وین خاطرنشان کرد: «مذاکرات ۲۹بهمن برای دستیابی به راه‌حل نهایی جدی می‌شود و راه‌حل نهایی جزو غیرقابل کتمانش، رفع تحریم‌هاست و اگر کسی صحبت کند که مذاکرات با حفظ تحریم‌ها ادامه می‌یابد، درست نیست و نتیجه مذاکرات باید رفع تحریم‌ها باشد و زمینه برای بازی معقول‌تر بین بازیگران در این حوزه ایجاد شود.» کارل بیلت، وزیرخارجه سوئد هم در این نشست با بیان اینکه با مشکلات زیادی مواجه هستیم ابراز امیدواری کرد که کارها نه‌تنها بین ایران و سوئد بلکه بین ایران و اتحادیه اروپا به پیش برود. بیلت با بیان اینکه در گفت‌وگوها با ظریف درخصوص مباحث هسته‌ای به رایزنی پرداختم به توافقنامه ژنو اشاره کرد و گفت: «حسن‌نیت در دوطرف وجود دارد و توافق امکان‌پذیر است و اگر اراده وجود داشته باشد این کار در شش‌ماه عملیاتی خواهد شد و برای هر دوطرف منافعی را به‌همراه خواهد داشت.»... « امیدوارم بتوانیم به سمت یک توافق جامع برویم که تحریم‌ها به‌طور کامل برداشته شود و ایران نیز به تعهداتش عمل کند.» وزیرخارجه سوئد عصر دیروز با حسن روحانی هم دیدار کرد. روحانی در این نشست با اشاره به توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ گفت: «ما کاملا برای مذاکرات در مرحله نهایی و حصول توافق آمادگی داریم و چنانچه طرف مقابل جدی و صادق باشد، امکان رسیدن به توافق در کوتاه‌مدت وجود دارد.»

● ادعاهای وندی شرمن در سنا

«محمدجواد ظریف»، وزیرخارجه ایران که از یکسو در داخل با منتقدان مذاکرات هسته‌ای در چالش است، در سوی دیگر در جبهه خارجی نیز باید با ادعاهای طرف‌های غربی دست‌و‌پنجه نرم کند. روز گذشته «وندی شرمن»، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای آمریکا در کمیته روابط خارجی سنا حضور یافت و به سوالات اعضای این کمیته پاسخ گفت. «شرمن» توافق ژنو را یک «گام اول مهم» توصیف کرد و گفت: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تایید کرده است که ایران تاکنون تعهدات خود را بر اساس طرح اقدام مشترک انجام داده است.» او در پاسخ به سوالی در مورد «فردو» و «اراک» مدعی شد: «ایران برای برنامه صلح‌آمیز نیازی به یک سایت زیرزمینی ندارد، ایران نیازی هم به رآکتور آب‌سنگین اراک ندارد.» او همچنین بار دیگر مدعی شد: «اگر ایران به تعهداتش پایبند نباشد ما همه گزینه‌ها را مطرح خواهیم کرد تا نگذاریم ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند.» «شرمن» در پاسخ به سناتور «منندز» رییس جلسه که از او خواست با یک بله یا خیر بگوید که ایران در پایان مذاکرات همچنان سایت فردو را خواهد داشت یا نه، گفت: «من نمی‌خواهم در ملأ عام با ایران مذاکره کنم، ولی ما دلیلی برای باقی‌ماندن فردو و رآکتور آب‌سنگین نمی‌بینیم.» شرمن با بیان اینکه «در دیدار روز هشتم فوریه نمایندگان آژانس و ایران بحث ابعاد نظامی احتمالی و موضوع پارچین هم مطرح می‌شود» افزود: «من از ایران می‌خواهم که طی شش‌ماه آینده و در حالی که مذاکرات در جریان است، به این موضوع بپردازد.» او همچنین با اشاره به اینکه «بحث موشک‌های بالستیک ایران هم از مواردی است که باید در توافق نهایی به آن پرداخته شود» خطاب به حاضران در جلسه گفت: «صراحتا بگویم، اگر می‌توانستیم به آن توافقی که شما می‌خواهید برسیم، این کار را می‌کردیم، اما این غیرممکن بود که در یک دوره کوتاه به چنین توافقی دست یابیم، اما در توافق جامع همه نگرانی‌ها برطرف می‌شود.» او همچنین تاکید کرد: «دانش هسته‌ای ایران را نمی‌توان به عقب بازگرداند.» «دیوید کوهن»، معاون وزارت خزانه‌داری آمریکا که «وندی شرمن» را در این جلسه همراهی می‌کرد، گفت: «بر اساس توافق ژنو هرگونه قرارداد، معامله و انتقال کالا نباید زودتر از ۲۰ژانویه و بعد از ۲۰جولای (بازه شش‌ماهه اجرای توافق ژنو) صورت گیرد.» کوهن همچنین تصریح کرد: «ما متعهدیم که کاهش تحریم‌ها را با حسن‌نیت و بر اساس طرح اقدام مشترک اجرا کنیم، همانطور که به اجرای قدرتمند تحریم‌های کنونی ادامه می‌دهیم.» او با بیان اینکه «اگر شرکتی برای ورود به ایران عجله کرده و تحریم‌ها را نفی کند، آمریکا با آن برخورد می‌کند» افزود: «من در سفرهایم به کشورها گفته‌ام که الان زمان تجارت با ایران نیست.» در همین حال به گزارش «واشنگتن‌پست» ۷۰نماینده دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا با امضای بیانیه‌ای با تشدید تحریم‌های ایران مخالفت کردند و خواستار فرصت دوباره به دیپلماسی شدند. در این نامه آمده است: «در حال حاضر ما معتقدیم که کنگره باید به دیپلماسی شانس تازه‌ای بدهد. تصویب یک طرح یا قطعنامه جدید ائتلاف بین‌المللی ما و بدتر از آن اعتبار ما در مذاکرات را به مخاطره خواهد انداخت.»

● ولایتی: مذاکره‌کنندگان در چارچوب تعیین‌شده مقام‌معظم‌رهبری حرکت می‌کنند

ایرنا: «علی‌اکبر ولایتی»، مشاور امور بین‌الملل مقام‌معظم‌رهبری با بیان اینکه مذاکرات ژنو در جهت تثبیت حقوق هسته‌ای ایران و صلح‌آمیزبودن آن انجام شده، گفت: «تا آنجا که بنده از مذاکره‌کنندگان هسته‌ای شناخت دارم آنان در چارچوبی که توسط مقام‌معظم‌رهبری تعیین شده است حرکت می‌کنند.» او با اشاره به اینکه «مذاکرات ژنو در جهت تثبیت حقوق هسته‌ای ایران، صلح‌آمیزبودن آن و استمرار حق استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای بوده است» افزود: «امیدواریم گام‌های بعدی در مذاکره برداشته شود و همچنان مذاکره‌کنندگان ما با تاکید بر استمرار حق استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای مذاکرات را ادامه دهند.»