سه شنبه, ۲ بهمن, ۱۴۰۳ / 21 January, 2025
مجله ویستا

استـراتـژی اشتراك منـابع اطلاعـات كـانـادا


كتابخانه های كانادا برای ایجاد هماهنگی میان سیستم های اشتراك منابع خود, چارچوبی كلی را مشخص كرده اند این سیستم ها امكان دسترسی به اطلاعات را برای شهروندان كانادایی و افرادی فراهم می آورند كه نیاز آنها از طریق فعالیت های اشتراك منابع كتابخانه های كانادا برطرف می شوند

كتابخانه‌های كانادا برای ایجاد هماهنگی میان سیستم‌های اشتراك منابع خود، چارچوبی كلی را مشخص كرده‌اند. این سیستم‌ها امكان دسترسی به اطلاعات را برای شهروندان كانادایی و افرادی فراهم می‌آورند كه نیاز آنها از طریق فعالیت‌های اشتراك منابع كتابخانه‌های كانادا برطرف می‌شوند. این مقاله به ارائه اطلاعاتی در خصوص چند و چون این چارچوب و استراتژی‌ای می‌پردازد كه كانادایی‌ها در خصوص اشتراك منابع درپیش گرفته‌اند.كتابخانه ملی كانادا با همكاری كمیته كتابخانه این كشور سال‌ها تلاش خود را جهت بسط و اجرای زیرساختی فنی، سیاسی و خدماتی برای اشتراك منابع در سطحی ملی معطوف نموده است. این تلاش‌ها در یكی از بهترین سیستم‌های كتابخانه‌ای در جهان به نتیجه رسیده است به‌طوری‌كه شهروندان كانادایی می‌توانند به‌واسطه این همكاری‌ها و فعالیت‌های مشترك مبتنی بر اصول اشتراك منابع، به نیازهای اطلاعاتی خود پاسخ گویند.

متعاقب تغییرات پرشتابی كه در سال‌های اخیر در حوزه فناوری‌ها رخ داده بود؛ استراتژی اشتراك منابع اطلاعات سال ۱۹۹۴ كانادا در سال‌ ۱۹۹۸ با هدف‌های زیر بازبینی و روزآمد شد:

□ شناخت تغییراتی كه از سال ۱۹۹۴ در محیط فناورانه، سازمانی، اقتصادی و خدمات رخ داده بود و تنظیم مجدد استراتژی یاد شده به‌طوری‌كه بازتابی از این تغییرات باشد.

□ ایجاد تغییر و تناسب در نقش كتابخانه ملی برای پشتیبانی از استراتژی و چارچوب ملی اشتراك منابع كانادا.

□ توافق در خصوص تعریف فهرستگانی مجازی و فراهم نمودن طرحی برای توسعه و اجرای آن.

پیشینـه

در سال ۱۹۹۱ كتابخانه ملی كانادا، مدركی با عنوان «اشتراك منابع: استراتژی و طرح پیشنهادی» را برای بحث به كمیتهٔ‌ كتابخانه ارسال كرد. این استراتژی محصول سلسله نشست‌ها و همفكری‌های سال‌های ۱۹۸۵ و ۱۹۸۸ بود كه در مناطق مختلف كانادا برگزار شده بودند. به‌دلیل تغییر و بازنگری شرایط در كانادا و دسترسی زودهنگام به اینترنت، كتابخانه ملی كانادا برآن شد تا این استراتژی را مجددا" بررسی و برای دهه‌های میانی ۱۹۹۰ اصلاح نماید. به این منظور گروهی كاری متشكل از متخصصان تشكیل شد. اعضای این گروه با استفاده از «لیست‌سروی»[۱] كه توسط «دانشگاه مموریال»[۲] برای بحث ایجاد شده بود، به سلسله پرسش‌های مربوط به اشتراك منابع پاسخ دادند كه این هدف‌ها را دنبال می‌كردند:

- ارائه چارچوبی كلی كه سازمان‌ها و انجمن‌های مجزا بتوانند طرح‌های ویژه اشتراك منابع را ایجاد كنند و بسط دهند.

- تشویق بحث در خصوص كلیه ابعاد اشتراك منابع در مجامع كتابخانه‌ای و اطلاعاتی شامل:

- فهرست‌نویسی مشترك؛

- توسعه هماهنگ مجموعه؛

- امانت بین كتابخانه‌ها و تحویل مدرك؛ و

- پایگاه‌های اطلاعات اشتراك منابع.

- ارائه بینشی ملی از اشتراك منابع كه بتواند فعالیت‌های مرتبط تمام ذی‌نفعان را یكدست كند.

روش‌شناسی

«ماریان اسكات»[۳]‌ ـ كتابدار كتابخانه ملی ـ در سال ۱۹۹۸ تمام كتابخانه‌های اصلی را گرد هم آورد و نظر آنها را در خصوص انتخاب نماینده‌ای كه بتواند به‌عنوان همكار در این بررسی با كتابخانه ملی مشاركت نماید. بخش برنامه‌های ملی و بین‌المللی كتابخانه‌ ملی كانادا ریاست این گروه بررسی را برعهده گرفت و نمایندگانی از «خدمات فراهم‌آوری و كتابشناسی» و «خدمات پژوهش و اطلاع‌رسانی» برگزیده شدند تا نقش نمایندگی خدمات مختلف اشتراك منابع كتابخانه ملی را برعهده گیرند.وب سایت و لیست‌سروی برای سهولت برقراری ارتباط با گروه كاری و افراد دیگر ایجاد شد. علاوه بر آن، ترتیب برگزاری و ارائه مقالات و گزارش‌های زیادی در كنفرانس‌های كتابداری فراهم‌ آمد و اعضای گروه كاری یاد شده اطلاعاتی را از همكاران خود گرد‌آوری نمودند.به‌منظور ارزیابی تغییراتی كه رخ داده بود، جامعه كتابخانه‌های كانادا مورد پیمایش قرار گرفتند و پرسش‌هایی در خصوص فعالیت‌ها و روندهای اشتراك منابع مطرح گردید كه بیانگر توانایی كتابخانه‌ها در ارائه خدمات به مراجعانشان بود. سایر روندها نیز با جست‌وجو در متون شناسایی و به‌عنوان اطلاعات تكمیلی به نتایج پیمایش اضافه شدند. تفسیر نتایج پیمایش طی قراردادی با «مشاوران تحقیقاتی آر. ام. فریز»[۴] صورت پذیرفت. گزارش خلاصه روندها و محیط برای وب سایت گروه كاری ارسال و تعدادی از آنها در كنفرانس‌های كتابداری سال ۱۹۹۹ برای دریافت بازخورد از سوی جامعه گسترده‌تر كتابداران ارائه شدند.هم‌چنین، برای شناسایی نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و موانع، و اولویت‌های اشتراك منابع كانادا، در فوریه ۲۰۰۰ نشست طوفان ذهنی[۵] اعضای گروه كاری به مدت دو روز در «اتاوا»[۶] برگزار گردید. این اولویت‌ها مبنای پیش‌نویس مدرك «طرح استراتژیك كتابخانه كانادا برای اشتراك منابع اطلاعات ۲۰۰۳-۲۰۰۰» را تشكیل دادند. در ماه می این طرح در وب سایت قرار گرفت و اعضای گروه كاری از آن به‌‌عنوان مبنایی برای مشورت با نمایندگانشان در نشست‌های بهار، تابستان، و پاییز بهره‌مند شدند.


شما در حال مطالعه صفحه 1 از یک مقاله 6 صفحه ای هستید. لطفا صفحات دیگر این مقاله را نیز مطالعه فرمایید.