این مرغ سبیل دار را شاید دیگر نبینید

در امتداد سواحل اقیانوس آرام از قسمت های شمالی کشور پرو گرفته تا جنوب و مناطق مرکزی تر شیلی, گونه متفاوتی از پرندگان به نام مرغ دریایی اینکا زیست می کند که به دلیل ظاهر متفاوتش همیشه خبرساز بوده است

در امتداد سواحل اقیانوس آرام از قسمت‌های شمالی کشور پرو گرفته تا جنوب و مناطق مرکزی‌تر شیلی، گونه متفاوتی از پرندگان به نام مرغ دریایی اینکا زیست می‌کند که به دلیل ظاهر متفاوتش همیشه خبرساز بوده است.

این گونه با نام علمی Larusternainca بدنی به طول تقریبی ۴۱ سانتی متر دارد که سراسر با رنگ خاکستری تیره پوشانده شده است.

ویژگی متمایز مرغ دریایی اینکا را که در شناخت آن فوق العاده موثر است، باید در سبیل های سفید و نسبتا بلندی جستجو کرد که در طرفین منقار قرمز رنگش رشد می کند.

پرندگان جوان تر فاقد سبیل هستند و به جای آن تنها پرهای زینتی قهوه ای رنگ و بعضا تنکی اطراف منقارشان دارند.

پرندگان بالغ معمولا براحتی شناخته می شوند، اما در مقابل پرنده های جوان تر گاهی با گونه های مشابه اشتباه گرفته می شوند.

● عادات و نحوه زندگی در محیط

مرغان دریایی اینکا اغلب در جزایر ساحلی و بویژه در صخره های سنگی نزدیک ساحل تخمگذاری می کنند. البته گاهی نیز لانه های آنها در جزایری که از ساحل مسافتی بعید فاصله دارند، مشاهده شده است.

نکته:گرمایش جهانی، ​توفان های حاره ای و گوانو که نام محلی صنعت تولید کود از مدفوع مرغان دریایی است - حیات مرغان دریایی اینکا را بشدت در معرض خطر قرارداده تا جایی که هم اکنون در فهرست سرخ اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت قرار گرفته اند

لانه ها معمولا در شکاف سنگی مناسب، نقب ها و سوراخ های زیرزمینی دور از دسترس شکارچیان در فضاهای خالی، دهانه غارها و برخی اوقات هم در لانه قدیمی پنگوئن های هومبولت (گونه ای از پنگوئن ها هستند که در آمریکای جنوبی بخصوص در پرو و شیلی زیست می کنند) ساخته می شوند.

مرغ های دریایی اینکا هر ساله دو تخم یا بیشتر می گذارند و بیشتر تخم ها نیز قابلیت تبدیل شدن به جوجه را دارند. عادات غذایی مرغان اینکا منحصربه فرد و در عین حال انعطاف پذیر است.

ماهیان آنچوی، ماهیان اسکولپین و ماهیان نقره ای آب سرد از غذاهای مورد علاقه مرغان دریایی اینکا محسوب می شوند.

گفتنی است این گونه در عین حال آشغال ها و لاشه های به جا مانده از شیرهای دریایی و قایق های ماهیگیری را نیز می خورد و به این دلیل نام رفتگر طبیعت نیز به آن اطلاق شده است.

● گوانو، صنعتی درآمدزا که بلای جان مرغان دریایی شده

تولید کود مرغی یا گوانو یا کود مرغ دریایی در کشورهای پرو و شیلی، صنعتی درآمدزاست. گوانو کود بسیار غنی ای است که عناصر تشکیل دهنده آن عبارتند از اسید فسفریک، اسید کربنیک، اسید اوریک، سایر املاح معدنی، ناخالصی ها و البته نیترات با غلظت بالا.

اساس این صنعت را کود به دست آمده از مدفوع پرندگان دریایی تشکیل می دهد. متاسفانه این صنعت درآمدزا، خسارت های زیست محیطی زیادی را​ با خود به ارمغان آورده است.

در گذشته رسوبات گوانو در برخی جزایر پرو ۵۰ متر عمق داشتند، اما در حال حاضر در بیشتر جزایر ضخامت گوانو تنها به پنج سانتی متر می رسد و همین مساله تصمیم دولت پرو را برای وضع قوانین بازدارنده، راسخ تر کرده است.

بسیاری از پرندگان دریایی به دلیل اغتشاشاتی که در محل سکونتشان ایجاد شده، فوق العاده آسیب پذیر شده اند. مرغ دریایی اینکا نیز از این قاعده مستثنا نبوده است.

تحقیقات نشان می دهد در سال های اولیه شکل گیری صنعت کود مرغی یعنی حدودا در سال ۱۸۵۰ میلادی، میلیون ها مرغ دریایی اینکا در پرو زیست می کرده اند، اما متاسفانه جمعیت این گونه در حال حاضر به پایین ترین رقم ظرف دو قرن اخیر رسیده و این جای نگرانی دارد. با وجود این، گزارش ها حاکی است در برخی قسمت ها هنوز هم مرغان دریایی اینکا فراوانی قابل توجهی دارند. متخصصان، تعداد این گونه را در حال حاضر بیشتر از ۱۵۰ هزار پرنده تخمین می زنند.

● سایر تهدیدات

جریانات گرمی که در ماه دسامبر در جنوب ساحل اقیانوس آرام در آمریکای جنوبی رخ می دهد، با نام ال نینیو شناخته می شو​د. این جریانات دوره ای، قابلیت ​ دار​د که در طیف وسیعی خسارت ایجاد کند.

نابودی جوجه ها، کم شدن مواد غذایی، پراکندگی و دور شدن مرغان دریایی از کلونی های خود ازجمله خسارت های جبران ناپذیر ناشی از این نوع نوسانات است که بشدت جمعیت مرغان اینکا را تهدید می کند. پژوهشگران باور دارند ​ ال نینیو ۱۵ سال پیش جمعیت این گونه را بشدت کاهش داده است.

با وجود این، نباید قابلیت انعطاف پذیری مرغان اینکا را نادیده گرفت. آنها می توانند از هر نوع پوششی اعم از طبیعی یا مصنوعی برای ساخت لانه شان بهره بگیرند. بسیاری از مرغان دریایی اینکا علاقه دارند​ در خانه های متروکه، لانه قدیمی پنگوئن ها و حتی روی موج شکن ها و تیرک های لنگرگاه ها لانه بسازند.

حضور گربه و بویژه موش در جزایری که مرغان دریایی در آنها عادت به لانه سازی دارند، یکی از دلایلی است که امکان لانه سازی را از بسیاری از آنها سلب کرده است.

کاهش تعداد ماهیان آنچوی نیز که غذای اصلی آنها را تشکیل می دهد، یکی از عوامل محدودکننده برای این پرندگان زیبا قلمداد می شود. گفتنی است دولت پرو ممنوعیت های گسترده ای برای صید این ماهیان وضع کرده است، اما کماکان صید غیرقانونی ادامه دارد.

● وضع کنونی و فعالیت های گوناگون حفاظتی

جمعیت مرغان دریایی اینکا در ظرف سال های اخیر کاهش بی سابقه ای را تجربه کرده است. این گونه هم اکنون از نظر طبقه بندی فهرست سرخ اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی در رده در معرض تهدید قرار دارد. بسیاری از سایت های جوجه آوری این گونه جزو ذخیره گاه های زیستی یا مناطق حفاظت شده محسوب می شوند.

این مناطق بدقت توسط ناظران مربوط مورد بازبینی قرار می گیرند، اما با وجود این، باز هم عوامل تهدیدکننده بسیاری بقای این گونه منحصربه فرد را تهدید می کنند.

حضور اجتناب ناپذیر ماهیگیران در محل سکونت این پرندگان یکی از تهدیدات همیشگی است که نتیجه ای ​جز افزایش احتمال آسیب پذیری مرغان دریایی به همراه نداشته است. از این رو، بسیاری از ارگان های دست اندرکار حفاظت​ محیط زیست توصیه کرده اند​ ضوابط عملی و اجرایی مناطق حفاظت شده دریایی در این نواحی خاص جغرافیایی هر چه زودتر پیاده شود تا این پرندگان از یک خطر جدی رهایی پیدا کنند.

منبع: birdlife

مترجم: فرناز حیدری