مصائب سوخت ارزان

بررسی تاثیر طرح تحول بر سیستم حمل و نقل شهری

با واقعی شدن قیمت بنزین و گازوئیل تعداد خودرو های در حال تردد در شهرها به حدود نصف تقلیل خواهد یافت که این امر موجب ایجاد تحرک چشمگیر در سیستم اتوبوس رانی می گردد و همچنین کاهش زمان انتظار مسافرین برای رسیدن اتوبوس را به دنبال خواهد داشت.

در حال حاضر روزانه ۱۵ میلیون سفر و به عبارتی ۱۹ میلیون جابه جایی در شهر تهران صورت می گیرد.

با فعالیت و خدمات رسانی ۶ هزار و ۵۰ دستگاه اتوبوس، روزانه تنها ۳ میلیون و ۸۷۰ هزار جابه جایی و یا ۲ میلیون و ۵۸۰ سفر توسط این وسیله نقلیه عمومی صورت می گیرد و در واقع سهم اتوبوسرانی از حمل و نقل همگانی شهر تهران درحال حاضر تنها ۲/۱۷ درصد است.

هم اکنون ۳۱۰ خط اتوبوس با بیش از ۳ هزار کیلومترطول برای خدمات رسانی اتوبوس های شهر تهران وجود دارد. بر اساس طرح جامع حمل و نقل و ترافیک در سال ۱۴۰۴ تعداد اتوبوس ها باید به ۱۱ هزار دستگاه برسد تا در واقع ۹ هزار دستگاه اتوبوس فعال در ۴۱۰ خط به طول ۳ هزار و ۸۰۰ کیلومتر خدمات رسانی کنند.

بر اساس طرح یادشده مینی بوس ها باید بیشتر در حومه شهر فعالیت کنند وعهده دار تامین دسترسی کامل به شبکه اتوبوسرانی و تامین دسترسی مناطق حومه ای به شهر و بالعکس هستند. همچنین مینی بوس ها باید در قالب ۵۸ خط به طول هزار و ۲۰۰ کیلومترفعالیت کنند که بر این اساس با فعالیت ۴ هزار و ۵۰۰ مینی بوس روزانه ۵۰۰ هزار سفر و به عبارتی ۱ میلیون جابه جایی توسط این وسیله نقلیه عمومی محقق خواهد شد.

از طرف دیگر براساس آمار، پوشش شبکه اتوبوسرانی یعنی نسبت کیلومتر خطوط به میلیون نفر ساکن درکشورهای اروپایی در سال ۲۰۰۶ به طور متوسط ۱۱۵۹بوده که این رقم در تهران ۴۰۰ است و نشان دهنده آن است که باید به کمک سیستم های ریلی این پوشش تکمیل شود و بنابراین نکته اصلی، بهینه سازی سیستم اتوبوسرانی است که باید در طرح جامع حمل و نقل و ترافیک تهران در نظر گرفته شود.

مطالب عنوان شده جهت روشن شدن وضعیت سیستم اتوبوس رانی پایتخت ایران بیان گردید. آنچه مسلم است اینکه ترافیک شدید خصوصا در شهرهای بزرگ، بهره وری سیستم اتوبوس رانی را در حد چشمگیری کاهش داده و همچنین موجب افزایش مصرف سوخت در این سیستم گردیده است.

تصور کنید یک اتوبوس بخواهد از میدان ولی عصر به میدان تجریش برود سرعت متوسط این اتوبوس حدود ۱۵ کیلومتر در ساعت خواهد بود و مسافرین باید یک الی ۵/۱ ساعت در اتوبوس معطل بمانند اما چنانچه خودرو های در حال حرکت در این مسیر به نصف تقلیل یابند سرعت اتوبوس ها به یک باره افزایش قابل توجه خواهد یافت و به ۴۰ کیلومتر در ساعت خواهد رسید به این ترتیب مسافرین مسیر یاد شده را در مدت حدود ۲۰ دقیقه طی می کنند مصرف سوخت نیز به کمتر از نصف خواهد رسید.

با واقعی شدن قیمت بنزین و گازوئیل تعداد خودرو های در حال تردد شهر به حدود نصف تقلیل خواهد یافت که این امر موجب ایجاد تحرک چشمگیر در سیستم اتوبوس رانی می گردد و همچنین کاهش زمان انتظار مسافرین برای رسیدن اتوبوس را به دنبال خواهد داشت.

به این ترتیب سهم حمل و نقل عمومی افزایش می یابد و مردم تمایل بیشتری به استفاده از این سیستم خواهند یافت. مصرف انرژی نیز کاهش قابل توجهی می یابد که با صرفه جویی ناشی از آن می توان سیستم حمل و نقل عمومی درون شهری را تجهیز و نوسازی نمود و آن را با سرعت بیشتری افزایش داد.

نویسنده: صادق تهرانی