اثرات ورزش در سلامت زنان

در دنیای امروز ورزش از اهمیت و مفهوم خاصی برخوردار است، به طوری که سعی می‌شود در همه جا فرهنگ ورزش روزانه جا بیفتد و به این منظور تلاش برای ساخت ورزشگاه‌های بیشتر، پارک‌های …

در دنیای امروز ورزش از اهمیت و مفهوم خاصی برخوردار است، به طوری که سعی می‌شود در همه جا فرهنگ ورزش روزانه جا بیفتد و به این منظور تلاش برای ساخت ورزشگاه‌های بیشتر، پارک‌های در دسترس‌تر و استخرهای فراوان‌تر وجود دارد. از طرفی در رسانه‌ها هم این مساله در نظر گرفته شده و روی آن کار می‌شود تا جایی که در برخی فیلم‌ها حداقل یک صحنه از یک بازیگر مشهور داریم که در حال ورزش است. این فعالیت‌ها به این جهت انجام می‌شود که ثابت شده ورزش منظم و روزانه پیشگیری‌کننده از بسیاری از بیماری‌ها و درمان برخی بیماری‌‌هاست.

یکی از بیماری‌هایی که جزو شایع‌ترین علل مرگ و میر است، بیماری‌های قلبی- عروقی و فشار خون است و می‌دانیم که از عوامل زمینه‌ساز آن چاقی و افزایش میزان چربی‌های خون، دیابت و بی‌تحرکی است. ورزش در کنار تنظیم وزن و کاهش میزان چاقی به‌طور مستقیم بر عملکرد قلب اثر دارد. از طرفی ورزش، حتی در افراد لاغر با فشار خون بالا می‌تواند در کاهش فشار خون موثر باشد، بدون این‌که بیمار دارویی برای کاهش فشار خون استفاده کند. ورزش در کاهش چربی‌های مضر هم موثر است، بخصوص میزان تری‌گلیسیرید خون با ورزش روزانه به‌طور واضحی کاهش می‌یابد. از اثرات مفید دیگر ورزش کمک به تنظیم قند خون است که با سوزاندن قند اضافی موجود در خون اعمال می‌شود. این مساله به قدری اهمیت دارد که در برخی بیماران دیابتی تنها توصیه درمانی، ورزش روزانه است و در بقیه کسانی که دیابت دارند هم در کنار درمان دارویی، ورزش روزانه توصیه می‌شود تا به این ترتیب از میزان داروی مصرفی کاسته شود.

اما در زنان ورزش اهمیت خاص دیگری دارد، چراکه در درمان و پیشگیری از بیماری پوکی استخوان موثر است. این بیماری که در زنان بسیار شایع‌تر از مردان است و با عوارض خطرناکی مثل شکستگی‌های مکرر همراه است با ورزش در سنین مختلف از زیر ۱۸ سال تا سنین یائسگی قابل پیشگیری و درمان است. بخصوص ورزش‌هایی که با فشار بر استخوان‌ها بخصوص پاها همراه است، مثل پیاده‌روی و وزنه‌برداری که در کاهش روند پوکی استخوان بسیار موثر است.

یکی دیگر از اثرات درمانی ورزش اثر آن بر نازایی است، به این ترتیب که ورزش در درمان بیماری تخمدان پلی‌کیستیک یا تنبلی تخمدان موثر است و با کاهش چربی‌های شکمی به تخمک‌گذاری کمک می‌کند. همین‌طور ورزش با اثری که بر روحیه فرد ورزشکار دارد، تاثیر ویژه‌ای بر اثربخشی داروهایی دارد که در درمان نازایی استفاده می‌شود. همچنین ورزش به آزاد شدن هورمون‌هایی منجر می‌شود که در تنظیم عادت ماهانه و تخمک‌گذاری بسیار موثر است.

ورزش در زنان باردار هم نقش ویژه‌ای دارد. در این زنان ورزش از افزایش وزن نامناسب در بارداری می‌کاهد و به یک زایمان مناسب کمک می‌کند، همین طور با تقویت عضلات لگن احتمال افتادگی مثانه را کاهش می‌دهد. البته ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی که احتمال آسیب به شکم یا افتادن مادر در آنها کمتر باشد، در بارداری توصیه می‌شود.

در واقع هر ورزشی که خانم باردار قبل از بارداری داشته، قابل ادامه دادن در دوران بارداری است، البته اگر در مادر خستگی مفرط ایجاد نکند.

دکتر ثریا عالمی ‌

جراح و متخصص زنان و زایمان