سال سختی ها

سال ۸۷, سال سختی ها برای دولت است زیرا از یک سو دولت بر پیگیری روش های پیشین خود اصرار دارد و از سوی دیگر, برخی رودربایستی ها با دولت جای خود را به انتقادات صریح و عریان داده است که این بار به جای اصلاح طلبان, توسط سرشناس ترین عناصر جناح محافظه کار و اصولگرایان بیان می شود

آغاز سال ۸۷ از لحاظ شرایط اقتصادی در داخل کشور، تفاوت زیادی با سال ۸۶ نداشت، در عین حال به وجود آمدن موج ناپایدار و گذرای گرانی در بعضی کشورها، تاثیر خود را بسیار بیشتر از آنچه انتظار می‌رفت بر معیشت ایرانیان آشکار ساخت. اما بسیاری از اصولگرایان حاکم، نه تنها حاضر نبودند احتمال به وجود آمدن سختی‌های بیشتر در سال جدید را بپذیرند، بلکه ابراز شادمانی بیش از حد از تسلط بر مجلس هشتم – و نه پیروزی در انتخابات مجلس– نشان می‌داد که اصولگرایان، سالی مطلوب را در پیش رو دارنـد. عنـاصـر بانفوذ مجلس هفتم، به دست آوردن اکثریت کرسی‌های مجلس هشتم را نشانه ابراز اعتماد مردم به جناح اکثریت مجلس فعلی دانستند و مشاور رئیس جمهور هم مدعی شد که رای مردم در انتخابات اخیر دلیلی بر تایید سیاست‌های جاری دولت است. حتی اگر این ادعاها مطرح نمی‌شد توجه به ترکیب کسانی که لیست‌های انتخاباتی اصولگرایان را نهایی کردند کافی بود تا هر کس بداند مجلس هشتم تحت تسلط کسانی اسـت کـه دیـدگاههای آنها فصل مشترک مواضع تصمیم‌گیران اصلی دولت نهم و برنامه‌ریزان واقعی مجلس هفتم می‌باشد. حضور مشاور رئیس‌جمهور در ترکیب گروه ۶+۵ و برگزاری نشست اصولگرایان مجلس هشتم با احمدی‌نژاد نشان داد که هم پیگیری مــراحـل قبـل از انتخـابـات در همـاهنگـی کـامـل بـا همـراهـان رئیس‌جمهور انجام شده و هم برنامه‌ریزی‌های اصولگرایان در مجلس هشتم به نحوی است که احمدی‌نژاد از آن <ناراضی> نخواهد بود.

از سوی دیگر، رئیس جمهور در تداوم اظهارنظرهای پیشین خـود، باز هم درخصوص به سنگ خوردن تیر دشمنان ایراندر عرصه‌های جهانی سخن گفته و همکاران او آمارهای متعدد از توسعه روابط اقتصادی ایران با سایر کشورها و اشتیاق خارجی‌ها بـرای آوردن سـرمـایه‌های کلان خود به ایران ارائه می‌نمایند. روند شتابنده اعطای وام و کمک به سایر کشورها نیز نشان می دهد که دولت از لحاظ تامین منابع مالی برای پیگیری اهداف خود، هیچگونه احساس کمبودی ندارد . احساس آسودگی سران دولت نهم از عدم وجود مشکل برای انجام وظایف خود، تاکنون در حدی بوده است که رئیس جمهور بارها بر لزوم عبور سریع از معضلات داخلی برای انجام وظایف جهانی سخن گفته و سخنگوی او نیز دیگران را ملامت می کند که < چرا دولت را آنقدر کوچک می شمارند که به جای برنامه ریزی برای حل مشکلات جهانی، حل معضل گوجه فرنگی هموطنان را از دولت نهم طلب می کنند؟ > ‌ ‌

آنچه در بالا آمد نشان می داد که برای نتیجه بخشی برنامه ریزی های داخلی و خارجی دولت نهم، همه مقتضیات فراهم است و هیچ مانعی موجود نیست . البته این ادعا با احساس مردم از افزایش روزافزون مشکلات تطابق نداشت اما رضایت مشاوران نزدیک رئیس جمهور از ترکیب مجلس هشتم و سخنان همراه با اعتماد به نفس رئیس جمهور و تاکید او بر حل مشکلات جهانی پس از رفع سریع مشکلات داخلی، این امید را برای بسیاری از اقشار محروم جامعه ایجاد کرد که می توانند به امید کاهش مشکلات خود باشند و یا حداقل <عدم افزایش مشکلات> را به انتظار بنشینند . در اوج این امیدواری‌ها، نامه احمدی نژاد به الهام، بسیاری از گمانه زنی های خوش بینانه را بر هم زد. رئیس جمهور در پاسخ به استعفای ماه گذشته الهام، یادآوری کرد که <امسال، سال سخت تری است .> او برای اثبات این مدعای خود به <هجوم خودخواهی ها و قدرت طلبی ها و مانع تراشی ها> اشاره کرده است. ‌ ‌

البته نگارنده نیز معتقد است که سال ۸۷، <سال سختی‌ها> برای دولت است. زیرا از یک سو دولت بر پیگیری روش‌های پیشین خود اصرار دارد و از سوی دیگر، برخی رودربایستی ها با دولت‌ جای خود را به انتقادات صریح و عریان داده است که این بار به جای اصلاح‌طلبان، توسط سرشناس‌ترین عناصر جناح محافظه‌کار و اصولگرایان بیان می شود. همچنین به نظر می‌رسد عدم کارایی بـرخـی بـرنـامـه‌ریزی‌ها و مطمئن شدن دولتمردان نسبت به پیامدهای منفی بخشی از سیاست‌گذاریهای داخلی و خارجی دولت نهم، شرایطی را در برابر دولتمردان قرار داده است که گاه آنها را به واکنش‌های عصبی و بی سابقه وادار می‌کند. حملات منحصر به فرد بعضی از نزدیکان رئیس جمهور به دانش جعفری به خاطر انـتقادهای مودبانه اما قاطع او از برنامه‌های اقتصادی دولت، نخستین نمونه از واکنش‌های عصبی نزدیکان و حامیان دولت در سال ۸۷‌ بود. آنچه در نامه احمدی‌نژاد به الهام آمده است را نیز می‌توان دلیلی واضح بر آن دانست که دولت، پیشا‌پیش از همراهی بسیاری از نهادها – حتی مجلسی که نقش حامیان رئیس جمهور در تشکیل آن، غیرقابل تردید است – ناامید شده است و این ناامیدی را در قالب پیش بینی <کارشکنی‌ها و هجوم خودخواهی‌ها و قدرت‌طلبی‌ها در برابر دولت عشق و مهرورزی> بیان کرده است. رئیس جمهور این سخنان را در پاسخ به استعفای الهام مطرح نــمـــوده و علـــت اصلـــی اســتــعــفـــای الــهـــام نـیــز اعـتــراض به مصوبه مجلس برای ممنوعیت تصدی چند شغل توسط اعضای شورای نگهبان و نحوه انعکاس آن در صدا و سیما بود. رئیس جمهور به الهام بشارت داده است که باید منتظرافزایش بی انصافی‌ها و فشارها باشد. در واقع توجه به متن استعفای الهام و عبارات به کار رفته در پاسخ رئیس جمهور نشان می‌دهد که این بار،‌فشارها نه از ناحیه<وام گیرندگان قلدر است که اقساط را پس نمی‌دهند> و نه از جانب <کسانی که از کنار استخرهای شمال شهر، ‌علیه برنامه‌های اقتصادی دولت توطئه می‌کنند> و نه حتی از جانب وزیـر مـعـزول دارایی که به ادعای حامیان رئیس جمهور، در برنامه‌های عدالت محورانه دولت نهم، اخلال می‌کرده است. بلکه رئیس جمهور سال سختی را برای دولت پیش‌بینی کرده است زیرا معتقد است نمونه‌های دیگری از آنچه استعفای الهام را به دنبال داشته است – یک مصوبه مجلس – در برابر دولت قرار خـواهـد گـرفـت. آیـا ایـن پیش‌بینی، جز به معنای ناامیدیرئیس جمهور از همراهی سایر نهادهای حکومتی با برنامه‌های ویژه اوست و این عدم همراهی، آیا مفهومی جز قانع نشدن اصولگرایان مسلط بر سایر ارکان حکومت نسبت به کارآمدی بسیاری از برنامه‌های دولت است؟

‌ ‌پس رئیس جمهور حق دارد که مواجهه با سالی سخت را برای خود و حلقه مشاوران نزدیک خویش پیش‌بینی کند. قاعدتا او تصمیمی به تغییر در روش‌‌های خود ندارد. اصولگرایانی هم که اخیرا انتقادات خود به دولت را علنی کرده‌اند، بعید است حاضر به عقب‌نشینی از اعتراض‌های فزاینده خویش باشند. در این میان تنها می توان به این امید نشست که <سال سختی‌ها برای دولت عشق و مهرورزی> شرایطی ایجاد نکند که مسئولان دولت نهم حتی از حل معضل گوجه فرنگی هم اظهار ناامیدی کنند!