دفع جسم خارجی از بینی

شایع‌ترین علامت وجود جسم خارجی مزمن در بینی، ترشحات عفونی یک طرفه بینی است. این ترشحات بدبو است به طوری که ممکن است اطرافیان کودک به دلیل این بوی آزاردهنده کودکشان را نزد پزشک …

شایع‌ترین علامت وجود جسم خارجی مزمن در بینی، ترشحات عفونی یک طرفه بینی است. این ترشحات بدبو است به طوری که ممکن است اطرافیان کودک به دلیل این بوی آزاردهنده کودکشان را نزد پزشک ببرند.

سایر علائمی که شک وجود جسم خارجی در بینی را برمی‌انگیزاند عبارتند‌از: درد و تحریک بینی، انسداد بینی، خونریزی از بینی، سینوزیت، عطسه و خرخر.

وجود جسم خارجی در بینی باعث التهاب و تخریب مخاط بینی شده و منجر به زخم داخل بینی می‌شود و این امر ممکن است باعث خونریزی از بینی شود.

التهاب مخاطی ناشی از تحریک جسم خارجی می‌تواند باعث مسدود شدن مجاری سینوس‌های داخل بینی شود که به دنبال آن سینوزیت حاصل خواهد شد.

اگر اندازه و نوع جسم خارجی به گونه‌ای باشد که در داخل حفره بینی گیر کرده و منجر به علامتی هم نشود ممکن است تا مدت‌های مدیدی تشخیص داده نشود. در این صورت بتدریج ذرات کلسیم، منیزیم، کربنات و فسفات روی آن رسوب کرده و «سنگ بینی» را درست می‌کنند.اگر با توجه به علائم بیمار و معاینه بالینی پزشک به جسم خارجی مشکوک شود، حتما از والدین در مورد عادت کودکشان سوال خواهد کرد.

در اغلب موارد شرح حال این کودکان مثبت است یعنی والدین و مربیان کودک یا خود شاهد ورود جسم خارجی به بینی کودک بوده‌اند یا تایید می‌کنند که کودک چنین عادتی دارد و قبلا چنین کاری را انجام داده است. معاینه بالینی برای تشخیص قطعی جسم خارجی بینی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

در بسیاری از موارد پزشک با مشاهده داخل بینی کودک جسم خارجی را رویت می‌کند. اگر شرح حال بیمار منفی باشد و پزشک هم در معاینه اثری از جسم خارجی مشاهده نکند باز هم به طور قطع و یقین نمی‌توان گفت که جسم خارجی وجود ندارد. در این صورت معمولا تا بروز علائم تأخیری، تشخیص وجود جسم خارجی به تأخیر می‌افتد. ذرات فلزی و همین‌طور اجسام خارجی کلسیفیته شده در عکس رادیولوژی قابل دیده شدن هستند اما اکثر اجسام خارجی بینی مثل دکمه، ذرات کاغذ و پلاستیک و... در عکس رادیولوژی دیده نمی‌شوند.

برای بیرون آوردن جسم خارجی بینی باید پزشک به امکانات و تجهیزات مورد نیاز این کار دسترسی داشته باشد. اگر سطح جسم خارجی صاف باشد (مثل ساچمه ریز یا دانه تسبیح) و چنانچه بیمار همکاری لازم را نداشته باشد ممکن است هر گونه دستکاری جسم خارجی باعث عقب‌تر رفتن آن شود و حتی ممکن است از طریق ته حلق وارد تراشه شده، آن را مسدود نموده و خطراتی جدی برای بیمار ایجاد کند، بنابراین در مواردی که بیمار به هر دلیلی همکاری لازم را ندارد، بهتر است که این کار تحت بیهوشی عمومی انجام شود.

دکتر محمدحسن عامری

متخصص گوش، حلق و بینی