یکشنبه, ۱۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 5 May, 2024
مجله ویستا

یهود و پیامبر


یهود و پیامبر

درباره علت مهاجرت یهودیان به جزیرهٔ العرب نظریه های مختلفی وجوددارد, از جمله حمله پادشاه آشور, بخت النصر یا نبوكد نصر, به فلسطین و آواره شدن یهود از دیار خود كه بخشی به جزیرهٔ العرب كوچ كردند

بشر برای‌ تكامل‌ خود نیاز به‌ راهنما دارد، لذا خداوند متعال‌ پیامبرانی‌ را برای‌هدایت‌ بشر در طول‌ تاریخ‌ برگزیده‌ است‌، تا آنان‌ را به‌ سعادت‌ برسانند. حضرت‌ موسی‌(ع‌) هم‌ به‌ همین‌ دلیل‌ مبعوث‌ شد، اما پیروان‌ او در طول‌تاریخ‌ برای‌ سود دنیوی‌ خود این‌ دین‌ را تغییر داده‌ و تحریف‌ كردند، حتی‌یهودیان‌ با آنكه‌ نشانه‌های‌ پیامبر اكرم‌ (ص‌) را در تورات‌ خوانده‌ بودند ومنتظر ظهور او بودند، ولی‌ بعد از بعثت‌ دست‌ به‌ كارشكنی‌ زدند، چون‌ آرمانهاو دستورات‌ اسلام‌ با منافع‌ دنیوی‌ آنها مخالف‌ بود. با مروری‌ بر عملكرد یهوددر عصر نبوی‌، می‌توان‌ به‌ حوزه‌های‌ كارشكنی‌ یهود علیه‌ پیامبراكرم‌(ص‌)، علل‌ و پیامدهای‌ این‌ كارشكنی‌ پی‌ برد:

● یهود مهاجر

در باره‌ علت‌ مهاجرت‌ یهودیان‌ به‌ جزیرهٔ‌العرب‌ نظریه‌های‌ مختلفی‌ وجوددارد، از جمله‌:

ـ حمله‌ پادشاه‌ آشور، بخت‌النصر یا نبوكد نصر، به‌ فلسطین‌ و آواره‌ شدن‌یهود از دیار خود كه‌ بخشی‌ به‌ جزیرهٔ‌العرب‌ كوچ‌ كردند.

ـ در ۷۰ میلادی‌ با حمله‌ تیتوس‌ و خرابی‌ معبد یهود، تعدادی‌ از آنها ازفلسطین‌ آواره‌ شدند، عده‌ای‌ هم‌ در سال‌ ۱۳۲ میلادی‌ در اثر شكنجه‌ها وآزار آدریان‌ رومی‌ به‌ این‌ ناحیه‌ مهاجرت‌ كردند.

ـ در اثر تماس‌ بازرگانانی‌ كه‌ در زمان‌ حضرت‌ سلیمان‌(ع‌) و پس‌ از او به‌كشور سبا سفر می‌كردند، مردم‌ جزیرهٔ‌العرب‌ با رسم‌ و آیین‌ یهود آشنا شدند.

ـ در اثر تخطی‌ گروهی‌ از بنی‌ اسرائیل‌ از فرمان‌ پادشاه‌شان‌ از كشور خودرانده‌ شدند و به‌ حجاز رفتند، به‌ نظر یهودیان‌ این‌ اتفاِ در عصر طالوت‌ رخ‌داده‌ است‌.

ـ بر اساس‌ داستان‌ دیگر، یهودیان‌ از فرزندان‌ داوود پیامبرند كه‌ در پی‌ قتل‌یكی‌ از فرزندان‌ حضرت‌ داوود(ع‌) به‌ جزیرهٔ‌العرب‌ گریختند.

- عده‌ای‌ می‌گویند یهود در سپاه‌ نبونید، پادشاه‌ بابل‌ بوده‌اند كه‌ به‌جزیرهٔ‌العرب‌ وارد شدند، اما آثار نبونید این‌ موضوع‌ را تایید نمی‌كند.

۷ ـ در اثر افزایش‌ جمعیت‌ یهود در فلسطین‌، ایشان‌ به‌ دنبال‌ چراگاه‌ به‌سرزمین‌های‌ مجاور مثل‌ مصر، عراِ و جزیرهٔ‌العرب‌ كوچ‌ كردند.

ـ در بعضی‌ روایات‌ آگاهی‌ یهود از ظهور پیامبر جدید در جزیرهٔ‌العرب‌باعث‌ مهاجرت‌ یهود به‌ این‌ منطقه‌ شده‌ است‌. البته‌ تمام‌ این‌ موارد در حدیك‌ نظریه‌ است‌، زیرا هیچ‌ مدرك‌ مكتوبی‌ از گذشته‌ یهود در جزیرهٔ‌العرب‌وجود ندارد.

در مورد اینكه‌ یهود مدینه‌ بومی‌ هستند یا اصیل‌، روایات‌ مغشوش‌ و پراكنده‌است‌، اما به‌ نظر می‌رسد از هر دو گروه‌ بومی‌(عرب‌ یهودی‌ شده‌) و اصیل‌(ازنژاد بنی‌ اسراییل‌) در مدینه‌ ساكن‌ بوده‌اند. گروهی‌ عقیده‌ دارند؛ یهودیان‌مدینه‌ به‌ این‌ طریق‌ یهودی‌ شده‌اند كه‌ زنان‌ جاهلی‌ برای‌ فرزنددار شدن‌ نذرمی‌كردند، فرزندانشان‌ را یهودی‌ كنند، البته‌ این‌ گروه‌ پس‌ از بعثت‌ بعد ازمسلمان‌ شدن‌، فرزندانشان‌ را مجبور می‌كردند مسلمان‌ شوند، در این‌ هنگام‌آیه‌ ـ فی‌ الدّین‌ِ قَد تَبَّیَن‌َ الرُشدُمِن‌َ الْغَی‌ْ(بقره‌/۲)ـ نازل‌ شد و به‌ آنها تذكرداد كه‌ در دین‌ هیچ‌ اجباری‌ نیست‌. البته‌ اوضاع‌ سیاسی‌ و اجتماعی‌ یهود درمدینه‌ به‌ این‌ صورت‌ بود كه‌ قبل‌ از اینكه‌ قبایل‌ اوس‌ و خزرج‌ از سرزمین‌ سباوارد مدینه‌ شوند، یهودیان‌ به‌ تنهایی‌ كنترل‌ اوضاع‌ سیاسی‌ و اقتصادی‌ مدینه‌را در دست‌ داشتند، اما بعد از آمدن‌ قبایل‌ اوس‌ و خزرج‌ به‌ مدینه‌، یهودیان‌موقیعت‌ خود را در خطر دیدند، ناچار با این‌ قبایل‌ پیمان‌ بستند، البته‌ یهوددر این‌ پیمان‌ از موقعیت‌ پایین‌تری‌ نسبت‌ به‌ اوس‌ و خزرج‌ برخوردار بودند. از نظر فرهنگی‌ یهودیان‌ شبیه‌ اعراب‌ بودند. افراد باسواد آنها از علمای‌مذهبی‌ بودند. یهودیان‌ برای‌ اینكه‌ كنترل‌ اقتصادی‌ را در دست‌ بگیرند بین‌دو قبیله‌ اوس‌ و خزرج‌ تفرقه‌ می‌افكندند. رسول‌ خدا(ص‌) هم‌ كه‌ وارد مدینه‌شد، از موضع‌ سیاسی‌ یهود اطلاع‌ داشت‌، به‌ همین‌ علت‌ با یهودیان‌ داخل‌ وخارج‌ مدینه‌ پیمان‌ صلح‌ بست‌ تا برای‌ مبارزه‌ با مشركین‌ نیروی‌ خود رامتمركز كند. بر اساس‌ پیمان‌ نامه‌ یهودیان‌ در دین‌ خود آزاد بودند، اما موظف ‌به‌ پرداخت‌ جزیه‌ بودند، همچنین‌ یهودیان‌ و مسلمانان‌ موقع‌ حمله‌ دشمن‌ باید با هم‌ متحد می‌شدند.

● حوزه‌ كارشكنی‌

حوزه‌ها و قلمروهای‌ كارشكنی‌ یهود را می‌توان‌ در ابعاد زیر بررسی‌ كرد:

- مهم‌ترین‌ عرصه‌ كارشكنی‌های‌ یهود علیه‌ پیامبر، در عرصه‌ نظامی‌است‌. به‌ بیان‌ عمیق‌تر:

بر اساس‌ مدارك‌ و اسناد معتبر یهودیان‌ در طول‌ تاریخ‌، پیامبران‌ زیادی‌ را آزاررسانده‌ و كشته‌اند، حتی‌ آنان‌ پیمان‌ خود با پیامبر(ص‌) را شكستند و برای‌حفظ‌ منافع‌ دنیوی‌ خود به‌ كارشكنی‌ پرداختند، عده‌ای‌ ظاهراً مسلمان‌شدند ولی‌ به‌ جاسوسی‌ پرداختند و از كمك‌ رساندن‌ مسلمین‌ به‌ پیامبرجلوگیری‌ كردند. در این‌ موقع‌ آیه‌ ۱۱۸ سوره‌ آل‌عمران‌ نازل‌ شد. اَیُّهَا الذّین‌َامَنوُا لاتَتَّخِذوا بِطانَهٔ‌ٌ مِن‌ْ دوُنِكُم‌ لا یَألوُنَكُم‌ْ خَبالاً وَدّوا ما عَنِتُّم‌ْ. قَدْ بَدَت‌ِالبغَضْاءُ مِن‌ْ اَفْواهِهِم‌ْ و ما تُخفِی‌ صُدوُرُهُم‌ْ اكْبَرُ قَدْ بَیَّنّا لَكُم‌ُ الأیات‌ِ اِن‌ْ كُنتُم‌تَعْقِلوُن‌. خداوند در این‌ آیه‌ دستور می‌دهد مسلمانان‌ راز خود را در بین‌بیگانگان‌ افشا نكنند، خداوند در این‌ آیه‌ از باطن‌ دشمنان‌ خبر می‌دهد ویادآوری‌ می‌كند كه‌ آنها شایسته‌ دوستی‌ نیستند، و به‌ این‌ صورت‌ نقشه‌ یهودبر هم‌ ریخت‌. نمونه‌ای‌ از جاسوسی‌ یهودیان‌، در جنگ‌ احزاب‌ است‌. آنها باوجود داشتن‌ پیمان‌ با مسلمانان‌ به‌ صورت‌ ستون‌ پنجم‌، سپاه‌ ده‌ هزار نفری‌احزاب‌(قبایل‌ چندگانه‌ عرب‌ و یهود) را یاری‌ كردند. وقتی‌ احزاب‌ شكست‌خوردند، پیامبر(ص‌) بر اساس‌ مفاد پیمان‌ نامه‌ با آنها رفتار نمودند.

رفع‌ اختلافات‌ بین‌ دو قبیله‌ اوس‌ و خزرج‌(اختلافات‌ ۲۰ ساله‌)از مشكلات‌رسول‌ خدا(ص‌) بعد از هجرت‌ به‌ مدینه‌ بود. بعد از صلح‌ این‌ دو، یهود شروع‌به‌ تفرقه‌ افكنی‌ كردند، اما پیامبر مردم‌ را هوشیار نمودند و دوباره‌ صلح‌ رابرقرار كرد. آیه‌ ۱۰۰ سوره‌ آل‌ عمران‌ در این‌ باره‌ است‌ و مسلمانان‌ را ازاطاعت‌ از اهل‌ كتاب‌ منع‌ می‌كند. یا اَیُّها الَّذین‌َ امَنوُا اِن‌ْ تُطیعُوا فَریقاً مِن‌ الَّذین‌َأوُتوُا الكتاب‌َ یَرُدُّكُم‌ بَعْدَ ایمانِكُم‌ كافِرین‌. به‌ نظر نویسنده‌ كتاب‌، این‌ آیه‌خطاب‌ به‌ تمام‌ مسلمانان‌ در همه‌ زمانهاست‌ و آنها را از توطئه‌ دشمن‌ آگاه‌می‌كند، اما مصداِ این‌ آیه‌ در اوایل‌ هجرت‌ مسلمانان‌ به‌ مدینه‌، مشركان‌ ویهودند. آن‌ها از راههای‌ مختلف‌ به‌ پیامبر فشار می‌آوردند، از جمله‌ جنگهای‌بدر و احد با مشركین‌ و درگیری‌ با قبایل‌ بنی‌قینقاع‌ و بنی‌ قریظه‌ و یهود خیبر، مقاومت‌ در برابر این‌ فشارها فقط‌ با الطاف‌ الهی‌ و كمك‌های‌ غیبی‌ ممكن‌شد.

از جمله‌ كارهای‌ كه‌ یهود برای‌ كارشكنی‌ انجام‌ دادند، ایجاد ناامنی‌ و فتنه‌ بود. بعد از پیروزی‌ مسلمانان‌ در جنگ‌ بدر یهود بنی‌قینقاع‌ از شدت‌ ناراحتی‌شروع‌ به‌ فتنه‌ انگیزی‌ و گفتن‌ شعارهای‌ توهین‌آمیز كردند. رسول‌ خدا(ص‌)درپاسخ‌، نشانه‌های‌ پیامبری‌ خود در تورات‌ را گوشزد نموده‌ و آنها را بیم‌ داد، بنی‌قینقاع‌ به‌ جای‌ عبرت‌ گرفتن‌، قدرت‌ نظامی‌ خود را به‌ رخ‌ پیامبر كشیدند واو را تشویق‌ به‌ جنگ‌ كردند، پیامبر(ص‌)سكوت‌ كرد، اما مسلمین‌ منتظرفرصت‌ انتقام‌ بودند. آیات‌ ۱۲ و ۱۳ سوره‌ آل‌ عمران‌ نازل‌ شد و شكست‌ زودهنگام‌ یهودیان‌ و محشور شدن‌ آنها در جهنم‌ را خبر داد. یهودیان‌ بنی‌ قینقاع‌به‌ فتنه‌ انگیزی‌ ادامه‌ دادند چنانكه‌ در شوال‌ سال‌ دوم‌ هجری‌ جوانی‌ از بنی‌قینقاع‌ به‌ زنی‌ مسلمان‌ توهین‌ كرد، زن‌ مسلمان‌ تقاضای‌ كمك‌ نمود. مردی‌مسلمان‌ آن‌ جوان‌ یهودی‌ را كشت‌، در عوض‌ یهودیان‌ نیز او را به‌ قتل‌رساندند، در ادامه‌ یهودیان‌ به‌ قلعه‌های‌ خود رفته‌ و آماده‌ جنگ‌ شدند. پیامبر(ص‌)پس‌ از فتح‌ قلعه‌ دستور داد آنها از مدینه‌ خارج‌ شوند.

قبیله‌ دیگر یهودیان‌ بنی‌نضیر با طرح‌ نقشه‌ قتل‌ پیامبر پیمان‌ را شكستند. خداوند پیامبر را از نقشه‌ آنان‌ آگاه‌ كرد و توطئه‌ آنها بی‌ نتیجه‌ ماند. یكی‌ ازیهودیان‌ به‌ نام‌ كنانهٔ‌ بن‌ صویرا گفت‌: قسم‌ به‌ تورات‌ او پیامبر خداست‌ كه‌نشانه‌ هایش‌ در تورات‌ آمده‌ است‌، یهودیان‌ به‌ سخنان‌ او توجهی‌ نكردند، به‌این‌ صورت‌ قبیله‌ای‌ دیگر از یهودیان‌ دشمنی‌ خود را با پیامبر آشكار كرد. پیامبر(ص‌)در پاسخ‌ به‌ این‌ خیانت‌ قصد جنگ‌ با آنها را داشت‌، در نتیجه‌ آنهایا باید مسلمان‌ می‌شدند و یا وطن‌ خود را ترك‌ می‌كردند، آنها از شدت‌تعصب‌ ترك‌ وطن‌ را انتخاب‌ كردند. بعضی‌ از مفسرین‌ شأن‌ نزول‌ سوره‌ حشررا این‌ اتفاِ می‌دانند. خداوند در این‌ سوره‌ مجازات‌ این‌ عده‌ را ترك‌ وطن‌معرفی‌ می‌كند و می‌فرماید: اگر خداوند این‌ مجازات‌ را تعیین‌ نكرده‌ بودعلاوه‌ بر عذاب‌ دنیا در آخرت‌ هم‌ مجازات‌ می‌شدند.

در ادامه‌ كارشكنی‌های‌ سران‌ یهود با قبایل‌ دیگر و بت‌پرستان‌، احزابی‌ راتشكیل‌ دادند و در مقابل‌ مسلمانان‌ قرار گرفتند و مخالفان‌ را از نظر نظامی‌ واقتصادی‌ یاری‌ كردند. سران‌ یهود مردم‌ عادی‌ یهودی‌ را با حیله‌ تحریك‌ به‌مخالفت‌ و كارشكنی‌ كردند. سران‌ قبیله‌ بنی‌نضیر كه‌ در اثر خیانت‌ اخراج‌شده‌ بودند عده‌ای‌ به‌ شام‌ وگروهی‌ به‌ خیبر رفتند، سپس‌ این‌ دو دسته‌ به‌ مكه‌رفته‌ و قریش‌ را بر ضد پیامبر شورانیدند. در نتیجه‌ می‌توان‌ گفت‌، سران‌بنی‌نضیر و عده‌ای‌ از بنی‌وائل‌ زمینه‌ جنگ‌ احزاب‌ را ایجادكردند. نقشه‌ جنگ‌احزاب‌ كه‌ برای‌ نابودی‌ اسلام‌ طراحی‌ شده‌ بود در تاریخ‌ اعراب‌ بی‌نضیراست‌. سران‌ بنی‌نضیر با تطمیع‌ و تحریك‌ قبایل‌ مختلف‌ یهودی‌ وبت‌پرست‌، سپاه‌ ده‌ هزار نفری‌ گرد آوردند كه‌ به‌ صورت‌ سه‌ لشكر به‌ طرف‌مدینه‌ حركت‌ كردند. وقتی‌ به‌ مدینه‌ رسیدند، خندقی‌ اطراف‌ شهر دیدند كه‌هیچ‌ كس‌ نمی‌توانست‌ از آن‌ عبور كند.

بعضی‌ها می‌گفتند این‌ طرح‌ عرب‌ نیست‌، پیشنهاد یك‌ ایرانی‌ است‌. وقتی‌دیدند عبور غیر ممكن‌ است‌، اردو زدند، چند بار حمله‌ كردند، اما مسلمانان‌مقابله‌ كردند. آنها یك‌ ماه‌ بی‌ نتیجه‌ آنجا ماندند، در نتیجه‌ با سران‌ بنی‌ قریظه‌ارتباط‌ برقرار كردند و آنها را تحریك‌ به‌ پیمان‌ شكنی‌ كردند تا از داخل‌ مدینه‌با مسلمانان‌ درگیر شوند و سپاه‌ كفر بتواند از خندِ عبور كنند. ابتدابنی‌قریظه‌ قبول‌ نمی‌كردند، اما با پافشاری‌ مداوم‌ سران‌ كفر و یهود پذیرفتند. از بین‌ آنها پیرمرد یهودی‌ تذكر داد كه‌: اگر این‌ محمد(ص‌) همان‌ پیامبری‌باشد كه‌ در تورات‌ وعده‌ داده‌ شده‌، هیچ‌ سپاهی‌ توان‌ مقابله‌ با او راندارد، ولی‌ حی‌ بن‌ اخطب‌(یكی‌ از سران‌ یهود) گفت‌ محّمد(ص‌) از فرزندان‌اسماعیل‌ است‌ اما آن‌ پیامبر كه‌ در تورات‌ نام‌ برده‌ شده‌ از بنی‌اسرائیل‌می‌باشد. بنی‌ قریظه‌ بعد از پیمان‌ شكنی‌ چاره‌ای‌ جز جنگ‌ با پیامبرنداشتند، پس‌ به‌ وسایل‌ مختلف‌ كار شكنی‌ كردند. پیامبر(ص‌)به‌ مسلمانان‌مژده‌ پیروزی‌ داد. بنی‌قریظه‌ نقشه‌ كشیدند كه‌ با دوهزار نفر به‌ شهر حمله‌كنند و آن‌ را غارت‌ كنند. پیامبر(ص‌)پانصد نفر را مأمور كرد در شهر بگردند وتكبیر بگویند تا زنان‌ و كودكان‌ آرامش‌ یابند. خداوند در آیه‌ ۱۰ سوره‌ احزاب‌این‌ حادثه‌ را وصف‌ می‌كند و می‌گوید كه‌ از شدت‌ ترس‌ مسلمانان‌چشمانشان‌ خیره‌ و جانهایشان‌ به‌ لب‌ رسیده‌ بود. اِذْ جاءوُكُم‌ْ مِن‌ْ فَوْقِكُم‌ْ و مِن‌ْاَسْفَل‌َ مِنْكُم‌ْ و اِذْ زاغَت‌ِ الأبْصارُ وَ بَلَغَت‌ِ القُلُوب‌ُ الحَناجِرَ و تَظُنُّون‌َ بِاَللهِ الظُّنُوناَ. در این‌ موقع‌ نعیم‌ ابن‌ مسعود كه‌ یك‌ یهودی‌ تازه‌ مسلمان‌ شده‌ بود، یك‌ نقشه‌تاكتیكی‌ ارائه‌ داد. بوسیله‌ این‌ نقشه‌ بین‌ گروههای‌ یهودی‌ و بت‌ پرستان‌درگیری‌ ایجاد شد، هر گروه‌ از جنگ‌ صرف‌ نظر كردند و عقب‌ نشینی‌نمودند. خداوند بوسیله‌ جبرئیل‌ به‌ پیامبر وحی‌ كرد كه‌ بنی‌قریظه‌ را تنبیه‌كند. پیامبر هم‌ طبق‌ پیمان‌ نامه‌ با آنها رفتار كرد.

صاحب اثر : مرتضی‌ شیرودی‌


شما در حال مطالعه صفحه 1 از یک مقاله 5 صفحه ای هستید. لطفا صفحات دیگر این مقاله را نیز مطالعه فرمایید.