آرمانشهر بیت المقدس

شهری که نام آن رمز و رازهای فراوان برمی انگیزد و خیال را بال و پر می دهد به نظر می رسد در این شهر عجیب و غریب همه چیز باید عجیب و غریب باشد»

«بیت ‏المقدس برفراز؛

شهری که نام آن رمز و رازهای فراوان برمی ‏انگیزد و خیال را بال و پر می‏دهد: به نظر می‏رسد در این شهر عجیب و غریب همه چیز باید عجیب و غریب باشد».

▪ شاتوبریان (۱۸۱۱) «سفر از پاریس به بیت ‏المقدس»

بیت ‏المقدس امروزه به سبب تضادهای چشم‏گیر و گوناگونی ‏هایش، بار دیگر به عنوان عالم صغیر کل جهان مطرح شده است. کافی است آدم بر سر یک چهارراه بایستد تا گلچینی از انواع و اقسام مردم جهان را ببینند، جماعتی که هر کدام متعلق به کشور یا قرن متفاوتی هستند.

من از سال ۱۹۵۰ این جماعت را تماشا کرده‏ ام، جماعتی که هیچکس نمی‏توانست شکل‏گیری آن را تصور یا برنامه ‏ریزی کند. دولت اسرائیل دروازه ‏های بیت‏ المقدس را به روی هر یهودی که مایل به ورود باشد باز کرده است. از آن زمان، یهودیان تقریبا از تمام نقاط جهان به این شهر آمده ‏اند و در شهر حضرت مسیح با ماگویاهای ژاپنی،۱ اعضای ۴۵ فرقه مختلف مسیحی و مسلمانان با آئین‏های گوناگون و ریشه ‏های جغرافیایی مختلف همسایه شده‏ اند.

کاسب‏های بخش قدیمی شهر، اجناس خود را به عابرین عرضه می‏کنند و طبق آئین باستانی کاسبی، بر سر قیمت‏ها چانه می‏زنند. پیشخوان مغازه ‏ها، بسته به این که در چه فصلی باشیم، پر از پرتقال، خرما، ‌انگور و یا دیگر میوه‏ ها و سبزی‏هایی است که در باغ‏ها و جالیزهای فراوان شهر کشت می‏شوند.

در خیابان‏های باریک بخش قدیمی شهر؛ ادویه، بخور، شیرینی،‌ زیورآلات مذهبی و صنایع دستی چوبی و فلزی ساخته شده با تکنیک‏های قدیمی، در مغازه ‏ها مشاهده می‏شود. در همین جاست که ده‏ها هزار زائر از همه جای دنیای مسیحیت برای زیارت آرامگاه مسیح گرد می ‏‏آیند.

در کنار یهودیت و مسیحیت، دین دیگری توجه ویژه‏ ای در این شهر برانگیخته است، زیرا بیت‏ المقدس همچنین جایی است که حضرت محمد(ص) به بهشت خدا عروج کرد تا با ابراهیم، موسی و مسیح ملاقات کند. کل بیت ‏المقدس ( تمام سی قرن تاریخ سرشار) در یک محوطه محصور نود هکتاری تمرکز یافته است.

این شهر در تورات (عهد عتیق)، انجیل (عهد جدید) و قرآن (کتاب تجلی تمام کتب الهی از زمان ابراهیم)‌ ریشه دارد. پس از اعلامیه «بالفور (۱۹۱۷)» و قطعنامه ‏های ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷ سازمان ملل که زمینه تاسیس دو کشور (یکی اسرائیلی و یکی فلسطینی) را در اطراف بیت ‏المقدس، زیر نظر سازمان ملل فراهم آورد، بیت ‏المقدس بازسازی شده به وطن اسرائیلی ‏ها تبدیل شد.

قرار بود بازگشت به وطن، زمینه‏ ساز آشتی تمام فرزندان ابراهیم (یهودیان، مسیحیان و مسلمانان) شود و آنها را قادر سازد تا با هم به هدف مشترکشان دست یابند: به میثاق جهانشمول انسانی

کشمکشی که سازمان ملل امیدوار بود از میان برود، تا امروز به شکل جنگ میان دولت اسرائیل و نمایندگان مردم فلسطین، ادامه یافته است. تاسیس دولت فلسطینی به پایان خشونتی که هنوز هم شهر صلح و آرامش را به خاک و خون کشانده، ‌کمک خواهد کرد. اتحاد دو حکومت، یکی اسرائیلی و دیگری فلسطینی در یک کنفدراسیون باز به روی دیگر کشورهای خاورمیانه، می‏تواند صلح و پیشرفت را در آینده برای همه به ارمغان آورد.

اما هیچکس نمی‏تواند از این شهر سخن بگوید بدون آن که به پیامبران بیت‏ المقدس، تراژدی‏ های تاریخ آن و آوارگی دو هزار ساله مردمش اشاره کند.

تاسیس حکومت اسرائیل و پیامدهای غم ‏انگیز آن برای مسلمانان، مخالفت اعراب با تشکیل یک حکومت فلسطینی، کشمکش‏های لاینحل حاصل از آن و بن‏ بست‏های متعاقب آن، بر اثر جنگی که آدم جرات نام بردن از آن ندارد، وضعیت را بدتر هم کرد.

هیچ جنگی نمی‏تواند اختلاف بین دو ملت و سه مذهبی را که در بیت‏ المقدس خونین سهیم هستند، فیصله دهد. بیایید بپذیریم و اعلام کنیم که این شهر پایتخت تاریخی سه دینی است که در آن ریشه دارند. بیایید با تقسیم مسئولیت‏های مردمی که در بیت ‏المقدس زندگی می‏کنند، ‌به آنها وحدت ببخشیم : هم اکنون هم مکان‏های مقدس هر یک از ادیان به دست خود آنها اداره می‏شود.

بیایید تورات عبری،‌ انجیل یونانی و قرآن عربی به همان چیزی که در اصل برای آن نازل شده اند برگردانیم:

صلح و آشتی. بگذاریم بیت ‏المقدس سرانجام به یک پایتخت الگو برای صلح جهانی تبدیل شود: یعنی همان رویای پیامبران سه دین ابراهیمی.

آیا این باور که در کشور جدید و در پایتخت تازه اش، مسلمانان، مسیحیان و یهودیان می توانند با صلح در کنار هم زندگی کنند، یک رویا بافی است؟ اگر این طور فکر می‏کنید، بدانید که آینده صلح جهانی به تحقق این آرمان رویایی بستگی دارد. و شاید به همین خاطر است که در دعاهای منتسب به حضرت داوود می‏خوانیم:

برای صلح در بیت‏ المقدس دعا کنید!

● مزامیر داوود تهیلیم ۶/۱۲۲

آری، بیائید برای صلح در بیت المقدس دعا کنیم، صلحی که می تواند صلح دیگر فرهنگ های جهان را تحت ‏الشعاع قرار دهد، آن هنگام که، همه مردان و زنان یکدیگر را برادر و خواهر خویش بشمارند.

منبع: مجله پیام یونسکو/ بهمن۸۰/ شماره۳۷۶

۱- گروهی از مسیحیان ژاپنی که از زمان جنگ جهانی دوم کوشیده ‏اند با مسیحیت سنتی، «مردمان انجیل» و یهودیت، پیوندهای نزدیکتری برقرار سازند.

*«آندره شوارکی» انجیل را ترجمه کرده است و چندین کتاب نوشته است.

از جمله آثار تازه او، کتاب

Ville sanctuaire و Jrusalem از انتشارات «دو روشه»، در سال ۱۹۹۷ و همچنین کتاب Le feu de l۰۳۹;Alliance از انتشارات «بایارد» در سال ۲۰۰۱ است.