نردبام آسمان؛ درامی تاریخی- علمی

به تصویر کشیده شدن زندگی دانشمندان و بزرگانی که در گذشته های بسیار دور می زیستند، از چند جنبه هم دارای اهمیت است و هم جاذبه. به هر حال بخشی از هویت ما در گرو شناخت هرچه بیشتر افرادی …

به تصویر کشیده شدن زندگی دانشمندان و بزرگانی که در گذشته های بسیار دور می زیستند، از چند جنبه هم دارای اهمیت است و هم جاذبه. به هر حال بخشی از هویت ما در گرو شناخت هرچه بیشتر افرادی چون «غیاث الدین جمشید کاشانی» است که بخش هایی از زندگی و تلاش های او در سریال «نردبام آسمان» به نمایش درآمده است. این شناخت، از بسیاری از انحرافات، از جمله غربزدگی و سرخوردگی در مقابل پیشرفت های سایر جوامع و ملل می کاهد و عشق و افتخار به کشورمان را در آحاد ملت نهادینه می سازد. یکی از ابعاد مهم این گونه سریال ها، توجه به تاریخ است. با توجه به عبارت «گذشته، چراغ راه آینده است» آثاری از این دست، صرفا درام هایی تصویری درباره گذشته نیستند، بلکه عبرت هایی برای حال و آینده اند. بنابراین «نردبام آسمان» به کارگردانی محمدحسین لطیفی را باید حاصل یک تصمیم گیری درست و همت متعالی دانست. چون در این سریال با تلاش های یک دانشمند بزرگ، اما گمنام آشنا شدیم. غیاث الدین جمشید کاشانی، ستاره علمی ایران که در قرون ۷ و ۸ هجری قمری زندگی می کرد. او ریاضیدان، منجم، کاشف عدد پی و فیلسوف بود. ضمن این که اصلی ترین مدار کره ماه به نام غیاث الدین ثبت شده است. بسیاری از مردم کشورمان، این دانشمند را نمی شناسند، اما رساله ریاضی او در دانشگاه های قاره های آمریکا و اروپا تدریس می شود.

در سریال نردبام آسمان، سعی شده علاوه بر معرفی فعالیت های علمی این دانشمند، ابعادی از زندگی خصوصی و پرفراز و نشیب او نیز ترسیم شود. البته این ضرورت درام است و در هر کار تاریخ می بایست، با تکیه بر واقعیت ها، به داستان اصلی شاخ و برگ داد. درام، با ضرباهنگی متناسب آغاز شد؛ غیاث الدین در میان تهاجم مرگ بار مغول ها متولد شد؛ نمادی از حیات دائمی ایران، با وجود تهاجم اقوام گوناگون. و مثالی از رویش در کنار مرگ و نیستی. مسئله ای که امروز هم برای ما درحال رخ دادن است. جامعه امروز ما هم تحت حملات گوناگونی است. هشت سال جنگ نظامی بر ما تحمیل شد و الآن در برابر شبیخون فرهنگی دشمنان این آب و خاک قرار داریم. اما در کنار یورشی، رویشی وجود دارد که آینده را خواهد ساخت.

سریال نردبام آسمان دارای داستانی سهل و ممتنع است. از این نظر مخاطب با آن به خوبی ارتباط برقرار می کند. داستان ساده و قابل فهم و فاقد پیچیدگی های غیر ضروری، لازمه یک فیلم تاریخی است که این مجموعه به خوبی از پس آن برآمده است.

یکی از ابعاد شخصیتی غیاث الدین، ویژگی های عرفانی و معرفت شناختی اوست که در برخی قسمت ها اشاراتی به آن ها می شود. اما جا داشت که بیشتر به آن پرداخته شود تا غنای معنوی و محتوایی کار بالا برود.

یکی از نکات قابل توجه «نردبام آسمان» تنوع بازیگران و چهره های مختلف است. مثلاً داریوش کاردان و جمشید جلیلوند را معمولاً به عنوان مجری و گوینده در صداوسیما می دیدیم، اما این بار هر دوی آن ها بازیگر نقش آدم هایی مربوط به صدها سال پیش هستند و نسبتاً از پس این کار برآمده اند. در مجموع «نردبام آسمان» کاری ارزنده محسوب می شود که بخشی از تاریخ معرفت و علم و همت هایی که بشر امروز از آن بهره می برد را به تصویر کشیده است.

رضاخراسانی