یک خانواده خوشحال

چگونه ارتباطات خانوادگی مان را درست کنیم

تابستان و تعطیلاتش بهانه خوبی است تا ما بیشتر در جمع خانواده‌مان حضور داشته باشیم. ماه رمضان و موقعیت خاصش بیشتر از همیشه اعضای یک خانواده را در افطاری‌ها و سحری‌ها دور هم جمع می‌کند. برای همین خانواده و ارتباطات خانوادگی، نقش پررنگ‌تری در این زمان پیدا می‌کند. اما همیشه این ارتباطات، ارتباط درست و موثری نیست و گاهی می‌تواند فضای آرام و شاد یک خانواده را به فضایی ناآرام و پر استرس تبدیل کند. شاید دلیل اصلی‌اش این است که ما هیچ وقت ارتباطات خانوادگی‌مان را جدی نمی‌گیریم! می‌شود در کنار افراد خانواده از با هم بودن‌مان لذت ببریم و زندگی شادی داشته باشیم تنها به این شرط که بلد باشیم چگونه ارتباط درستی با اعضای خانواده‌مان برقرار کنیم.

● نکاتی برای ارتباطات درست!

شاید گاهی به ارتباط بین اعضای یک خانواده، به مهر و محبتی که بین آن‌ها وجود دارد، به آرامشی که در خانواده آن‌ها حکم فرماست، حسودی کرده باشیم. در عوض از محیط خانواده خودمان خوش‌مان نیاید چون افراد خانواده دائم در نقش مرغ و خروس، سر کوچک‌ترین اتفاق ممکن است به جان هم بپرند و دائم روی اعصاب و روان هم راه بروند. آن وقت است خانه‌مان چیزی کم از یک جهنم ندارد! تحقیقات نشان داده است برخلاف تصور همگان روابط خانوادگی مهم‌ترین عامل شادی در بین نوجوانان و جوانان است پس در کنار اهمیت وجود خانواده در زندگی، بهداشت روانی و روابط درست بین افراد یک خانواده می‌تواند شادی و نشاط ما را تضمین کند. برای این که شما هم بتوانید خانواده آرامی داشته باشید لازم نیست نقش پدر و مادر را داشته باشید. فقط کافی است در ارتباط با اعضای خانواده‌تان، به یک‌سری نکات و ظرافت‌ها دقت بیشتری کنید:

● احترام بگذارید

آدم‌هایی که ارزش وجودی خودشان را می‌دانند، هیچ وقت حاضر نمی‌شوند به خودشان بی‌احترامی کنند و به هیچ وجه به دیگران هم بی‌احترامی نخواهند کرد. کسانی که برای خودشان ارزش قائل باشند برای نظر و اعتقاد دیگران هم ارزش قائل‌اند و به آن‌ها احترام می‌گذارند. یکی از مهم‌ترین کلیدهای آرامش و شادی در خانواده، همین احترام به یکدیگر است که اگر در خانواده وجود نداشته باشد واویلا می‌شود! و جمع خانوادگی تبدیل می‌شود به میدان جنگ و مبارزه، هر کسی هم در آن تلاش می‌کند حق خودش را از دیگران بگیرد و حرف خودش را به کرسی بنشاند.

● به محدودیت‌ها توجه کنید

وقتی شما به عنوان یک عضو خانواده بدانید خانواده شما چه محدودیت‌هایی دارد، دیگر پای‌تان را در یک کفش نمی‌کنید من فلان چیز را می‌خواهم یا حتما باید فلان‌جا بروم. وقتی محدودیت‌های‌تان را بشناسید و به آن توجه کنید، دیگر انتظارات غیر منطقی از هم‌دیگر ندارید و برای رسیدن به خواسته‌های‌تان نه به خودتان استرس و فشار روانی وارد می‌کنید نه به اعضای خانواده‌تان.

● علت‌ها را پیدا کنید

اگر بدانید پشت هر رفتاری از اعضای خانواده‌تان علتی وجود دارد، سریع طرف را متهم به بد بودن نمی‌کنید. آن وقت از رفتار زشت خواهرتان ناراحت نمی‌شوید، از رفتار پدرتان دلگیر نمی‌شوید. سریع جبهه نمی‌گیرید و به جان هم نمی‌افتید. وقتی علت یک رفتار را پیدا کنید می‌توانید رفتار مناسبی در مقابل آن داشته باشید و فضای خانواده را ناآرام نکنید. شاید علت رفتار خواهرتان به دلیل مشکل درسی باشد، شاید پدرتان از مشکلات مالی رنج می‌برد یا شاید مادرتان... همه این‌ها می‌تواند دلیل رفتارهای ناپسند افراد شود. حتی وقتی خودشان نمی‌خواهند و قصد چنین رفتاری را ندارند.

گاهی وقت‌ها نیاز های ما محرکی می‌شوند برای این که، نوع خاصی رفتار کنیم و عمل خاصی انجام دهیم و رفتار تنش‌زایی را در خانواده‌مان ایجاد کنیم. بنابراین اگر به نیازهای خود و خانواده‌مان توجه کنیم، بهتر می‌توانیم رفتارهایمان را کنترل کنیم یا به خانواده‌مان در ایجاد آرامش و رفتار درست کمک کنیم.

● قانون‌های نانوشته در روابط خانوادگی

همیشه بعضی قوانین در روابط بین یک جمع خانوادگی وجود دارد که شاید هیچ جایی نوشته نشده باشد یا به اسم خانواده نباشد. اما اگر این قوانین و اصول در خانواده شما حکمرانی کند، شما هم خیلی راحت تبدیل می‌شوید به یک خانواده سالم و موفق.

▪ برای ایجاد یک رابطه قوی باید به هم اعتماد کنید. به نظر عقیده و صحبت اعضای خانواده‌تان اعتماد داشته باشید، فراموش نکنید اعتماد پایه اصلی استحکام یک رابطه است و شک و تردید، ویران‌گر و متلاشی کننده روابط است.

▪ در موقعیت‌ها و شرایط مختلف زندگی در کنار خانواده‌‌تان باشید. تماشاچی زندگی نباشید و در همه شرایط حضور فعالی داشته باشید. هم‌دلی هم‌فکری و همکاری نقش و حضور شما را در خانواده پر رنگ می‌کند و باعث می‌شود شما به یکدیگر نزدیک‌تر شوید.

▪ اگر چیزی هست که در خانواده شما را آزار می‌دهد یا شما از آن ناراحت هستید، قبل از این که به کینه یا دل‌خوری بزرگی تبدیل شود حتما آن‌را بیان کنید. صحبت کردن اعضای خانواده نقش کلیدی در نزدیکی آن‌ها به هم دارد. مخصوصا که این صحبت‌ها می‌تواند خیلی کدورت‌ها و سوء تفاهم‌ها را برطرف کند. همیشه زمانی برای حرف زدن با هم در طول روز داشته باشید.

▪ شوخی‌های خودتان را مدیریت کنید. این که دائم به شوخی یکدیگر را در خانه ضایع کنید و مسخره بازی در بیاورید شاید معنی یک شوخی ساده را داشته باشد، اما به مرور باعث ایجاد ناراحتی بین اعضای خانواده می‌شود. سعی کنید هیچ گاه به عقاید و نظرات هم در خانواده نخندید و آن‌ها را مسخره نکنید و در عوض به آن احترام بگذارید.

▪ حریم شخصی هم را حفظ کنید. از خواهر کوچک‌تر شما تا پدرتان برای خودشان یک حریم خصوصی دارند که دوست ندارند کسی واردش شود. پس شما هم این حریم را نشکنید. این کار هم افراد خانواده‌تان را ناراحت می‌کند و هم اعتماد شما را نسبت به هم کم می‌کند.

▪ بیماری و گرفتاری دو اتفاق مهم است که افراد در زمان آن احساس تنهایی می‌کنند. اگر یکی از افراد خانواده‌تان بیمار شد یا مشکلی برایش پیش آمد حتی اگر کاری نمی‌توانید برایش انجام دهید، بیشتر از گذشته به او توجه و محبت کنید. بگذارید بداند که در خانواده کسی نگرانش است.

▪ قرار نیست سرخوش و خوشحال روزها و شب ها تنها کنار هم زندگی کنید، اگر قرار باشد خانواده پویایی باشید به رشد و پیشرفت یکدیگر توجه کنید. اجازه ندهید چیزی جلوی رشد خانواده شما را بگیرد. در همه موقعیت‌ها به مسائل مالی، فکر و خواسته‌های هم توجه کنید.

▪ برای زندگی خانوادگی‌تان با هم برنامه‌ریزی کنید. درست است که هر کسی برای خودش یک برنامه‌ریزی شخصی دارد اما برای تداوم و رشد خانواده‌تان، یک برنامه‌ریزی کلی داشته باشید. بنشینید و برای خانواده‌تان آرمان و هدفی را تعریف و برای رسیدن به آن برنامه‌ریزی کنید.

▪ افرادی که در خانواده شما هستند هم خون شما هستند نه دشمن جانی‌تان!!! پس سعی نکنید تا یک نفر از شما اشتباه کرد بلافاصله عکس العمل نشان دهید و تلافی کنید! یادتان باشد آدم‌ها ممکن است اشتباه کنند و فراموش نکنید گذشت نقش بزرگی در خوشبختی خانواده‌تان دارد.

▪ وقتی مشکلی برای خانواده‌تان پیش می‌آید، چپ و راست به دنبال مقصر نباشید و هی تقصیر آن را به گردن هم نیندازید. زمانی یک خانواده می‌تواند بر مشکلاتش پیروز شود که به جای جنگ و دعوا و دنبال مقصر گشتن، دنبال راه حل باشد.

▪ زمانی می‌توانید در خانواده از کنار هم بودن لذت ببرید و احساس آرامش کنید که یکدیگر را دوست داشته باشید و به هم محبت کنید. یکی از مهم‌ترین دلایل دوری اعضای یک خانواده از هم، ابراز نکردن محبت به یکدیگر است، اگر به اندازه تعداد دفعاتی که به دوستان‌تان می‌گویید دوست‌شان دارید به خانواده‌تان ابراز کنید، فضای خانه شما گلستان می‌شود.

▪ هیچ وقت فراموش نکنید خانواده‌هایی موفق هستند و می‌توانند سلامت روحی و روانی هم را تامین کنند که بر مدار و مبنای عدل با هم رفتار کنند. اگر همه افراد خانواده عادلانه رفتار کنند، هیچ گاه مسئله و مشکلی در روابط خانوادگی ایجاد نخواهد شد.

نویسنده: وجیهه محمدپورمقدم