جنگ نرم ابزارها و تکنیک ها

درباره جنگ نرم

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به خطر افتادن منافع استکبار جهانی و در راس آن آمریکا، دشمنان اسلام به روشهای مختلف سعی در مبارزه و براندازی نظام جمهوری اسلامی داشته‌اند. آنها پس از ناکامی در رویکرد سخت برای مقابله با انقلاب اسلامی (مبارزه مسلحانه، حمله نظامی به طبس، کودتای نوژه، جنگ تحمیلی و …) با رویکرد نرم وارد کارزار گردیدند و با وجود هشدارهای مقام معظم رهبری، دشمن موفق شد در غفلت فرهنگی- اجتماعی، ارکان حمایتی نظام را مورد هدف قرار دهد و در یک دهه فعالیت، پایگاه قابل توجهی در حوزه رسانه‌ای، دانشگاهی، دانشجویی، روشنفکری و عرصه‌های تولید و توزیع اندیشه برای خویش فراهم سازد.

به همین دلیل است که مقام معظم رهبری در یک راهبرد بلندمدت از مفاهیم تهاجم فرهنگی (۱۳۷۰) تا ناتوی فرهنگی (۱۳۸۵) و جنگ نرم (۱۳۸۸) به عنوان دغدغه‌های اصلی کشور یاد می‌کنند و این نگرانی ها در هیاهوی ساختگی غرب علیه ایران، به فراموشی سپرده می‌شود. بنابراین ضروری است تا با عنایت به موفقیت و جایگاه حساس و استراتژیک جمهوری اسلامی ایران، به نحو جدی و شایسته با این جبهه جنگی برخورد نمود و سازوکار لازم اعم از حوزه‌های نظری و کاربردی را فراهم ساخت.

همان گونه که در مقالت قبل عنوان کردیم، در جنگ سخت ابزارها توپ و تانک و اف۱۶ و .. است. اما در جنگ نرم تکنیک‌ها و روش‌های اجرایی متفاوتند. به عنوان نمونه، علم و فرهنگ از عرصه‌های مهم این نبرد است و لذا ابزار جنگ نرم، رسانه‌های عمومی که شامل ماهواره، تلویزیون، اینترنت و روزنامه و ... است، می‌باشد. در این نبرد حتی یک شخص هم می‌تواند جزء ابزار نبرد باشد، چرا که همان طور که گذشت جنگ نرم با ذهن مخاطب سروکار دارد و تهاجم در روان و افکار او صورت می‌گیرد. شایعه سازی، دروغ پراکنی، سیاهنمایی، القای ناامیدی و یاس از آینده، حمله به هویت دینی و ملی افراد، همه و همه جزء ابزارهای مورد استفاده در این نوع جنگ هستند. در جنگ نرم، دشمن اصلی هزینه چندانی نمی‌پردازد- اگر چه البته پول زیادی خرج می‌کند- هزینه را نیروهای داخلی- عمدتاً با دریافت حق العمل – می‌پردازند و صد البته در این میدان آن دسته از نیروهای داخلی که برای تغییر وضع موجود انگیزه شخصی قوی‌تری دارند نقش برجسته‌تری دارند(۱).

نکته قابل توجه اینکه، حوادث پس از انتخابات کشور نشان داد که استفاده از قدرت نرم علیه تمامیت ارضی، استقلال و هویت ملی کشور تنها در شرایط ضعف و شکست نظام اتفاق نمی‌افتد، بلکه در «پیروزی های خیره کننده» هم از این ابزار برای تضعیف موقعیت داخلی و بین المللی انقلاب و نظام استفاده می‌شود. از این رو رهبرمعظم انقلاب اسلامی برای خنثی کردن این مرحله حساس از تهدیدهای دشمن، دانشجویان، اساتید دانشگاهها و هنرمندان را به میدان فراخوانده‌اند.

مقام معظم رهبری در دیدار با دانشجویان آنها را افسران و در دیدار با اساتید دانشگاه آنها را فرماندهان جنگ نرم خوانده و از هنرمندان خواستند با همه وجود در جنگ نرم شرکت کنند(۲). این فراخوان از یک سو پایان نیافتن توطئه نرم علیه انقلاب را تداعی می‌کند و از سوی دیگر نشان می‌دهد که اگر چه تهدید نرم علاوه بر «موجودیت»، «امنیت» و «اصالت» نظام را هدف قرار داده است، ولی رزمندگان سنگر انقلاب در این میدان اولا و بالذات، نیروهای امنیتی نیستند، هرچند نیروهای امنیتی نیز در این میدان وظیفه حساسی را به دوش دارند(۳).

در اینجا به طور مصداقی به چند مورد از مواردی که دشمن، با نظام جمهوری اسلامی ایران وارد «جنگ نرم» شده است را بیان می‌نماییم.

ایجاد تقابل‌های سیاسی بین سران ارشد نظام اسلامی و القای اینکه جنگ قدرت در جمهوری اسلامی بین چند طیف در جریان است.

● راه اندازی سایت‌های اینترنتی در مخالفت با نظام

ایجاد فضای رسانه‌ای درباره دخالت ایران در عراق، لبنان و... به عنوان «بزرگترین مدافع تروریسم» که به عوامل ناامنی در این کشورها، تسلیحات داده و آنها را آموزش نظامی می‌دهد.

سوءاستفاده تبلیغاتی از اجرای طرح‌هایی چون طرح امنیت اجتماعی به عنوان محدودکننده آزادی و حقوق زنان و نقش آزادی‌های مدنی و اجتماعی.

ایجاد فضای وحشت‌زا و موهوم از احتمال بروز آغاز دوره بحران اقتصادی و مشکلات عظیم ناشی از آن.

حمایت از مخالفان در ایران و ایده جنبش دموکراسی‌خواهی و مقوله حقوق بشر، حقوق زنان و همچنین سازماندهی نارضایتی‌ها و نافرمانی مدنی از طریق مطبوعات و احزاب و...

پیگیری پرونده هسته ای ایران و القای غیرصلح آمیز بودن این فناوری و اینکه ایرانی‌ها تلاش دارند بمب اتمی بسازند.

سرمایه گذاری در رسانه‌های دیداری و شنیداری، آژانس‌های تبلیغاتی و خبری و کمپانی‌های فیلمسازی برای ارائه تصویری سیاه و خطرناک از جمهوری اسلامی ایران، برای افکار عمومی جهان که آخرین نمونه آن ساخت و پخش فیلم ضدایرانی ۳۰۰ بوده است(۴).

و …

بدون تردید جمهوری اسلامی ایران نیز می‌تواند با استفاده از موقعیت منطقه‌ای و جهانی خود، به مقابله با جنگ نرم دشمن بپردازد. در پاسخ به این پرسش که جمهوری اسلامی ایران چگونه می‌تواند در مقابل جنگ نرم دشمن مقابله کند باید گفت: برای جمهوری اسلامی ایران یک نقش ملی در داخل کشور وجود دارد که می‌بایست با افزایش ظرفیت‌های خود، تبدیل به یک الگوی مناسب برای سایر کشورها شود. دوم نقش منطقه‌ای جمهوری اسلامی است؛ چرا که ایران می‌تواند عامل ثبات و نظم جدید در منطقه باشد.

نقش جهانی ایران نیز در چارچوب اتحادیه‌ها و پیمانهای گوناگون بسیار مهم است، افزون بر اینها، نقش «اسلامی» ایران است تا در کشورهای مسلمان برای پیشرفت و حل و فصل مناقشات آنها نقش ایفا کند. مقام معظم رهبری فرمودند: باید در سه عرصه جنگ روانی و فرهنگی، اقتصادی و فناوری پیشرفت داشته باشیم، اکثر توان آمریکایی ها درکشورها صرف عملیات روانی می‌شود. غرب از الگو شدن ایران هراس دارد و باقی مسائل نوعی پوشش براین مطلب است. به طور نمونه ما اگر هم فرض کنیم سلاح هسته‌ای بسازیم- که البته این کار را نخواهیم کرد- باز هم به آنها نمی‌رسیم و آنها در این زمینه از مابسیار جلوترند و سلاحهای بسیار پیشرفته هسته‌ای دارند.

مشکل اینجا است که آنها نمی خواهند کشوری روی پای خودش بایستد. امروز برای سایر ملتها این مسئله مطرح شده است که «ما هم می توانیم بدون آمریکا روی پای خود بایستیم.» لذا سیاستهای استکباری زیر سئوال رفته است(۵).

پی‌نوشتها در دفتر روزنامه موجود است.