خوارج امروز واقعا چه کسانی هستند

خوارج مردمی تنگ نظر و کوته دید بودند در افقی بسیار پست فکر می کردند اسلام و مسلمانی را در چهار دیواری اندیشه های محدود خود محصور کرده بودند مانند همه کوته نظران دیگر مدعی بودند که همه بد می فهمند و یا اصلا نمی فهمند و همگان راه خطا می روند و همه جهنمی هستند

در اینجا اعتقادات و صفات روحی خوارج مرور میشود. قضاوت در مورد اینکه کدام دسته و حزب سیاسی بیشتر به خوارج شبیه است به خواننده واگذار می شود.

خوارج، روحشان روح عصبیتهای ناروا و خشکه مقدسیها و جهالتهای خطرناک و رفتارشان خشک و خشونت آمیز بود.

خوارج اسلام و مسلمانی را منحصر به خود می‏دانستند و سایر مسلمانان را که اصول عقائد آنها را نمی‏پذیرفتند کافر می‏خواندند و جهنمی می‏دانستند، تنگ نظری خود را به صورت یک‏ عقیده دینی درآوردند. خداوند را همواره‏ بر کرسی غضب می‏نشاندند و منتظر اینکه از بنده‏اش لغزشی پیدا شود و به عذاب‏ ابد کشیده شود. هر صاحب فضیلتی را به نوعی متهم کردند. یکی را گفتند منکر خدا، دیگری را گفتند منکر معاد، سومی را گفتند منکر معراج جسمانی و چهارمی را گفتند صوفی، پنجمی را چیز دیگر و همینطور، به طوری که اگر نظر این احمقان را ملاک قرار دهیم‏ هیچوقت هیچ دانشمند واقعی مسلمان نبوده است.

خوارج به عنوان طرفداران یک مذهب، دست به‏ فعالیتهای تبلیغی حادی زدند. کم کم به فکر افتادند که به خیال خود ریشه‏ مفاسد دنیای اسلام را کشف کنند. به این نتیجه رسیدند که ما باید با مفاسدی که به وجود آمده‏ مبارزه کنیم، امر به معروف و نهی از منکر نمائیم.

خوارج روی همان جمود و خشکی و تعصب خاصی که داشتند می‏گفتند تکلیف امر به معروف و نهی از منکر تعبد محض است. شرط احتمال اثر و عدم ترتب مفسده ندارد. نباید نشست در اطرافش حساب کرد. مدعی بودند باید با چشم بسته‏ انجام داد. طبق همین عقیده قیام می‏کردند و یا ترور می‏کردند. می‏گفتند امر به معروف‏ و نهی از منکر مشروط به چیزی نیست و در همه جا بدون استثنا باید این‏ دستور الهی انجام گیرد.

خوارج معتقد بودند ایمان تنها عقیده قلبی نیست، بلکه عمل به اوامر و ترک نواهی جزء ایمان است. ایمان امر مرکبی است از اعتقاد و عمل. خوارج معتقد بودند کسیکه مرتکب گناه کبیره‏ شود مثلا دروغ یا غیبت یا شرب خمر، کافر است و از اسلام بیرون است و مستحق‏ خلود در آتش است. علیهذا جز عده بسیار معدودی از بشر همه مخلد در آتش‏ جهنمند. تنگ نظری مذهبی از خصیصه‏های خوارج است. اینها به واسطه این عقائد، صبح کردند در حالی که تمام مردم روی زمین‏ را کافر و همه را مهدور الدم و مخلد در آتش می‏دانستند.

خوارج مردمی عبادت پیشه و متنسک بودند. شبها را به عبادت می‏گذراندند. بی‏میل به دنیا و زخارف آن بودند. ابن عباس آنها را چنین وصف‏ کرد: از کثرت عبادت پیشانیهایشان پینه بسته‏ است. دستها را از بس روی زمینهای خشک و سوزان زمین گذاشته‏اند و در مقابل حق به خاک افتاده‏اند همچون پاهای شتر سفت شده است. خوارج به احکام اسلامی و ظواهر اسلام سخت پایبند بودند. دست به آنچه‏ خود آن را گناه می‏دانستند نمی زدند. از کسی که دست به گناهی می‏زد بیزار بودند. غلام یکی از آنان به زیادبن‏ابیه گفت نه روز برایش غذائی بردم و نه شب برایش فراشی‏ گستردم. روز را روزه بود و شب را به عبادت می‏گذرانید.

خوارج مردمی جاهل و نادان بودند. در اثر جهالت و نادانی حقایق را نمی فهمیدند و بد تفسیر می‏کردند. همه کسریهای خود را می‏خواستند با فشار آوردن بر روی رکوع و سجودهای طولانی جبران کنند. علی علیه‏السلام روحیه اینها را همینطور توصیف‏ می‏کند، می‏فرماید: مردمی خشن، فاقد اندیشه عالی و احساسات لطیف، مردمی پست، برده‏ صفت، او باش که از هر گوشه‏ای جمع شده‏اند و از هر ناحیه‏ای فراهم‏ آمده‏اند. اینها کسانی هستند که باید اول تعلیمات ببینند. آداب اسلامی‏ به آنها تعلیم داده شود، در فرهنگ و ثقافت اسلامی خبرویت پیدا کنند. باید بر اینها قیم حکومت کند و مچ دستشان گرفته شود نه اینکه آزاد بگردند و شمشیرها را در دست نگه دارند و راجع به ماهیت اسلام اظهار نظر کنند .

خوارج مردمی تنگ نظر و کوته دید بودند. در افقی بسیار پست فکر می‏کردند. اسلام و مسلمانی را در چهار دیواری اندیشه‏های محدود خود محصور کرده‏ بودند. مانند همه کوته نظران دیگر مدعی بودند که همه بد می‏فهمند و یا اصلا نمی‏فهمند و همگان راه خطا می‏روند و همه جهنمی هستند. اینگونه کوته‏ نظران اول کاری که می‏کنند اینست که تنگ نظری خود را به صورت یک‏ عقیده دینی در می‏آورند. بعضی از خشک مغزان را می‏بینیم که جز خود و عده‏ای بسیار معدود مانند خود، همه مردم جهان را با دید کفر و الحاد می‏نگرند و دائره اسلام و مسلمانی را بسیار محدود خیال می‏کنند.

قاسم بهرامی

استاد مطهری/جاذبه و دافعه علی (ع)

(http://khavaarej.blogfa.com)