شنبه, ۱۶ تیر, ۱۴۰۳ / 6 July, 2024
دفـاع هندی
![دفـاع هندی](/web/imgs/16/87/fsaug1.jpeg)
شطرنج از کجا آغاز شد؟ برای بسیاری از کسانی که این ورزش را در بالاترین و وسواس برانگیزترین سطوحاش بازی میکنند مسأله تنها یک سؤال تاریخ نیست ـ بلکه یک مسأله مالکیت وتفوق است. ما آنقدر در این جهان ۶۴ مربع سیاه و سفید گم شدهایم که دوست داریم فکر کنیم هر حرکتی که انجام میدهیم جهان را به شکلی که هست تغییر خواهد داد. بنابراین برای روسها آسان است که تصور کنند شطرنج زمانی آغاز شد که آنها شروع به بازی آن کردند. در سال ۱۹۹۱ در اولین مسابقات بینالمللی که در رجیوامیلییا در شمال ایتالیا شرکت کردم. یک استاد بزرگ روس با فروتنی به من گفت من میتوانم در نهایت یک بازیکن قهوهخانهای شوم، چون در مکتب شطرنج شوروی که در آن زمان بر این ورزش حکومت میکرد شاگردی نکرده بود. من با غرور یک جوان (در آن زمان ۲۱ سال داشتم) با خود فکر کردم «مگر ما هندیها شطرنج را اختراع نکردهایم؟ چرا من نباید برای رسیدن به اوج این ورزش مسیرم را خودم انتخاب کنم؟»
۱۷ سال طول کشید تا من این مسیر را پیدا کردم و در این مدت صدها گفتگو درباره اصل و نسب شطرنج ـ با بازیکنان، طرفداران، مقامها، رانندههای تاکسی، سلمانیها و کی میداند چه تعداد مردمی که در یک هواپیما کنارم نشستند انجام دادهام. من شنیدهام مالکیت شطرنج از سوی روسها، چینیها، اوکراینیها، عربها، ایرانیان، ترکها، اسپانیاییها و یونانیها ادعا شده است. نظر خود من این است که این ورزش به هر کسی که آن را بازی کند تعلق دارد، اما به سؤال اصل و نسب آنها، آسان میتوان پاسخ داد: شطرنج از هند میآید.
ادعای ما بر پایه تفوق استوار نیست ـ اگرچه مکتب هندی اکنون بازیکنان خیلی خوبی بیرون میدهد، از جمله «اهن» شماره ۱ جهان را! بعضی از قدیمیترین اشارات به این ورزش در متون باستانی هند پیدا میشود. در حماسه بزرگ «رامایانا» (که به گفته بعضی منابع بین ۷۵۰ تا ۵۰۰ سال پیش از میلاد به طور شفاهی نقل شده است) سلطان دیو راوانا شطرنج را برای سرگرم کردن زنش موندوداری اختراع کرد. زن که ذهن روشنی داشت به سرعت او را شکست داد. مادربزرگم وقتی من در سن شش سالگی شروع به بازی این ورزش کردم این داستان را برای من تعریف کرد. شطرنج همچنین در آرتاشاسترا (قرن سوم پیش از میلاد)، شاید قدیمیترین رساله سیاسی جهان، مورد توجه قرار گرفته است. نویسنده آن، چاناکایا شطرنج را به عنوان یک بازی استراتژی جنگی معروف به چاتورانگا توصیف میکند که روی یک صفحه ۸ در ۸ بازی میشود. فکرش را بکنید اولین بازی واقعاً جنگی!من معتقدم شطرنج در دوره امپراتوری ساسانیان از طریق آنچه اکنون افغانستان است به ایران وارد شد. گفته میشود یک پادشاه هندی یک صفحه شطرنج به عنوان هدیه برای همتای ایرانی خود فرستاد. این بازی در دربار سلطنتی در تیسفون به نام «چترنگ» معروف بود. اعراب وقتی در قرن ششم میلادی ایران را فتح کردند آن را یاد گرفتند (آنها آن را شطرنج خواندند) و وقتی قدم به شبه جزیره ایبری پا گذاردند شطرنج را به اروپا معرفی کردند. این ورزش در اسپانیای عرب مغربی در خیابان بازی میشد و بسیار محبوب بود. این بازی هنوز هم در پارکها و میدانهای شهرهای اطراف جهان انجام میشود. ایبریا پس از فتح مجدد به وسیله نیروهای کاتولیک به رهبری ملکه ایزابلا اول در قرن ۱۵ دچار یک تغییر بزرگ شد ـ و شطرنج هم تغییر کرد. بر روی صفحه، وزیر مهمترین مهره شد؛ فیل جای شتر را گرفت و از جناحها به وزیر و شاه حمله کرد. (شطرنج نوین هنوز با مقررات زمان سلطنت ایزابلا بازی میشود) تقریباً در همین زمان نیز لوئیس رامیرزلاسنتا بازیکن اسپانیایی نخستین کتاب را درباره تئوری شطرنج نوشت ـ موقعیت لاسنتا امروز هم به عنوان سنگ بنای پایان با حمله رخ و پیاده باقی است.
از قضای روزگار، روسیه ممکن است یکی از آخرین مکانها در دنیای قدیم باشد که شطرنج را احتمالاً از طریق مسیر تجاری ولگا دریافت کرد. این ورزش در جریان حکومت پطرکبیر محبوب شد. و معرفی با تأخیر آن باعث نشد روسیه به ابرقدرت این بازی تبدیل نشود. اگرچه، در سال ۲۰۰۰ سرانجام یک هندی ـ مخلص شما ـ توانست عنوان قهرمان شطرنج جهان را به سرزمین مادری این ورزش بازگرداند. من دوست دارم فکر کنم که گردش زندگی من به شکلی در این سفر شطرنج منعکس شده است ـ من این بازی را در هند یاد گرفتم، بعد به اسپانیا نقل مکان کردم تا بتوانم در مسابقات دورهای اروپا بازی کنم، و نخستین مسابقه قهرمانی جهانم را در ایران بردم. وقتی مکان شما در تاریخ شطرنج با تصویری بزرگتر ارتباط دارد خیلی زیبا است. ویس واناتان آناند ۳۹ ساله یک استاد بزرگ شطرنج هند و قهرمان کنونی شطرنج جهان است.
نویسنده: ویس واناتان آناند
مترجم: فریدون دولتشاهی
![](/imgs/no-img-200.png)
انتخابات انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم مسعود پزشکیان انتخابات ریاست جمهوری 1403 انتخابات 1403 سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ ایران پزشکیان ریاست جمهوری جلیلی
تهران هواشناسی ترافیک قوه قضاییه پلیس پلیس راهور شهرداری تهران اربعین گرما قتل سلامت سازمان هواشناسی
حقوق بازنشستگان خودرو همستر کامبت قیمت طلا بازنشستگان قیمت خودرو قیمت دلار بانک مرکزی سهام عدالت دولت سیزدهم مسکن قیمت سکه
بهاره رهنما هنرمندان ماه محرم رامبد جوان عادل فردوسی پور اینستاگرام محرم تلویزیون بازیگر سینما سینمای ایران الناز شاکردوست
دانش بنیان آیفون
انگلیس اسرائیل فلسطین رژیم صهیونیستی جنگ غزه غزه آمریکا روسیه جو بایدن دونالد ترامپ ولادیمیر پوتین حزب الله لبنان
فوتبال پرسپولیس یورو 2024 استقلال علیرضا بیرانوند تیم ملی اسپانیا باشگاه پرسپولیس تیم ملی آلمان لیگ برتر نقل و انتقالات لیگ برتر ترکیه سپاهان
تلگرام سامسونگ هوش مصنوعی اینترنت ایلان ماسک ناسا پهپاد گوگل هواپیما نمایشگاه الکامپ
آلزایمر تب دنگی دیابت کاهش وزن خواب اضطراب چاقی