نگاهی به فیلم اسب حیوان نجیبی است

رویکردهای متفاوت نسبت به ساخته اخیر عبدالرضا کاهانی، بیش از هرچیز نشانه تاثیرگذاری بالای فیلم بر ذهن مخاطبش است، زیرا تا اثری با مخاطبش ارتباط تنگاتنگی برقرار نکند، از …

رویکردهای متفاوت نسبت به ساخته اخیر عبدالرضا کاهانی، بیش از هرچیز نشانه تاثیرگذاری بالای فیلم بر ذهن مخاطبش است، زیرا تا اثری با مخاطبش ارتباط تنگاتنگی برقرار نکند، از جنبههای مثبت و منفی مورد نظر نخواهد بود و به بیان بهتر اگر فیلمی مهم جلوه نکرده باشد از طیف موافق و مخالف بی بهره خواهد بود. اسب حیوان نجیبی است در یک رویکرد جامعه شناسانه با چنین تحلیل هایی در نظر میآید. تحلیل هایی که در یک برداشت زیبایی شناسانه و ساختاری، توانایی کاهانی در هدایت بازیگران و به سرانجام رساندن یک موقعیت تنگاتنگ انسانی در بستری از تنش ها و تضادها را می ستاید و برداشت دیگری که با نوع نگرش خاص خود، این اثر را مصداق بارزی از بی حیایی و زیر سوال برنده عفت عمومی ارزیابی کرده است.

هر دو طیف برای نگاه خود ادله هایی دارند که در وجه اول به نظر می رسد منطقی باشد اما دقیق تر که بنگریم برخی از نقص های مشهود در نوع شخصیت پردازی بهروز شکیبا، ممیزی هایی که بر ساختار فیلم لطمه وارد کرده و همچنین روایت چند وجهی یک موقعیت تنش زا همچون عدم تطابق نگرش های قانونی با برخی اعمال سلیقه های فردی در هنگام مواجهه با پدیده هایی چون پارتی های شبانه و نیز لزوم بازنگری در ورود نیروی انتظامی به حریم شخصی افراد از جمله درون مایه های گزنده ای است که فیلم کاهانی را در فرآیند اکران دچار محدودیت های غیرمنصفانه ای در بحث تبلیغات رسانه ای یا زمان بندی نمایش در بدترین فصل سال کرده است. از وجه دوم نیز به نظر می رسد با نوعی نگاه واپس گرا و تنگ نظر روبرو هستیم که با رویکردی سطحی به برخی از دیالوگ های فیلم، مارک بی حیایی را به آن وارد ساخته اند و با پیش کشیدن مسایلی چون ارزش ها و آرمان های اجتماعی و لزوم حراست از بنیان های اعتقادی جامعه تلاش دارند تا برای جامعه نسخه بپیچند که این اثر را نبینند و چنان در این امر پیش می روند که گویی مالک این جامعه هستند.

ابایی از بردن اسم ارزشی نماهایی از این دست ندارم که تنگ نظرند و خودخواه و فکر می کنند که در هر بحثی باید نظر بدهند اما به نص جلاله قرآن در پاسداشت حریم های انسانی آنها را در مالیخولیای ذهنی و دنیای بسته و محدودشان رها می کنم و امیدوارم که حسادت، بخل و تحجر در عرصه فرهنگ و هنر جای خود را به مودت انسانی دهد تا با هر اثر در پرتو برداشت های انسانی روبرو شویم و کم داشت های آن را با زبانی مودبانه بیان کنیم. اسب حیوان نجیبی است فیلمی انتقادی و تلخ است که هم دارای وجوه مثبت و سازنده است و هم به دلیل برخی دیالوگ ها در نظرگاه قشری از افراد این جامعه، مبتذل ارزیابی شده است. رویکرد معتدل این است که نه آن را سیاه نما و مبتذل بنامیم و نه با هیجان و احساسات درباره آن حرف زنیم . در چنین برداشتی است که فیلم کاهانی هجو نیروی انتظامی شمرده نمی شود، پرده در و بی حیا نیست و تنها یک اثر خوب سینمایی است که معضلات جامعه و پستوهای مخفی زندگی هریک از افراد خود را به مخاطب عرضه می کند تا این پیام برای اغلب مخاطبانش آشکار شود که نجابت و عزت نفس حلقه گمشده مناسبات انسانی امروز است.

نویسنده : نیما بهدادی مهر