پیشینه دین یزیدیان

این دین پیش از ورود اسلام در مناطق یاد شده، وجود داشته است و تحت تاثیر ادیان زرتشتی و مانوی قرار گرفته است و عقاید مهرپرستانه و ثنویت زرتشتی بر آن تاثیر داشته‌اند. تاثیراتی …

این دین پیش از ورود اسلام در مناطق یاد شده، وجود داشته است و تحت تاثیر ادیان زرتشتی و مانوی قرار گرفته است و عقاید مهرپرستانه و ثنویت زرتشتی بر آن تاثیر داشته‌اند. تاثیراتی از دین یهود و فرقهٔ «نسطوری» و عقاید صوفیه (پس از اسلام) نیز در منابع برشمرده شده‌اند. در منابع مربوط به فرقه‌های اسلامی آن را فرقه‌ای از جمله غلاهٔ شیعه دانسته‌اند.

اهل این کیش، بوسیلهٔ شیخ عدی بن مسافر اموی که عوام وی را «شیخ عدی» (۳۵۰;êx Edî) می‌نامند مسلمان شدند. بعضاً گفته شده است که ایشان بدلیل تشابه نام یزید با کیش‌ خود او را امام و قدیس خود دانسته و حتی به مقام الوهیت رسانیده‌اند.

اولین دانشمندی که توجه محققان را به آنها جلب کرد، احمد تیمور پاشا بود که در کتاب «الیَزیدیه و مَنشاء نحلَتِهِم» به این مساله اشاره می‌کند که از این قوم پیش از قرن ششم هجری قمری نامی در تاریخ نیامده بود که این زمان همان زمانی است که شیخ عدی به میان آنها آمده و طریقه‌ٔ «عدویه» را در میان آنها بنیان نهاده است. ابوفراس در کتاب خود که به سال ۷۵۲ هجری قمری تالیف شده است آنها را به همین نام خوانده است.

محقق دیگر، «ابوسعید محمد بن عبدالکریم سمعانی» (درگذشته به سال ۵۶۲ هجری قمری) در کتاب «الانساب» می‌نویسد :

«جماعت بسیاری را در عراق در کوهستان حلوان و نواحی آن دید که یزیدی بودند و در دیه‌های آنجا به صورت مردم زاهد اقامت داشتند و گِلی به نام "حال" می‌خورند. این گل را برای تبرک از مرقد شیخ عدی برمی‌دارند و آن را با نان خمیر می‌کنند و بصورت قرص درآورده و گاه گاه می‌خورند و آن را "برات" نامند.»