قمصر پایتخت گل و گلاب ایران

قمصر همچون مرواریدی در صدف كویر پنهان است و برای كشف آن می بایست از دریای كویر گذشت كه البته این راه پر مشقت در آرزوی دیدن این بهشت پنهان هموار می شود شهری كه با ویژگیهای طبیعی فرهنگی و تاریخی منحصر به فردش زبانزد خاص و عام است به گونه ای كه تفرجگاه دائمی كسانی می شود كه یكبار آمدن به این شهر را تجربه كنند

آن هنگام كه بر تن تفدیده گرم كویر قدم می‌گذاری و جدای از گرمای محبت مردمان مهربانش، حرارت آن دیار گرماسوز تنت می‌گردد هیچ تصور نمی كنی كه در دل خود گوهری ناب پرورانیده باشد كه با دیدنش انگشت حیرت به دندان بگیری و اعجاز دیگری از قدرت خالق را به نظاره بنشینی و با تمام وجود لمس كنی. در آن برهوت خاك و گرما شهری واقع گردیده است زیبا، دنج دلپذیر و هنوز بكر و دست نخورده در دل كوهستانهای چشم‌نواز كه نامش از فضای بسته آن كوهستانها بركشیده است و تا بیكران مرزهای جغرافیایی، متن كتابهای تحقیقی و دنیای رویایی جهانگردان راه یافته است.

سخن از قمصر پایتخت گل و گلاب است عطر گلابی كه گلهایش از سجاده نمازگزاران محاسن و عطر مردان و زنان تا بازارهای اروپا را فرا گرفته است.

بالاتر از همه اینها خانه خدا، حرمین شریفین و بقاء متبركه ائمه اطهار هرساله با گلاب قمصر شستشو داده می‌شود.

قمصر همچون مرواریدی در صدف كویر پنهان است و برای كشف آن می‌بایست از دریای كویر گذشت كه البته این راه پر مشقت در آرزوی دیدن این بهشت پنهان هموار می‌شود. شهری كه با ویژگیهای طبیعی. فرهنگی و تاریخی منحصر به فردش زبانزد خاص و عام است به گونه‌ای كه تفرجگاه دائمی كسانی می‌شود كه یكبار آمدن به این شهر را تجربه كنند.

اینجا قمصر است، پایتخت گل و گلاب ایران. گل و گلاب اصالتی تاریخی كه معنا یافته در دیوان نسل امروز و همتی غرورانگیز برای حفظ و پاسداشت آن. اینجا قمصر است شهری كه كافی است هر رهگذری تنها یكبار قدم در آن بگذارد تا با جان و روح مدهوش شده و همراه با طبیعت چشم‌نواز آن هم نوا گردد.

گلاب ناب چنان با نام قمصر عجین گشته كه تا همیشه تاریخ جاودان و ماندگار است. از قدیم‌الایام به یك رسم خوب و دل‌انگیز تا نامی از قمصر بر زبان جاری می‌شود بلافاصله آنچه در ذهن تداعی می‌شود گل است و قداست گلاب. قمصر شهرت، بالندگی و گذشته پر افتخار و لبریز از غرور خود را در حالی به دست آورده كه مردمان دیارش با رشته، رشته تار و پود وجود خود بر دار زمان نقشی بدین زیبایی و به یادماندنی آفریده‌اند. براساس یك دیدگاه در عصر ملكشاه سلجوقی نماینده یكی از اتابكان روم شرقی از دامنه‌های كوه اسبی قمصر مقداری گل سرخ را با خود به شهر دمشق كه آن روزها «داماسكوس» خوانده می‌شد می‌برد و در آنجا پرورش می‌دهد دلیل ادعا اطلاق نام داماسك رز یا رز ادماسنا در فرهنگ لاتین و در زبان كشورهای انگلیسی زبان به گل سرخ می‌باشد از دیگر اسناد موجود درباره گل و گلابگیری قمصر وجود سفرنامه شاردن سیاح فرانسوی است كه در دوران صفویه نگاشته شده است وی به تفصیل در جلدهای سوم و چهارم در این خصوص مطلب نگاشته است. دیگر منبعی كه در این باب به نكاتی اشاره دارد فرهنگ دهخدا است. حتی با مطالعه كتاب جامع قانون در طب از شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا كه حدود هزار سال قبل نوشته شده است مكرراً بر استعمال گل خشك و گلاب جهت درمان امراض مختلف تاكید گردیده است. قمصر به موازات صنعت گلابگیری از چند صدسال قبل پایه‌های صنایع جانبی دیگر نظیر مسگری، شیشه‌سازی، و بسته‌بندی را در خود استوار دید كه متاسفانه براثر عوامل ناآرام محیطی به مانند سیل و زلزله دستخوش تغییرات فراوانی گردیده است. قمصر توانسته روز به روز بر كمیت و كیفیت محصول گلاب خویش بیفزاید تا جایی كه جایگاه خود را در عرصه بازار حفظ كرده و در این زمینه در خصوص تولید انواع عرقیات گیاهی و دارویی نیز رشد چشمگیری داشته است.

نكته اساسی و اصلی این مطلب توجه به نفوذ و گسترش این صنعت به روستاها و شهرهای پیرامون قمصر در دهه‌های اخیر است. به نحوی كه طبق نظر اهالی روستاهای قمصر از سال ۱۳۱۰ گل محمدی آن هم برای كشت به این مناطق راه یافت و از سال ۱۳۳۶ برخی گلابگیران حرفه‌ای قمصر به علت قیمت نازل گل در این روستاها دستگاه‌های خود را در آنجا دایر نمودند اما بعد از چندی با مشخص شدن كیفیت پایین محصول گل در این مناطق روند مذكور متوقف گردید. اما در این روستاها و بخشها بر اثر این عمل گلابگیری سنتی به سبك قمصر فرا گرفته شد و رواج یافت و تاكنون نیز ادامه دارد.

علت این همه تاكید بر گلاب قمصر مرغوبیت فوق‌العاده گل تولیدی قمصر به سبب شرایط ویژه طبیعی آن است. چه در گذشته و چه امروز عالی‌ترین محصول گل و گلاب با عیار بسیار بالا كه دقیقاً منطبق با استانداردهای جهانی است محصول آب و خاك این اقلیم و سامان قمصر است. در كنار این عامل اساسی روش سنتی گلابگیری قمصر را باید حاصل هنر، ذوق، سلیقه، پشتكار و ابتكار مردم فهیم آن دانست نكته مهم اسانس موجود در گل قمصر است كه با هیچ منطقه‌ای دیگر قابل قیاس نیست به نحوی كه براساس منابع موجود گل قمصر با داشتن اسانس ۳۵ میلی‌گرم در ۱۰۰ میلی‌لیتر رتبه‌ای فوق تصور نیست به شهرها و روستاهای اطراف خود دارد مام روزگار بر سینه ستبر قمصر این نشان لیاقت و پلاك افتخارآفرین را آویخته كه: هرساله برای معطر نمودن مقدس‌ترین عالم كعبه مكرمه فقط از گلاب ناب قمصر استفاده می‌گردد.

كعبه را گفتم كه این عطر دل‌انگیز از كجاست هاتفی گفتا كه بی‌شك از گلاب قمصر است

آن زمان كه خداوند سبحان به دست ابراهیم خلیل كعبه را بنا كرد، استعداد رویش عالی‌ترین نمونه گل محمدی را به قطعه‌ای سرسبز از سرزمین ایران، قمصر عطا فرمود چرا كه اراده كرده بود تا از اشك عاشقانه این خطه خانه‌اش را عطرآگین سازد.

در ایام با طلوع پرفروغ ماه ذی‌الحجه ماه عاشقان و عارفان و همزمان با احرام حاجیان آنجا كه آدمی جسم و جان خویش را از هرچه غیر اوست پاك و منزه می‌سازد و ترنم زیبای لبیك اللهم لبیك را به امید استجابت بر زبان جاری می‌سازد و زیباترین و مقدس‌ترین خانه جهان، كعبه آمال مسلمانان با گلاب ناب شهر قمصر شستشو داده می‌شود كه این افتخار و موهبت دیر زمانی است كه با زندگی مردمان این شهر گره خورده است.

آری تو گویی كه در موسم بهار طبیعت، گلهای سرخ محمدی احرام می‌بندد به شوق و عشق حرم یار و خود را قربانی می‌كنند تا اشك معطرشان را بر دامان متبرك او جاری سازند.

و امروز كه در هنگامه بزرگترین همایش مسلمانان جهان وجودمان را غمی شیرین در برمی‌گیرد و تنها امید وصالش التیام‌مان می‌بخشد دلخوشیم و راضی كه گلاب ناب قمصر سفیری است شایسته تا سلام، را به الف قامت یار رساند.

گشتن قمصر همگام با فعالیتهای عمرانی سعی نموده با برنامه‌ریزی مدرن و اصولی و با انتخاب راهكارهای مناسب و با حضور در عرصه‌های مختلف به معرفی این تابلو زیبا همت گمارد.

قمصر از لحاظ توریستی و گردشگری جایگاه بسیار ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است به طوری كه این جمعیت اكنون نقش به سزایی را در حیات و اقتصاد این شهر ایفا می‌كند.

همزمان با شكوفایی گلهای سرخ محمدی شاهد حضور چشمگیر و غیر قابل انتظار میهمانان و گردشگران در این شهر زیبا هستیم كه می‌آیند تا جان و جسم خود را به هوای فرح‌بخش و رویایی این شهر همراه با عطر ناب گلاب آرامش و آسایش دهد.

شهر قمصر با واسطه اندیشه‌های روشن مسوولین، فرهنگ والای مردم و در اختیار داشتن ابزار، امكانات در كنار فضاهای بكر و زیبا و آوازه گلاب منحصر به فردش جایگاه خود را در قلوب مردم پیدا نموده است كه موید این ادعا اقبال و استقبال عمومی به ویژه گردشگران و توریستها از شهر قمصر است و هر سال نیز رشد چشمگیر و تصاعدی را داشته است. فقط كافی است در ایام اردیبهشت و خرداد ماه سری به این شهر بزنیم تا بخوانید حدیث مفصل از این مجمل.

حامد قدوسی