۷ سؤالی که درباره صابون ها می پرسند

درباره صابون های گیاهی و آنتی باکتریال و صابون های نسبتا نوظهوری مانند انواع خرچنگ و خاویار و ترکیبی, سؤال های زیادی مطرح است این مطلب, پاسخی است به ۷ پرسش رایج درباره انواع رایج تر صابون ها

درباره صابون‌های گیاهی و آنتی‌باکتریال و صابون‌های نسبتا نوظهوری مانند انواع خرچنگ و خاویار و ترکیبی، سؤال‌های زیادی مطرح است. این مطلب، پاسخی است به ۷ پرسش رایج درباره انواع رایج‌تر صابون‌ها...

۱. این درست است که می‌گویند صابون، پوست را خشک می کند؟

قبل از اینکه به این پرسش پاسخ دهم، لازم است بدانید که pH طبیعی پوست ۵/۵(اسیدی) و این pH برای مبارزه با میکروب‌ها و قارچ‌ها و آلودگی‌ها مناسب است. وقتی دست‌های ما در اثر تماس با آلاینده‌ها کثیف می‌شود و باید از شوینده‌ای مانند صابون استفاده کنیم اما معمولا صابون‌های معمولی pH قلیایی دارند و pH اسیدی طبیعی پوست را قلیایی می‌کنند و ۳ تا ۴ساعت طول می‌کشد تا این pH به حالت طبیعی برگردد. به همین دلیل اگر کسی مدام دست‌هایش را با صابون یا هر شوینده دیگری بشوید، پوستش دچار خشکی و شکنندگی می‌شود. به خاطر همین، محصولات مختلفی ساخته شده تا هر فرد بر اساس شرایط خود از آنها استفاده کند.

۲. صابون‌های خرچنگ و خاوریار واقعا مؤثرند؟

از نظر علمی این صابون‌ها هیچ مزیتی بر دیگر صابون‌ها ندارند. خیلی از تولیدکنندگان این صابون‌ها می‌گویند خاویار، خرچنگ و... نامی است که روی محصولشان گذاشته‌اند و منظور وجود خاصیت یا ویژگی‌ای در این صابون‌ها نیست درحالی که به‌نظر می‌رسد در حقیقت برای القای وجود اثری خاص چنین نامی روی صابون گذاشته شده است. نکته دیگر این است که مثلا مگر خرچنگ چه خاصیتی دارد که اگر در صابون باشد، می‌تواند باعث مفیدتر شدن آن شود؟

۳. تفاوت صابون‌ گیاهی با صابون‌های دیگر چیست؟

«گیاهی» کلمه‌ای است که امروزه روی محصولات زیادی می‌توانیم آن را ببینیم شاید چون محصولی که نام گیاهی را یدک می‌کشد، بین مردم مقبول‌تر است اما بیش از ۹۰ درصد داروها و حتی شوینده‌ها منشاء گیاهی دارند، فقط به جای اینکه در عطاری‌ تولید شوند، در کارخانه آنها را با مقدار حساب‌شده، استریل و در بسته‌بندی مناسب ساخته‌اند. با وجود این، در نهایت این صابون‌ها مزیت خاصی بر صابون‌های معمولی ندارند؛ مثلا صابون بابونه یا نعناع اثر خاصی بر پوست ندارند و فقط ممکن است چربی‌زدایی کمتر یا بیشتری داشته باشند. متاسفانه خیلی از مردم فکر می‌کنند هر چیز که روی آن نام گیاهی باشد، حتما بی‌ضرر است درصورتی که استفاده بی‌رویه از این صابون‌ها هم pH پوست را تغییر می‌دهد و می‌تواند باعث خشک شدن آن شود.

۴. صابون‌ ترکیبی چیست؟

برای اینکه عوارض و خشکی پوست در تماس با شوینده‌های دست کاهش یابد، صابون‌های ترکیبی‌ای (سنتتیک) به اسم «پن» و« سیندت» syndet ساخته شده‌ که خاصیت پاک‌کنندگی آنها مانند صابون است ولی عوارض چربی‌زدایی و تغییر pH پوست را به حداقل ممکن می‌رسانند.

۵. صابون آنتی‌باکتریال برای همه مناسب است؟

این صابون‌ها حاوی داروهای باکتری‌کش هستند و برای کسانی که جوش چرکی دارند یا به دلیل ضعف سیستم ایمنی، مدام دچار عفونت پوستی می‌شوند، مناسب است نه افراد عادی، چون مثل این است که بدون اینکه بیمار باشیم، دارو مصرف کنیم.

۶. صابون بدن و صورت چه تفاوتی دارند؟

پوست بدن مانند پوست دست و صورت در طول روز چند بار شسته نمی‌شود بنابراین صابون‌های مخصوص بدن قدرت پاک‌کنندگی بیشتری دارند ولی استفاده از آنها برای صورت در افرادی که پوست چربی دارند هم اشکالی ایجاد نمی‌کند.

۷. صابون خوب با چربی چه می?کند؟

برخی فکر می‌کنند صابون یا شوینده‌ای خوب است که صددرصد چربی پوست را از بین ببرد ولی خداوند این چربی را برای حفظ پوست و مو و لطافت و نگهبانی از آن قرار داده است و اگر نبود، پوست به شدت صدمه می‌دید ولی با فعالیت روزانه و قرار گرفتن در معرض آلودگی‌های محیطی و استرس‌ها، این چربی افزایش می‌یابد و محیط پوست برای رشد میکروب‌ها مساعد می‌شود بنابراین باید پوست را از این چربی‌های اضافی پاک کرد ولی نه اینکه هر بار چندمرتبه آن را بشوییم یا با دستمال‌های مرطوب‌ و ژل‌ها پاک کنیم تا صددرصد چربی‌ها از بین بروند چون وقتی پوست بسیار خشک می‌شود، پیغامی از مغز به غدد چربی می‌رسد که دستور چربی‌سازی می‌دهد به همین دلیل افرادی که در حمام از شوینده زیاد استفاده می‌کنند، بعد از چند روز چربی بیشتری در پوستشان ایجاد می‌شود.

دکتر حسین طباطبایی

متخصص پوست، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران