پنجشنبه, ۱۸ بهمن, ۱۴۰۳ / 6 February, 2025
مجله ویستا

اسلام ستیزی در قالب مهاجر ستیزی


اسلام ستیزی در قالب مهاجر ستیزی

سناریویی که ادعای اخراج مهاجران به بهانه های اقتصادی را زیر سوال می برد

کشورهای غربی در هفته‌های اخیر، شاهد موجی از اتخاذ سیاست‌های سختگیرانه و بعضا تبعیض‌آمیز علیه مهاجران بود.

براساس گزارش‌های منتشر شده در بسیاری از کشورهای غربی از جمله انگلیس، آلمان و فرانسه در کنار آمریکا، موجی از ضدیت دولتی با مهاجران آغاز شده است؛ به گونه‌ای که در بسیاری از کشورهای غربی، قوانین جدیدی برای تشدید سختگیری‌ها علیه مهاجران و حتی اخراج آنها وضع شده است. نمونه بارز این اقدام را در قبال کولی‌های مقیم بسیاری از کشورهای غربی می‌توان مشاهده کرد که به آواره شدن هزاران نفر منجر شده است. حتی در بسیاری از کشورها، مهاجران با مداخله نیروهای امنیتی و شرایطی نامطلوب بازداشت و اخراج شده‌اند؛ هرچند کمیسیون اروپا و بسیاری از نهادهای حقوق بشر به این اقدامات اعتراض کرده‌اند؛ ولی دولتمردان اروپا و آمریکا همچنان به طرح‌های گذشته خود ادامه می‌دهند.

این اقدامات که با اعتراض‌ نهادهای حقوق بشری و مردم مواجه شده، در حالی صورت می‌گیرد که بسیاری از این افراد، سال‌ها در کشورهای اروپایی زندگی کرده و بخشی از جامع شهروندی هستند. هرچند کشورهای غربی بهانه‌های متعددی را برای این اقدام مغایر با حقوق بشری خویش مطرح می‌کنند، اما ناظران سیاسی و حقوقی، این رفتارها را برگرفته از سیاست‌ها و شرایط حاکم بر غرب می‌دانند که با اهداف پنهان و آشکار اجرا می‌شوند.

در بررسی ریشه‌ای دلایل موج ضدیت با مهاجران در غرب و سرکوب آنها به عنوان بخشی از جامعه، نکاتی چند قابل توجه است.

● شرایط اقتصادی

کشورهای غربی که زمانی خود را بزرگ‌ترین اقتصاد جهان معرفی می‌کردند، اکنون با چالش‌های گسترده اقتصادی مواجه شده‌اند، به گونه‌ای که آمارها از انزوای اروپا در عرصه اقتصاد بین‌الملل حکایت دارد. از سوی دیگر، این چالش‌ها غرب را در برابر موجی از اعتراض‌های مردمی قرار داده به گونه‌ای که بسیاری از کشورهای غرب بویژه آلمان، انگلیس، فرانسه و آمریکا با اعتصاب‌های سراسری مواجه شده‌اند. این کشورها در حالی به طرح ریاضت اقتصادی روی آورده‌اند که شرایط نامناسب اقتصادی و اجتماعی، مردم را به خیابان‌ها آورده است و همین مساله تاثیر بسیاری بر اقتصاد و جایگاه جهانی اروپا دارد. در چنین شرایطی، کشورهای غربی با رویکرد برجسته‌سازی مسائل اجتماعی از جمله مهاجران تلاش دارند از یک سو افکار عمومی را از مسائل اقتصادی به امور حاشیه‌ای منحرف کنند و از سوی دیگر با طرح اخراج مهاجران، شرایط را برای ایجاد شغل‌های جدید فراهم آورند و به نوعی از میزان چالش‌های اقتصادی بکاهند. البته بخش اصلی سیاست‌های آنها را فریب افکار عمومی تشکیل می‌دهد؛ چراکه براساس آمارها، مهاجران بخش اصلی ساختار اقتصادی اروپا را تشکیل می‌دهند و اخراج آنها، چالش‌های اقتصادی در بخش صنعت را به همراه دارد که خود بحران‌ساز خواهد بود.

● توجیه قوانین ضدبشری

از جمله مسائل مطرح در غرب، وضعیت حقوق بشر است، هرچند این کشورها ادعای حمایت از حقوق بشر و حقوق شهروندی را سر می‌دهند؛ اما خود در عمل در جهت مغایر با این ادعاها حرکت می‌کنند. اسناد و گزارش‌های منتشر شده نشان می‌دهد دولتمردان غربی به بهانه‌های مختلف، قوانینی وضع می‌کنند که عملا مغایر با حقوق شهروندی هستند؛ در حالی که برای توجیه و سرپوش نهادن بر این قوانین، همواره از ایجاد بهانه‌های حاشیه‌ای بهره‌برداری می‌کنند. در مقطع کنونی نیز مقابله با مهاجران به بهانه‌ای برای تصویب قوانین جدید اجتماعی مبدل شده که در نهایت نقض حقوق بسیاری از اقشار جامعه و نظارت دولت بر ساختار اجتماعی کشورها را توجیه می‌کند. به عبارت دیگر، مساله مهاجران نظیر مسائل مطرح شده در قبال کولی‌ها، بهانه‌ای است تا ابعاد گسترده نقض حقوق بشر در این جوامع در حاشیه قرار گیرد و بعضا با نام جمع‌آوری مهاجران، بسیاری اقدامات داخلی غربی‌ها توجیه شود. غربی‌ها ادعای حملات سایبری را نیز به بحران‌های ایجاد شده از سوی مهاجران افزوده‌اند تا در لوای آن بتوانند قوانین نژادپرستانه خود را در ابعاد گسترده‌تری اجرایی کنند.

● اسلام‌ستیزی

نکته بسیار مهم دیگر در روند مقابله با مهاجران، بهره‌گیری از این بهانه برای استمرار و تشدید سیاست اسلام‌ستیزی است؛ هرچند غربی‌ها تلاش دارند اقدامات ضدمهاجرتی آنها به عنوان اقدامی سراسری برای دگرگونی در ساختار اقتصادی و اجتماعی غرب عنوان شود؛ اما بررسی ترکیب جمعیتی مهاجران و نیز کشورهایی که مهاجران به آنها نسبت داده می‌شود، بیانگر تلاش پنهانی غربی‌ها علیه اسلام است. بسیاری از مهاجران بازداشت شده یا از کشورهای خاورمیانه بوده‌اند یا کشورهای آفریقایی. مناطقی که به طور سنتی بخش عمده‌ای از جمعیت آنها را مسلمانان تشکیل می‌دهند.

غربی‌ها به بهانه اخراج مهاجران و حتی مقابله با تهدیدات تروریستی از یک سو چهره مسلمانان را میان ملت‌های غربی تخریب کرده، از سوی دیگر به بهانه مساله مهاجران، اقدامات ضداسلامی خود علیه مسلمانان در این کشورها و حتی خارج از آن را توجیه می‌کنند. افزایش محدودیت‌ها علیه مسلمانان، حذف حقوق شهروندی آنان، ایجاد فضای رعب برای مسلمانان، جلوگیری از گرایش روزافزون مردم به اسلام و... از جمله اهداف این طرح‌هاست که در لوای نام مهاجران صورت می‌پذیرد. گزارش‌ها نشان می‌دهد حملات گروه‌های افراطی به مسلمانان و افزایش محدودیت‌های اجتماعی برای مسلمانان از زمان آغاز طرح مقابله با مهاجران بشدت افزایش یافته و بخش عمده‌ای از آن به دلیل تبلیغات صورت گرفته علیه مسلمانان و سیاست‌های تبعیض نژادی علیه آنان است که با حضور مستقیم و غیرمستقیم دولت‌های غربی براساس پروژه اسلام‌ستیزی صورت می‌گیرد.

البته دولتمردان غرب همزمان با این اقدامات، ادعای همزیستی با مسلمانان را مطرح می‌کنند تا مانع انتقادهای افکار عمومی از طرح‌های ضداسلامی خود شوند.

● توجیه نظامی‌گری

مساله دیگر در عملکرد غربی‌ها در قبال مهاجران، بهره‌گیری آنان از این مساله برای توجیه نظامی‌گری در عرصه جهانی است که به‌صورت انفرادی یا در قالب ناتو صورت می‌گیرد. آنها با ترکیبی از جلوگیری از ورود مهاجران و مقابله با تروریسم برآنند تا سیاست‌های نظامی خود را در مناطقی خاص اجرایی کنند. اقدامات نظامی آمریکا برای استقرار نیروها در مرزهای مکزیک و تشدید فضای امنیتی علیه این کشور به بهانه مقابله با ورود مهاجران یا تحرکات نظامی در کشورهای آفریقایی به عنوان مبارزه با تروریسم نیز اجرای طرح مبارزه با مهاجرت در کنار تحرکات ناتو در قبال افغانستان و پاکستان و حتی حوزه بالکان با ادعای مقابله با تهدیدات امنیتی و اجرای پروژه مقابله با مهاجران از جمله نمونه‌های این اقدامات هستند.

به عبارت دیگر می‌توان گفت غربی‌ها بار دیگر امنیت و برخی مسائل اجتماعی را بهانه‌ای برای نظامی‌گری و حتی مداخله سیاسی در امور داخلی سایر کشورها قرار داده‌اند.

کشورهای غربی و آمریکا برآنند تا با استفاده از دو مولفه برقراری امنیت و نیز مقابله با مهاجران، اهدافی را که پیش از این با نام مبارزه با تروریسم پیگیری می‌کردند، محقق سازند.

● نتیجه‌گیری

در جمعبندی کلی از تحولات مربوط به مهاجران در غرب می‌توان گفت طرح اخراج مهاجران صرفا در چارچوب ایجاد مشاغل جدید برای سایر اقشار مردم این جوامع نیست؛ بلکه آنها برآنند از این مساله برای توجیه اقدامات خود در عرصه داخلی و خارجی بهره‌برداری کنند. نکته بسیار مهم این که اخراج مهاجران ضمن آن که خود اقدامی مغایر با حقوق بشر است، اکنون به بهانه‌ای برای توجیه افزایش محدودیت‌های اجتماعی و نقض آشکار حقوق شهروندی در جوامع غربی بدل شده است؛ در حالی که این کشورها همچنان با ادعای حمایت از حقوق بشر و بشریت به مداخله در امور داخلی سایر کشورها و جنگ‌افروزی در جهان مبادرت می‌ورزند.

در این میان رنگین‌پوستان و مسلمانان، بیشترین آسیب را از طرح‌های به اصطلاح ضدمهاجرتی متحمل می‌شوند؛ چراکه سوابق غرب نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از طرح‌های اجتماعی غربی علیه مسلمانان‌ بوده که در پوشش طرح‌های حاشیه‌ای صورت می‌گیرد؛ چنان که در بسیاری از کشورهای غربی به بهانه مبارزه با تروریسم و برقراری امنیت، طرح اسلام‌ستیزی در ابعاد مختلف اجرا می‌شود؛ سناریویی که اکنون با ادعای مقابله با مهاجران در حال تکرار شدن است.

قاسم غفوری